زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تدابیر طب سنتی براي بارداری

به دلیل اهمیت دوران بارداری و نقش فرزند سالم حتی در استحکام بنیان یک خانواده، تصمیم بر آن داریم تا در این شماره به بررسی آن بپردازیم. مسئله مراقب و توجه به دوران پیش از بارداری‌، حین بارداری و بعد از آن یکی از موضوعاتی است که شاید در ابتدا بسیار ساده به‌نظر آید اما در صورتی که به نادرستی و بدون علم انجام گردد می‌‌تواند عواقب ناخوشایند و نامطلوبی را به همراه داشته باشد. در ادامه به بررسی تدابیر بارداری از دیدگاه طب سنتی خواهیم پرداخت.

بارداری در طب سنتی

در طب سنتی شرقی نیز مانند تمام روش‌های طب، به بارداری از دوران قبل از آن توجه می‌شود. چهار ماه پیش از بارداری زمان مورد نیاز برای یک متخصص طب سنتی است که بتواند یک باروری سالم و مطلوب را تحت کنترل بگیرد. اولین گام اصلاح مزاج زوجین است. این کار در حدود 3 الی 4 ماه زمان نیاز دارد. تمامی‌‌ اختلالات مزاجی دستگاهی مانند اختلال مزاج رحم، می‌بایست پیش از اقدام به بارداری اصلاح گردد. به‌طور کلی می‌‌توان گفت هر کدام از زوجین می‌‌بایست دارای یک اعتدال مزاجی باشند (اعتدال مزاجی کل که همان مزاج غالب یک فرد است و اعتدال مزاج خاص که مربوط به یک دستگاه و یا اندام خاص در بدن یک فرد می‌‌باشد). این اصلاح مزاج و حرکت آن به سمت و سوی تعادل سبب می‌‌شود که اختلالات باروری به حداقل میزان خود برسد.

اعتدال مزاج قبل از بارداری

یک دیدگاه اشتباه در جامعه این است که اصلاحات پیش از دوران بارداری فقط می‌‌بایست در بانوان صورت گیرد و مرد نیازی به اصلاحات ندارد، که این دیدگاه کاملا غلط است. اصلاحات می‌‌بایست در هر دو جنس صورت گیرد. به‌طور مثال اگر هر کدام از طرفین دچار اختلالات گوارشی، نفخ، یبوست و... ‌‌باشند  ‌‌بایست در دوره چهار ماهه پیش از بارداری حتما به اصلاح آن بپردازند. زیرا این اختلالات از یک‌سو بر یک بارداری سالم تاثیر‌گذار خواهد بود و از سوی دیگر باید توجه شود که در بانوان هر اختلالی که از پیش از دوران بارداری به دوران بارداری انتقال یابد قطعا در آن دوران تشدید خواهد شد. از آنجایی‌که در دوران بارداری فرد با محدودیت مصرف دارو نیز مواجه است بنابراین بهتر است پیش از این دوران به اصلاح و درمان خود بپردازد. توصیه می‌‌گردد چهار ماه پیش از بارداری با مراجعه به یک متخصص طب سنتی به این اصلاح و اعتدال مزاج پرداخته شود و افراد از هرگونه خود رژیمی‌‌ و خود درمانی پرهیز کنند.

آمادگی پیش از بارداری

همانگونه که پیش از این نیز گفته شد آمادگی برای بارداری از حدود چهار ماه پیش از باروری آغاز می‌‌گردد. در این دوران تمام دستگاه‌های بدن در خدمت تقویت نطفه و تولید اسپرم قوی و بلوغ کامل و سالم تخمک می‌‌باشند. یکی از مهمترین توصیه‌های حکما در این باره عدم نوشیدن آب در میان صرف غذا می‌‌باشد. این کار نه تنها باعث تضعیف نطفه می‌‌شود بلکه حکما بر این عقیده‌اند که مصرف آب زیاد باعث کاهش تعداد اسپرم زنده می‌‌شود ( البته این مسئله اثبات نشده است).از توصیه‌های مهم دیگر در این دوران عدم مصرف خوراکی‌های ترش مزه می‌‌باشد. مصرف نوشیدنی‌های گازدار می‌‌بایست به حداقل میزان خود در این دوران برسد. با یک استدلال و نتیجه‌گیری از این توصیه‌ها می‌‌توان به این نتیجه رسید که مهمترین تاکید در این دوران مصرف غذای سالم است، غذایی که موجبات یک گوارش سالم و راحت را فراهم آورد. در این دوران مصرف خوراکی‌هایی با مزاج گرم و مرطوب نسبت به مصرف خوراکی‌های با مزاج سرد و خشک برتری دارند. یکی از مواردی که حتما می‌‌بایست پیش از بارداری به آن توجه كرد برطرف کردن یبوست می‌‌باشد. غذایی که یک فرد می‌‌خورد وارد سیستم گوارش می‌‌شود و اولین مقصد آن معده است.از دیدگاه طب سنتی اولین پخت غذا و از دیدگاه طب مدرن اولین هضم غذا (هضم اولیه) در معده انجام می‌‌شود. نقش سلامت دستگاه گوارش در دوران بارداری پررنگ‌تر نیز می‌‌شود زیرا این دستگاه در آن زمان تضمین کننده سلامت دو نفر خواهد بود.از آنجایی که عوارض در دوران بارداری تشدید می‌‌شود لذا اگر این دستگاه در دوران پیش از بارداری اصلاح نگردد در آن دوران فرد باردار با تجمع فضولات و تداخل اخلاط (مزاج‌ها) در بدن روبرو خواهد شد که بدلیل مجاورت رحم با روده‌ها عوارض خاص خود را به همراه دارد. از طرف دیگر افرادی که دارای یبوست هستند در هنگام دفع نیاز به انرژی و نیروی بیشتری دارند و همین فشار در هنگام دفع می‌‌تواند خطراتی را برای جنین به همراه داشته باشد. بنابراین یکی از نکات اساسی در هنگام بارداری رعایت رژیم غذایی به نحوی خواهد بود که فرد دفع راحت و منظمی داشته باشد. در صورت عدم رفع یبوست فرد باردار می‌‌بایست حتما به پزشک مراجعه نماید.

تدابیر یداوی

تدابیر یداوی در طب سنتی عبارتند از: بادکش، حجامت، فصه، زالو، ماساژ، اعمال جراحی و هر آنچه که باعث استفراغ (فراغت و خروج مواد از بدن) گردد. یک باور غلط و اشتباه در میان مردم بکار بردن این تدابیر در دوران پیش از بارداری و یا در دوران بارداری با اهداف

نا‌مشخص و یا با اهداف غیر مرتبط است. نکته اساسی در مورد هر یک از این تدابیر است که اینها هر کدام با اهداف مشخص و زیر نظر متخصصین طب سنتی و در زمان مناسب می‌‌توانند انجام گیرند اما در صورتی‌که در زمان نامناسب و با هدفی که هیچ‌گونه ربطی به‌طور مثال با حجامت ندارد انجام گردد، حتی می‌‌تواند منجر به سقط جنین شود. لذا در دوره حساس پیش از بارداری و دوره بارداری می‌‌بایست حتما تمام آمادگی‌های لازم زیر نظر پزشک کسب گردد. حجامت از آنجائی‌که خون را به لایه‌های سطحی پوست می‌‌کشاند، و از طرف دیگر در دوران بارداری حالت ایده‌آل این است که خون به سمت رحم هدایت شود، لذا در حجامت بانوان باردار خون از سمت رحم به سمت لایه‌های سطحی پوست هدایت می‌‌شود (مخالف حال ایده‌آل) که این خود می‌‌تواند موجب افت فشار، غش و ضعف گردد. در دوره بارداری حجامت حتما می‌‌بایست با تشخیص و تجویز پزشک و آن هم در حد فاصل ماه‌های چهارم و هفتم و با رعایت تمام حالات فرد باردار صورت گیرد.

سقط جنین

از دیدگاه طب سنتی جنین همانند یک میوه کاملا رسیده است که با حرکت دادن شاخه امکان افتادن آن وجود دارد. حرکات و استرس‌های ناگهانی و شدید مادر یکی از عواملی است که موجب سقط جنین در دوران بارداری می‌‌گردد. فرد باردار می‌‌بایست در این دوران از ورزش‌های سنگین و حرکات ناگهانی پرهیز کند. نکته دیگری که مورد سقط جنین در دوران بارداری می‌‌توان بیان کرد عدم استفاده از گیاهان و یا خوراکی‌های مدر حیض (قاعده آور) است. زیرا تمام گیاهان قاعده‌آور موجب سقط جنین می‌‌گردند. فرد باردار نباید تحت هیچ شرایطی از گیاهان و یا مواد غذایی که قاعده‌آور هستند استفاده  کند. موسیر، پیاز، کنجد، افستنتین، شنبلیله، زعفران،  نخود، رزماری، گزنه، انیسون، بادرنجبویه، بابونه، تره، کرفس، انواع کلم‌ها، کرچک، شب‌بو، دارچین، فلفل سیاه، لوبیا، بادام تلخ، بهار نارنج، رازیانه، یونجه، سنبل، شوید، سیاهدانه، آویشن، شاهی، خردل سیاه، زنیان، هوفاریقون، گلرنگ و گل همیشه بهار، تنها بخشی از گیاهان قاعده آور می‌‌باشند که مصرف آنها در دوران بارداری مجاز نمی‌‌باشد. یکی از دلایل دیگر سقط جنین که بیشتر در چند ماه اول بارداری اتفاق می‌‌افتد، لغزندگی جنین است.گاهی اوقات مصرف یک گیاه دارویی می‌‌تواند باعث لغزندگی جنین و سقط آن گردد. از سری گیاهانی که سبب لغزندگی جنین می‌‌شوند می‌‌توان به گل ختمی‌‌، پنیرک، پر آلو و زردآلو و لعاب حاصل از آنها به علت خیساندن آنها در آب اشاره کرد.

باید های بارداری

تا اینجا هر آنچه که گفته شد تنها مواردی بود که یک فرد برای آماده شدن بارداری نباید و آنها را انجام دهد. اما یک سری از موارد و کارها هستند که یک فرد برای داشتن یک بارداری مطلوب می‌‌بایست حتما آنها را انجام دهد. دیدگاه اکثر افراد نسبت به دوران بارداری یک دیدگاه کاملا اشتباه است.باور غلط در مورد فرد باردار این است که دقیقا فرد را همانند یک بیمار و استراحت مطلق را برای او بهترین عمل می‌‌دانند. بارداری در حقیقت یک فرآیند طبیعی در بدن بیمار است. سکون مطلق برای یک فرد بیمار موجبات تجمع فضولات در بدن را فراهم می‌‌آورد که این عدم دفع فضولات و سمیت ناشی از تجمع آنها می‌‌تواند موجب آسیب به جنین گردد. پس اولین مسأله مهم در دوران بارداری همان تحرک فرد باردار به میزان و شدت کافی و مناسب است. با توجه گردد که این تحرکات نباید به حدی شدید باشد که باعث آسیب و یا سقط‌جنین گردد. استحمام ملایم و مناسب و با فواصل طولانی در اوایل بارداری و با فواصل کوتاه‌تر در انتهای بارداری توصیه می‌‌شود. استفاده از گیاهان و مواد غذایی که باعث زینت مزاج (برطرف کردن یبوست) در دوران بارداری می‌‌شود از دیگر توصیه‌های طب سنتی در دوران بارداری است. فرح‌بخش بودن محیط زندگی و انتقال حس امنیت و آرامش به فرد باردار یکی دیگر از نکات و باید‌های اساسی در دوران بارداری است. استفاده از یک رژیم غذایی مناسب در دوران بارداری یکی از ارکان اساسی یک زایمان ایده‌آل است. میوه‌ها یک دسته از غذاهایی هستند که یک فرد مصرف می‌‌کند. یکی از مهم‌ترین و بهترین میوه‌هایی که طب سنتی بر مصرف آن در دوران بارداری تاکید دارد سیب است. سیب علاوه بر اینکه منبع بسیار غنی از ویتامین‌ها است در ساخت یک خون سالم در فرد باردار نیز نقش  دارد. همچنین مصرف سیب چه در دوران پیش از بارداری و چه در دوران بارداری باعث رشد و نمو خوب و مناسب جنین می‌‌شود. مصرف سیب در دوران پیش از بارداری نقش بسیار پررنگی در یک بارداری موفق دارد. اگر فردی در دوران بارداری با احساس استفراغ مواجه گشت می‌‌تواند سیب را به صورت پخته و با مقداری عسل و زنجبیل مصرف کند که در این حالت علاوه بر تمام خواصی که پیش از این ذکر شد موجب کاهش و فرو نشاندن حالت تهوع و استفراغ نیز می‌‌گردد. در بین میوه‌های خشک نیز بادام، فندق و پسته بهترین میوه‌ها برای دوران بارداری می‌‌باشند (بادام بر پسته و فندق ارجحیت دارد، همچنین بادام نباید تلخ باشد). از بین گوشت‌ها برای یک فرد باردار گوشت بره و گوشت گوسفند جوان  بهترین گوشت‌های قابل مصرف می‌‌باشند. و از بین نان‌ها بهترین نان که توصیه به مصرف آن می‌‌شود نان سنگک است ( نانی که از آرد گندم تهیه شده و به میزان کافی حرارت دیده باشد).