بهترین زمان باروری
در روش آگاهی از زمان باروری، مجموعه‌ای از اطلاعات به خانم‌ها داده می‌شود تا آنها بدانند که در چه روزهایی از ماه به احتمال زیاد می‌توانند در صورت انجام مقاربت حامله شوند و در چه روزهایی این احتمال کم می‌باشد. خانم‌ها می‌توانند با مشاهده تغییراتی که در بدنشان ایجاد می‌شود بفهمند که زمان تخمک‌گذاری (آزاد شدن تخمک از تخمدان‌ها) چه موقعی می‌باشد. سپس آنها می‌توانند با استفاده از این اطلاعات احتمال باروری را افزایش دهند. موثرترین راه برای کشف این موضوع که زمان باروری هر شخصی در چه روزهایی از ماه می‌باشد، استفاده از هر سه روشی است که در اینجا توضیح داده می‌شود.
زمان تخمک‌گذاری
تخمک‌گذاری به زمانی گفته می‌شود که یک تخمک (یا در برخی موارد نادر بطور طبیعی بیشتر از یک تخمک) از تخمدان آزاد می‌شود و این زمان را «دوره باروری» در سیکل قاعدگی می‌نامند. هر ماه، یک تخمک در درون تخمدان شما به بلوغ می‌رسد. هنگامی که اندازه آن به حد معینی رسید، تخمک از تخمدان آزاد شده و درونِ لوله‌های فالوپ، به طرف رحم حرکت می‌کند. اینکه در هر بار، کدام تخمدان یک تخمک آزاد می‌کند، نسبتا نامشخص است. آنچه مشخص است این است که وظیفه تخمک‌گذاری در سیکل‌های قاعدگی به صورت منظم و یکی در میان، بین تخمدان‌ها تقسیم نمی‌شود.
چگونه بهترین زمان باروری، با تخمک‌گذاری مشخص می‌شود؟
برای اینکه بهترین نتیجه را بگیرید و حامله شوید، باید در مدت یک تا دو روز پیش از تخمک‌گذاری تا ۲۴ ساعت پس از آن، آمیزش داشته باشید. دلیل این امر آن است که اسپرم‌ها می‌توانند دو تا سه روز زنده بمانند، اما تخمک نمی‌تواند بیشتر از ۲۴ ساعت پس از تخمک‌گذاری به حیات خود ادامه دهد مگر اینکه لقاح صورت پذیرد. اگر در حوالی زمان تخمک‌گذاری آمیزش داشته باشید، احتمال حامله شدن شما افزایش می‌یابد و شما می‌توانید خوشحال باشید، زیرا شانس با شما همراه است: در زوج‌های معمولی که می‌توانند به صورت طبیعی بچه‌دار شوند، در هر دوره ۲۰درصد احتمال بارداری وجود دارد. حدودا ۸۵درصد از خانم‌هایی که بدون استفاده از یکی از روش‌های جلوگیری از بارداری آمیزش دارند، ظرف یکسال حامله می‌شوند. شما می‌توانید با تعیین زمان دقیق تخمک‌گذاری، همچنین با افزایش آگاهی خود در مورد تغییرات هورمونی و فیزیکی که در هر ماه در بدن شما رخ می‌دهد، احتمال حامله شدن خود را افزایش دهید. همچنین شما می‌توانید از این اطلاعات استفاده کرده و با خودداری از آمیزش در نزدیکی زمان تخمک‌گذاری، از بارداری جلوگیری کنید. البته توجه داشته باشید که این روش، بهترین روش جلوگیری از بارداری نیست و استفاده از آن ممکن است موفقیت‌آمیز نباشد.
چگونه می‌توانم زمان تخمک‌گذاری و حداکثر آمادگی برای بارداری را تشخیص دهم؟
زمانی را که دوره پریود بعدی شما آغاز می‌شود در نظر بگیرید، سپس ۱۲ تا ۱۶ روز از آن کم کنید. این چند روز، همان محدوده زمانی است که احتمال تخمک‌گذاری شما در آن بسیار زیاد است. برای خانم‌هایی که یک دوره کامل آنها ۲۸ روز طول می‌کشد، چهاردهمین روز معمول روز تخمک‌گذاری است. برای استفاده از این روش، شما باید بدانید که دوره کامل شما معمولاً چند روز طول می‌کشد. با این حال، بهترین روش برای تعیین زمانی که احتمال باروری شما در آن حداکثر است این است که به وضعیت بدنی خود توجه کنید و روش تشخیص نشانه‌های تخمک‌گذاری را فرا بگیرید.
تغییر در ترشحات دهانه رحم
هر چقدر روزهای بیشتری از دوره شما بگذرد، حجم این ترشحات افزایش پیدا کرده و بافت آنها نیز تغییر می‌کند. این تغییرات، بیانگر افزایش سطح هورمون استروژن در بدن شما است. هنگامی که این ترشحات شفاف، لیز و چسبنده باشد، احتمال باردار شدن شما به حداکثر می‌رسد. به نظر بسیاری از خانم‌ها، ترشحات در این دوره مانند سفیده تخم‌مرغ است. این ترشحات در حالت طبیعی به عنوان یک سد محافظ عمل می‌کنند، اما در زمان اوج توانایی باردار شدن در شما، این ترشحات به اسپرم اجازه می‌دهند تا از مجرای رحم عبور کرده و به سمت رحم بروند، سپس به طرف لوله‌های فالوپ حرکت کنند تا با تخمک شما برخورد نمایند. در طی یک دوره قاعدگی، قوام یا غلظت ترشحات دهانه رحم در روزهای قبل از تخمک‌گذاری و ترشحات دهانه رحم به بالا کشیدن و بالا بردن اسپرم‌ها به داخل رحم و از آنجا به لوله‌ای فالوپ یعنی جایی که معمولا لقاح انجام می‌شود کمک می‌نماید. ترشحات گردن رحم همچنین به بقای اسپرم‌ها در داخل رحم کمک می‌کند در یک چرخه قاعدگی طبیعی معمولا بعد از پنج روز خونریزی قاعدگی، سه یا چهار روز مهبل خشک می‌باشد، سپس با ترشحات مایعی سفید یا زرد رنگ و چسبناک روزهای خیس بودن آغاز می‌گردد. این خیس بودن به تدریج افزایش یافته تا به روزی می‌رسیم که خیس‌ترین روز می‌باشد. در این روز ترشحات فراوان، صاف، لیز و لغزنده و خیلی کش می‌آید (مثل سفیده تخم‌مرغ). معمولا تخمک‌گذاری از دو روز قبل تا دو روز بعد از پیدا شدن چنین حالتی رخ می‌دهد. با یادداشت نمودن میزان ترشحات و پیدا کردن خیس‌ترین روز هر دوره قاعدگی می‌توانید روزهای تخمک‌گذاری را مشخص نمایید.
تخمک‌گذاری
سایر علائمی که در هنگام تخمک‌گذاری در بدن تغییر می‌یابند عبارتند از: تغییراتی در وضعیت قرارگیری رحم درد خفیف یا انقباضات خفیفی در یک طرف قسمت تحتانی شکم ( در محل یکی از تخمدان‌ها) نرم شدن دهانه رحم حساس شدن دهانه رحم حساس شدن پستان‌ها
روش تقویمی (روش ریتم)
در روش تقویمی، خانم‌ها می‌توانند از سوابق قاعدگی‌های قبلی خود به عنوان یک راهنما استفاده نمایند. در این روش هر خانمی می‌تواند میانگین روزها را در سیکل قاعدگی خود حساب نموده و زمان‌های باروری آینده خود را تخمین بزند. شروع به نوشتن دوره‌های قاعدگی خود به مدت ۸ تا ۱۲ ماه نمایید. اولین روز قاعدگی (اولین روز خونریزی) را بعنوان «روز یک» دوره قاعده‌گی در نظر بگیرید. کوتاهترین و بلندترین چرخه قاعدگی را در نظر بگیرید. عدد ۱۸ را از کوتاهترین چرخه قاعدگی خود کم نمایید و آن را بعنوان اولین روز باروری یادداشت نمایید. عدد ۱۱ را از بلندترین چرخه قاعدگی کم نموده و آن را بعنوان آخرین روز بارداری در نظر بگیرید.
مثال: تعداد روزهای بین «روز یک» یک چرخه قاعدگی تا «روز یک» چرخه قاعدگی بعدی در یک خانم عبارتند از: فروردین ۲۹ روز- اردیبهشت ۲۶ روز (کوتاهترین چرخه)- خرداد ۳۰ روز تیر ۳۱ روز (بلندترین چرخه )- مرداد ۳۰ روز
در این مثال می‌بینیم که کوتاهترین چرخه قاعدگی در این خانم ۲۶ روز و بلندترین آن، ۳۱ روز می‌باشد. عدد ۱۸ را از ۲۶ کم می‌کنیم تا اولین روز باروری بدست آید (روز هشت). عدد ۱۱ را هم از ۳۱ کم می‌کنیم تا آخرین روز باروری بدست آید (روز بیست). بنابراین در این خانم روزهای ۸ تا ۲۰ هر چرخه قاعدگی روزهای باروری هستند یعنی احتمال حاملگی در این روزها زیاد می‌باشد و باید در این روزها یا از مقاربت خود داری نماید و یا اینکه از سایر روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده نماید.
روش اندازه‌گیری دمای پایه‌ای بدن
هنگامی که یک خانم هر روز دمای بدن خود را اندازه می‌گیرد متوجه می‌شود که وقتی تخمک‌گذاری انجام می‌شود تغییراتی در دمای بدنش ایجاد می‌گردد. درست قبل از زمان تخمک‌گذاری، دمای بدن بطور موقتی به مدت کوتاهی پایین می‌آید. در عرض ۱۲ ساعت که تخمک‌گذاری انجام می‌شود دمای بدن چند دهم درجه بالا می‌رود و تا هنگام قاعدگی بعدی به همان حالت بالا باقی می‌ماند. وقتی درجه حرارت به مدت سه روز در همان حد بالا باقی بماند، روزهای باروری پایان یافته و روزهایی که می‌توان بدون هیچگونه وسیله جلوگیری از بارداری مقاربت انجام داد و حامله نشد شروع می‌گردد. همانند روش تقویمی، در روش اندازه‌گیری دمای پایه‌ای بدن، شما باید به مدت ۸ تا ۱۲ ماه دمای بدن خود را اندازه‌گیری و یادداشت نمایید تا بتوانید از آن بعنوان یک روش نسبتا مطمئن جلوگیری از بارداری استفاده نمائید. یکی از اشکالات این روش آن است که دمای بدن افراد ممکن است بر اثر بیماری‌های مختلف، کم خوابی یا مصرف داروها نیز تغییر یابد.
پس از تخمک‌گذاری، یک تا دو روز طول می‌کشد تا سطح هورمون پروژسترون به حدی برسد که دمای بدن شما را افزایش بدهد. اما از آنجا که تخمک تنها حداکثر ۲۴ ساعت می‌تواند زنده بماند، هنگامی که دمای بدن افزایش پیدا می‌کند، دیگر برای باردار شدن خیلی دیر شده است،. به همین دلیل، متخصصان توصیه می‌کنند که دمای بدن خود را برای چند ماه دقیقا زیر نظر گرفته و نموداری برای آن طراحی کنید تا بتوانید الگوی افزایش دما را تشخیص داده و زمان احتمالی تخمک‌گذاری خود را مشخص کنید. در این صورت می‌توانید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که دو تا سه روز پیش از موعد افزایش دمای بدن خود، آمیزش داشته باشید.
تست‌های پیش‌بینی کننده
این تست‌ها، افزایش هورمون LH را که دقیقا قبل از تخمک‌گذاری رخ می‌دهد، در ادرار تشخیص می‌دهند. استفاده از این تست‌ها آسان‌تر و نتایج آنها نیز دقیق‌تر از دماسنج‌هایBBT می‌باشد و این تست‌ها می‌توانند تخمک‌گذاری را ۱۲ تا ۳۶ ساعت زودتر تشخیص دهند و احتمال بارداری را در همان ماه اولی که از این تست‌ها استفاده میکنید به حداکثر می‌رسانند. البته این تست‌ها بدون اشتباه نیستند. در مواردی نادر، این تست‌ها وجود LH را نشان می‌دهند. در واقع پاسخی که دستگاه به شما می‌دهد یک عدد نیست بلکه، یک جواب «مثبت» یا «منفی» است. بنابراین نمی‌توان تضمین کرد که در صورت مثبت بودن پاسخ، حتما تخمک‌گذاری انجام گرفته است؛ در واقع میزان هورمون LHمی‌تواند بدون آزاد شدن تخمک، نیز افزایش یابد. گاهی احتمال دارد افزایش این هورمون به صورت کاذب اتفاق بیافتد، که مجددا سطح آن کاهش می‌یابد و بعد از آن کمی مانده به زمان تخمک‌گذاری دوباره افزایش پیدا می‌کند.
