ممكن است در طول دوران بارداري برخي علائم و نشانهها در خانمها پديدار شود كه به هيچ وجه نبايد از كنار آنها گذشت و آنها را ناديده گرفت. وقتي كه نشانههاي خطر در يك زن باردار بروز ميكند، لازم است كه مراقبتهاي پزشكي لازم به عمل آيد و نگرانيها برطرف شوند. اما علائم و نشانههاي هشدار دهنده دوران بارداري كدام موارد هستند:
خونريزي واژن
يك لكهبيني كوچك و خونريزي بسيار سبك در دوران بارداري ميتواند، امري عادي و طبيعي تلقي شود و نشاندهنده وضعيت و شرايط خاص نباشد اما علت خونريزيهاي اندك و خفيف نيز بايد مورد بررسي قرار بگيرد و نبايد نسبت به آنها بياهميت بود. خونريزيهاي شديد نشاندهنده سقط جنين و يا بارداري خارج رحمي است. توصيه ما اين است كه هر چه سريعتر موضوع را به پزشك خود اطلاع دهيد.
حالت تهوع بسيار شديد و استفراغ
حالت تهوع و دل به هم خوردگي در دوران بارداري مخصوصاً در سه ماهه نخست بارداري، طبيعي و عادي به نظر ميرسد و معمولا خطري براي جنين در حال رشد ايجاد نميكند و غالباً در هفتههاي 12 و 14 بارداري از بين ميرود يا كاهش مييابد. اما اگر اين وضعيت بسيار شديد باشد و كاهش نيابد، ميتواند نشان دهنده وضعيتي خاص باشد. حالت تهوع بسيار شديد و زياد باعث كاهش وزن ميشود و علاوه بر آن سستي، گيجي، كمآبي بدن و عدم تعادل الكتروليتها را نيز در پي دارد. در موارد حاد و شديد حالت تهوع بايد زن باردار در بيمارستان بستري شود و تحت درمان قرار بگيرد تا دچار كمآبي بدن و ساير مشكلات نشود. در چنين شرايطي به موارد زير توجه كنيد:
آيا رنگ ادرارتان بسيار تيره و غليظ است و يا براي مدت زمان طولاني براي ادرار به دستشويي مراجعه نميكنيد.
آيا حالت تهوع و استفراغها مرتباً تكرار ميشوند؟
آيا در استفراغهاي خود لكههاي خون ميبينيد؟
آيا به مدت 24 ساعت نه چيزي ميخوريد و نه چيزي مينوشيد؟
آيا احساس ضعف و سستي شديد ميكنيد و به هنگام سرپا ايستادن دچار سرگيجه ميشويد؟
آيا دچار درد در ناحيه شكم ميشويد؟
آيا احساس ميكنيد كه دماي بدنتان نيز كمي بالاتر رفته است؟
آيا دچار تپش قلب شدهايد؟
تب و بالا رفتن دماي بدن
تب بالا در دوران بارداري ميتواند يك علامت هشدار دهنده خطرناك باشد. خانمهاي باردار در طول اين دوران در معرض خطراتي مثل آنفلوانزا هستند و ممكن است خطرات بيشتري آنها را تهديد كند. بالا بودن دماي بدن مخصوصاً در سه ماه نخست بارداري باعث به وجود آمدن برخي نقصها در جنين ميشود. در طول سه ماه نخست بارداري لوله عصبي شكل ميگيرد و لذا تب بالا در اين دوران باعث آسيبديدگي آن ميشود. بالا رفتن دماي بدن تا بيش از 5/37 درجه سانتيگراد، شرايطي را به وجود ميآورد كه بايد هرچه سريعتر توسط پزشك مورد درمان قرار بگيرد چرا كه ممكن است عفونت جان جنين را به خطر بيندازد. اگر اندازه تب به 39 درجه و بالاتر رسيد، بايد هرچه سريعتر به مركز پزشكي مراجعه شود.
خارشهاي واژن و افزايش ترشحات
گاهي برخي از ترشحاتي كه از واژن خارج ميشوند و خارش آن در طول دوران بارداري طبيعي به نظر ميرسد، در حاليكه ميتواند نشان دهنده يك عفونت جدي (مخصوصاً عفونتهاي جنسي) نيز باشد كه ميتواند روي رشد جنين اثر بگذارد. اگر دچار چنين وضعيتي شدهايد، خجالتزده نشويد. اگر ترشحات خارج شده از واژن، رنگي هستند، يا اينكه بوي تند و بدي دارند و يا اينكه اگر در ناحيه واژن دچار خارش و درد شدهايد، حتما موضوع را به پزشك بگوييد. برخي از داروهايي كه معمولا در چنين مواردي مورد استفاده قرار ميگيرند، در طول دوران بارداري نبايد مصرف شوند و شما بايد طبق نظر پزشكتان دارو مصرف كنيد.
كاهش چشمگير جنبوجوش و حركت جنين در رحم
اين مسئله گاهي اوقات بسيار طبيعي است اما در برخي مواقع نشان دهنده وجود مشكل و خطر است. ميزان حركت و تعداد تكانهاي جنين در افراد مختلف فرق دارد اما عموماً ميتوان براي آنها يك حد ميانگين را در نظر گرفت، مثلا در طي 2 ساعت، جنين حدود 10 بار پا ميزند (يا به عبارتي لگد ميزند). اگر جنين در وضعيتي باشد كه كمتر تكان بخورد حتماً موضوع را به پزشك اطلاع دهيد.
عفونت دستگاه ادراري
سوزش و درد در دستگاه مجاري ادراري ميتواند نشاندهنده عفونتهاي اين بخش باشد (UTI). اين وضعيت در دوران بارداري زياد اتفاق ميافتد و علت آن نيز تغييرات ايجاد شده در بدن به علت رشد جنين است اما اگر اين عفونتها درمان نشوند باعث بروز بيماريهاي جدي، عفونتهاي شديد و حتي تولد زودهنگام نوزاد (نوزاد نارس) ميشوند. درمان عفونت باعث از بين رفتن درد و برخورداري از يك بارداري سالم ميشود. در چنين شرايطي حتما موضوع را به پزشكتان اطلاع دهيد تا در صورت لزوم از آنتيبيوتيك استفاده نماييد.
درد در ناحيه پا و ورم كردن يك سمت بدن
برخي از ورم كردنهاي پاها و زانوها و انگشتان در طول دوران بارداري بسيار غير عادي و شديد هستند. درد و ورم به همراه هم فقط در يك سمت بدن نشاندهنده لخته شدن خون هستند. خانمهاي باردار بيشتر از سايرين در معرض خطر لخته شدن خون هستند. خانمهايي كه سابقه لخته شدن خون دارند بايد درمان و پيشگيريهاي لازم را در اين باره به انجام برسانند. ورم ناگهاني و يكباره صورت، دستها و پاها نشان دهنده پره اكلامپسي است. خانمهايي كه قبل از بارداري دچار مشكلات تيروئيدي، ديابت، فشارخون بالا و آسم بودند، بايد بيشتر از ديگران در اين زمينه هوشيار باشند و قبل از بارداري و در طول بارداري اقدامات پزشكي لازم را انجام دهند.
انقباضات زود به هنگام در سه ماهه سوم بارداري
انقباضات ميتوانند نشان دهنده خطر زايمان زودهنگام باشند. معمولا مادراني كه براي نخستين بار، بارداري را تجربه ميكنند، دچار سردرگمي ميشوند. انقباضاتي كه تقريباً هر 10 دقيقه يكبار رخ دهند و شدتشان رو به افزايش باشد و توام با درد زياد باشند، نشاندهنده زمان تولد نوزاد هستند. اگر قبل از زمان تعيين شده زايمان و در طول سه ماهه سوم بارداري اين وضعيت و حالت به وجود آيد، هر چه سريعتر به پزشك مراجعه كنيد.
ساير علائم و موارد هشدار دهنده
سستي و گيجي زياد، تپش قلب، مشكلات تنفسي، سرفههاي خونآلود و درد قفسه سينه، احساس خارش زياد در سرتاسر بدن، پف كردن زياد صورت و چشمها، مشكلات بينايي و تاربيني، سردردهاي شديد و يا هرگونه سردردي كه با تاري ديد همراه باشد، يبوستهاي شديد همراه با درد شكم، افسردگي و استرس شديد.