گفتگو با دکتر سید ناصر عمادی
بررسی عوارض تابش نور رایانه و تبلیت به کاربر
اگر در تاریکی شب وقتی چراغ‌ها خاموش باشد فردی را در حال استفاده از رایانه یا تبلت و تلفن همراه دیده باشید متوجه نوری که به صورت فرد می‌تابد خواهید شد نوری که البته در طول روز خواه ناخواه بسیاری از افراد خود را در مقابل آن قرار می‌دهند.
به همین بهانه گفتگویی داشتیم با دکتر سید ناصر عمادی متخصص پوست پزشک بدون مرز و استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران دکتر عمادی را البته اغلب مردم بیشتر به خاطر فعالیت‌های بین‌المللی‌شان خصوصا در آفریقا می‌شناسند.
به طور کلی آیا فعالیت در فضای مجازی و یا بهتر بگوییم کار با تلفن‌های همراه و کامپیوتر بر کاربر اثر منفی می‌گذارد؟
بله؛ استفاده از این وسایل تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم زیادی بر روی پوست می‌گذارد که قابل بررسی است در اثرات مستقیم ناشی از تابش نور ال سی دی‌ها و صفحه‌هایی با روشنایی بالا روی پوست اثر زیادی می‌گذارد چون تقریبا مشابه نور خورشید هستند اثرات مشابه زیان‌‌باری مانند خورشید روی پوست خواهند گذاشت هر چقدر ال سی دی با نور بالاتری باشد اثرات بیشتری می‌گذارد برای همین توصیه می‌کنیم که استفاده را به حداقل برسانند و یا از لایههای حفاظتی بر روی صفحه کامپیوتر استفاده کنند تا کمتر آسیب ببینند.
لایه بین ال سی دی و صفحه‌ای که نور را منتشر می‌کند میتواند تابش نور را به حداقل برساند.
در تاثیرات غیر مستقیم به علت اینکه شب هوا تاریک می‌شود هورمون‌های بدن در وضعیتی قرار می‌گیرند تا بتوانیم در تاریکی استراحت مطلق داشته باشیم به اصطلاح در وضعیت rem هستیم.
یک استراحت مطلق به همین خاطر فرد میتواند انرژی لازم و کامل خود را در این استراحت کامل کسب کند و در روز پر از انرژی لازم و کامل خود را در این استراحت کامل کسب کند و در روز پر از انرژی باشد اما اگر در شب در اتاق خواب نور وجود داشته باشد چون نور از چشم عبور می‌کند و وارد مغز می‌شود فرد نمی‌تواند استراحت کامل کند و به خواب عمیق برود وقتی پای سیستم و موبایل و یا تبلت هستیم و تا دیروقت کار می‌کنیم و فعالیت داریم از خواب و استراحت مورد نیازمان کم می‌شود.
بنابراین یک میل کاذب در فرد ایجاد می‌شود که حتی خواب را هم از دست می‌دهد احساس بیداری و اینکه قوت دارد همچنان در فضای مجازی فعال باشد پس از یک سو اثر مستقیم نور و از سوی دیگر تاثیرات غیر مستقیم یعنی به دلیل طولانی شدن دوز تجمعی نور در فرد افزایش پیدا می‌کند تا در زمان بیشتری نور بیشتری را دریافت کند برای همین وقتی ساعت از نیمه شب می‌گذرد.
اگر فرد آن زمان نتواند بخوابد دچار نقصان خواب شده است حتی اگر 3 -2 بخواهد بخوابد هرگز تا صبح جواب کامل نخواهد داشت چون در زمان خودش که باید می‌خوابید نخوابیده است و در روز هم به سختی خود را بیدار نگه می‌دارد زیرا هورمون‌هایی که در شب ترسح می‌شوند تا فرد در استراحت مطلق برود به شیوه معکوس فعالیت می‌کنند و به جای اینکه فرد را در شرایط خواب و استراحت قرار بدهد در شرایط بیداری قرار می‌دهد که اتفاقا برخی از اثرات این اتفاق روی پوست هم نمایان خواهد شد استفاده طولانی مدت و بیدار ماندن زیاد روی پوست اثر می‌گذارد و باعث شکسته شدن بافت اصلی پوست به نام کلاژن می‌شود که متاسفانه فرد بعد از یک مدت دچار پیرپوستی می‌شود به همین دلیل دیده شده کسانی که شب‌ها مدت طولانی بیدار هستند و در معرض نور خورشید قرار دارند پوست‌شان چین و چروک‌های عمیق دارد.
به خصوص اطراف چشم که به دلیل حساس و نازک بودن بافت پوستی که دارد زودتر پیر می‌شود. این عمل ناشی از شکستن کلاژن که ماده و بافت اصلی پوست است می‌باشد مثل دیواری که ماده اصلی آن سیمان است تا قوام و دوام داشته باشد ولی متاسفانه در کسانی که بیشتر در معرض نور خورشید یا ال سی دی با کامپیوتر و.... هستند نور باعث نفوذ در پوست می‌شود و کلاژن پوست را می‌شکند که در نتیجه عارضه پیرپوستی ایجاد می‌شود.
تیره بودن یا روشن بودن پوست هم در این مساله تاثیر دارد؟
در پوست سلول‌هایی به نام ملانوسیت‌ها را داریم که نقش این سلول‌ها تولید ملانین یا رنگدانه است به عبارتی کسی که سیاه‌پوست است یعنی ملانین بیشتری در پوست او تولید می‌شود در نتیجه پوستش سیاه است با کسی که پوستش ملانین کمتری تولید می‌کند پوستی روشن‌تر دارد.
حالا اگر فردی در معرض نور مستقیم و مستمر قرار بگیرد نور خورشید مانند نور تلویزیون یا حتی صفحه کامپیوتر و تبلت و... یا حتی نور لامپ مهتابی در داخل خانه اینها به سلول‌های ملانوسید اثر می‌گذارند تا بیشتر تولید کنند و در نتیجه تولید بیشتر روی پوست صورت لکه ایجاد می‌شود که به آن کک و مک هم می‌گوییم.
اینها ناشی از افزایش تولید ملانوسید است. بنابراین از عوارض منفی ناشی از نور خورشید علاوه بر پیرپوستی بروز لکه‌های پوستی است کسانی که استفاده طولانی از رایانه یا تبلت و تلفن دارند به شدت در معرض خطر هستند و اگر این شکل ادامه پیدا کند حتی به روماتیسم پوستی هم مبتلا می‌شوند.
معضلی که در روی پوست خودش را نشان می‌دهد به همین خاطر باید این افراد از نور پرهیز کنند. نور مثل سم برایشان خطر دارد ما به کسی که روماتیسم پوستی گرفته می‌گوییم مراقبت کند ضد آفتاب بزند و در معرض نور مهتابی با کامپیوتر هم نباشد.
اما اگر این فرد رعایت نکند، احتمال دارد به سرطان پوستی هم دچار شود.
بنابراین افرادی که پوست نرمال دارند باید از تابش نور مستقیم مکرر و مستمر در فضای مجازی دور باشند زیرا به دو عارضه چین و چروک پوستی و لکه‌های پوستی مبتلا می‌شوند که این دو میتواند ناشی از اثرات مستقیم نور خورشید باشد و هم ممکن است در اثر روش و راه غیر مستقیم باشد که میتواند از دریافت نور در مدت طولانی این اتفاق بیفتد.
توصیه می‌کنیم برای افرادی که پوست شکننده و ضعیف دارند، در هنگام خواب کمتر در معرض این نورها قرار بگیرند و استراحت شبانه را کم نکنند.
گودرفتگی چشم هم متاثر از نور کامپیوتر و ابزارهایی از این دست است؟
بله؛ نور و بیداری طولانی مدت باعث گودی چشم و افتادگی پلک می‌شود یا بروز پیرپوستی و چین و چروک روی صورت می‌گردد به خصوص اطراف چشم به علت حساس بودن زودتر و بیشتر از سایر نقاط خود را نشان می‌دهد به همین دلیل است فردی که شب استراحت کامل نداشته باشد صبح فردا چشمانی گود دارد.
غیر از بحث شب بیداری برخی هستند که به اقتضای کار مجبورند ساعات طولانی پای سیستم باشند برای اینها چه توصیه‌ای دارید؟
ما مجاز نیستیم به صورت نوری بتابانیم. چون پوست صورت کاملا شکننده است به همین دلیل بهتر است در زیر آفتاب کلاه لبه‌دار داشته باشیم و در ساعات اوج تابش یعنی 10 صبح تا 3 بعدازظهر از خانه بیرون نرویم.
قبل از 9 صبح و بعد از 4 بعدازظهر به کارهای بیرون از خانه بپردازیم تا کمتر در معرض تابش قرار بگیریم این توصیه‌ها جدی و مهم است. پشت سیستم هم که می‌نشینیم با فاصله 2 - 10 سانتیمتری به پوست اثر می‌گذارد یا زیرنور مهتابی.
3 -4 لامپ مهتابی معادل است با نور خورشید که بر پوست همان آسیب را دارد. نور مهتابی ممکن است مانند خورشید آفتاب سوختگی نداشته باشد.
اما در مدت طولانی روی پوست اثر می‌گذارد نور کامپیوتر هم آسیب می‌رسانند.
یعنی پشت سیستم هم که هستیم ضد آفتاب بزنیم؟
بله؛ مطمئنا اثرش را کمتر می‌کند ولی به معنای این نیست که به صفر برساند.
به همین خاطر توصیه می‌کنیم اگر می‌خواهند از سر نیاز و اجبار کاری پشت سیستم مدت طولانی باشند از لایههای محافظتی هم استفاده کنند.
عینک آفتابی چطور؟
بله؛ چون اثر نور مستقیم را روی چشم کمتر می‌کند.
ال سی دی و یا ال ای دی بودن سیستم کامپیوتر تفاوتی در این تابش نور و کیفیت آن دارد؟
هر نور مستقیم روی چشم اثر می‌گذارد حالا ممکن است بسته به نور و میزان آن باشد هر چقدر نور شدت بیشتری داشته باشد عوارضش هم بیشتر خواهد بود.
اشعه‌های کامپیوتر آنالیز شده است؟
بستگی به شرکت‌های سازنده دارد برخی تلاش کرده‌اند اثرات مضر را کم کنند ولی هزینه بر است برای همین برخی کمتر رعایت می‌کنند اینها به عملکرد شرکت‌ها ربط دارد ولی در هیچ کجا نداریم که اثرات را به صفر رسانده باشند.
در غرب که با تکنولوژی مدرن روز پیش می‌روند آیا در این زمینه تهمیداتی اندیشیده‌اند؟
تلاش دارند ولی همیشه توصیه به استفاده محدود می‌شود نباید ساعت‌های حضور در فضای مجازی زیاد باشد.
اینکه گفته می‌شود در زمان غروب و طلوع خورشید مطالعه نکنیم یا کار با کامپیوتر نداشته باشیم صحت دارد؟
البته ارتباطی به پوست ندارد. ولی یک نکته هست که در زمان غروب و طلوع گفته می‌شود رانندگی نکنیم از این جهت که در زمان طلوع و غروب فرکانس نور خورشید زیاد است چشم باید هماهنگی و تطبیق با فرکانس پیدا کند که در این زمان دچار خطا می‌شود.
چرا که در این زمان حدود نیم ساعت یک طول موج مشخص وجود ندارد و مدام در حال افزایش باکاهش فرکانس هست.
در نتیجه چشم خسته می‌شود و در این زمان رانندگی درست نیست و احتمال تصادف وجود دارد.
شما در دانشگاه تهران جز اعضا هیات علمی هستید آیا تاکنون تحقیق جامعی درباره رابطه پوست و سیستم‌هایی که فضای مجازی به آن وابسته است مثل رایانه و تلفن همراه در پایان‌نامه‌ها و پروژه‌های دانشجویان داشته‌ایم؟
تا الان که من در بیمارستان رازی مشغول به کار هستم موردی نبوده است ولی به نظرم اهمیت دارد که روی این زمینه کار تحقیقی بشود جای این موضوع خالی است تا درباره اثرات ناشی از حضور در فشای مجازی و پوست مطالعه شود و با مطالب و محتویاتی که در فضای مجازی به افراد منتقل می‌شود به طوری که بسیاری از لوازم آرایشی و بهداشتی و داروهایی که تبلیغ می‌شوند کاملا مغایرت با سلامت دارند و عوارض دارند خودم مقاله‌ای در این باره با عنوان ماهواره و بازی با جان انسان‌ها نوشته‌ام اطلاعات رد و بدل شده در اینترنت در زمینه‌های دارویی و غذایی با کاهش وزن و بلند کردن قد و... صحت ندارد و اینها بدون تحقیق و تفحص هستند که بیشتر به فرد ضرر می‌رسانند باید افراد نسبت به مطالب و اطلاعات در فضای مجازی شناخت و آگاهی بیشتری پیدا کنند.
