دكتر صبازرگرزاده؛ متخصص زنان و نازایی
یكی از علل مراجعات زنان و دختران جوان به متخصص مختلف پوست، غدد و زنان مساله پرموئی یا همان هیرسوتیسم است. لازم است بدانیم زمانی ما به یك زن پرمو می‌گوییم كه افزایش موهای زاید در قسمت‌های بالای لب چانه، سینه و شكم دیده شود. این موها شبیه همان موهایی باشد كه در مردان رشد می‌كند.
هیرسوتیسم یا پرموئی در زنان و دختران جوان باید به عنوان یك مساله مهم تلقی شود و نباید در مورد آن سهل‌انگاری كرد چون این پرموئی ممكن است فقط به عدم زیبایی ظاهر منجر نشود و اختلال مهمی در ترشح هورمون‌ها در تخمدان یا غدد فوق كلیوی (آدرنال) و یا حتی در قسمتی از مغز به نام هیپوفیز وجود داشته باشد كه با مراجعه به موقع و كشف علت آن، سریعا درمان شده و پرموئی برطرف گردد.
علل پرموئی در زنان چیست؟
علت پرموئی در زنان یا به دلیل بالا بودن هورمون‌های مردانه (آندروژنیك) در خون آنهاست و یا به علت افزایش حساسیت فولیكولی موهایشان نسبت به این هورمون. حال علت پرموئی را به ترتیب شیوع و اهمیت آن بیان می‌كنیم:
1- اولین و مهمترین علت هیرسوتیسم تخمدان پر از كیست یا pco می‌باشد. كه این مطلب را به تفضیل در مقالات آینده كاملا شرح خواهیم داد. Pco بیشتر در میان زنان چاقی كه قاعدگی نامنظم دارند دیده می‌شود و پرموئی یكی از عوارض این بیماریست. در سونوگرافی این زنان تخمدان‌های هر دو طرف بزرگ و پر از كیست‌های كوچك دیده می‌شود. اگر این بیماری ادامه یابد احتمال دارد حتی به نازائی، دیابت و پاره شدن كیست‌ها منجر گردد.
2- دومین علت پرموئی در زنان به علت بالا بودن هورمونی به نام پرولاكتین می‌باشد. این هورمون از غده‌ای در مغز به نام هیپوفیز ترشح می‌گردد و بالا بودن آن در خون گاهی به ترشح شیر از پستان منجر می‌شود. بنابراین هرگاه زن پرموئی به پزشك مراجعه كرد حتما باید مورد معاینه سینه هم قرار گیرد در صورت ترشح شیر علت همان بالا بودن این هورمون است. ولی گاهی هم دیده می‌شود كه این هومون بالاست اما ترشح شیر دیده نمی‌شود پس باید مورد آزمایش سنجش میزان هورمون قرار گیرد. لازم به ذكر است كه این افراد هم در صورت عدم درمان مناسب دچار نامنظمی قاعدگی و نازائی خواهند شد.
3- سومین علت هیرسوتیسم پركاری غدد فوق كلیوی (آدرنال) می‌باشد كه در این بیماری زنان با علائم بالا بودن هورمون مردانه در خون مراجعه می‌كند در این گونه افراد نیز باید هورمون‌های فوق كلیوی مورد آزمایش قرار گیرد و بیمار تحت نظر یك متخصص غدد قرار گیرد.
4- در صورتی كه هیچگونه اختلال هورمونی در زنان نباشد و تمام آزمایشات نرمال باشد ممكن است فولیكول‌های مو در بانوان به مقدار كم و عادی نسبت به هورمون مردانه (كه در تمام زنان به مقادیر كم وجود دارد) حساس شود و باعث پرموئی گردد كه این حساسیت معمولا ژنتیكی است و در افراد دیگر خانواده مثل خاله عمه و خواهر و... هم دیده می‌شود.
درمان پرموئی زنان چیست؟
در زنانی كه پرموئی مراجعه می‌كنند باید تمام آزمایشات و سونوگرافی‌های لازم انجام گیرد و علت دقیق پرموئی مشخص گردد و پس از مشخص شدن علت می‌توان به درمان آن پرداخت. مثلا در زنان چاقی كه تخمدان‌های پر از كیست دارند اولین درمان دادن رژیم غذایی و برگرداندن بیمار به وزن ایده‌آل می‌باشد. پس از آن درمان‌های هورمونی لازم انجام می‌گردد. در زنانی كه هورمون‌های پرولاكتین یا فوق كلیوی آنها بالاست درمان‌های خاصی برای پایین آوردن این هورمون‌ها وجود دارد. در صورتی كه تمام آزمایشات و سونوگرافی‌ها نرمال باشند، درمانی آغاز می‌شود كه حساسیت موها را كاهش دهد.
اما مساله مهم در درمان این است كه موهای زائد به وجود آمده با درمان‌های دارویی از بین نمی‌رود. (لذا در این بیماری هم همچون همه بیماری‌ها پیشگیری بهتر از درمان است) ولی درمان از ادامه بیماری و شدیدتر شدن آن می‌كاهد و بهتر است این افراد شش ماه تحت درمان دارویی قرار گیرند و پس از شش ماه تحت نظر متخصص مربوطه موهای زائد آنها سوزانده یا لیزر درمانی شود.
