زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه ماهنامه دنیای سلامت 

 
علائم افسردگی مربوط به بارداری یا پس از زایمان

احساس غم و درماندگی بسیار   بدخوابی‌های شدید. مثلا حتی زمانی كه نوزادتان به خواب رفته یا كسی در نگهداری او به بیمار كمك می‌كند، باز هم او نمی‌تواند بخوابد.   بی‌میلی و بی‌علاقگی شدید برای انجام كارها و لذت نبردن از هیچ چیز   بی‌اشتهایی شدید

افسردگی پس از زایمان 

افسردگی پس از تولد نوازد را افسردگی پس از زایمان می‌نامند كه معمولا در طول شش ماه نخست بعد از زایمان ایجاد می‌شود و حدود 20- 10 درصد از مادرانی كه اولین بارداری و زایمان خود را تجربه می‌كنند، به آن دچار می‌شوند. این نوع افسردگی در صورتی كه درمان نشود ممكن است حتی تا یك سال طول بكشد، اما در صورت تشخیص زود هنگام، خیلی سریع درمان شده و بیمار بهبود می‌یابد. علائم هشداردهنده افسردگی بعد از زایمان عبارتند از:
 زودرنجی، كج‌خلقی و خشم  گریه كردن   احساس عدم توانایی برای مقابله با مسائل  نگرانی‌های بی‌جا و بی‌مورد در مورد چیزهایی كه اصلا فرد را تهدید نمی‌كنند و به او آسیبی نمی‌رسانند. ترس از اینكه فرد (مادر جدید) با فرزندش تنها بماند و كسی او را حمایت نكند   احساسات غیرقابل كنترل و وحشت و اضطراب  ترس‌های خردكننده، مثل ترس از مرگ  خواب‌های وحشتناك از آسیب رساندن فرد به نوزادش  بدخوابی و حتی بی‌خوابی  احساس خستگی و بی‌حالی مفرط  بی‌علاقگی به همه‌چیز و یا برعكس، نظافت و پاكیزگی بیش از اندازه اشیای پیرامون   عدم تمركز فكر و احساس گیجی  افزایش یا كاهش شدید وزن  عدم احساس لذت از انجام كارهایی كه پیش از آن لذت‌بخش بود و حتی بی‌میلی جنسی  احساس گناه از اینكه به اندازه كافی برای فرزندش مادر خوبی نیست. 

بهترین راه برای درمان این نوع افسردگی، مراجعه به متخصص است؛ اما خودتان نیز می‌توانید به درمان بیماری‌تان كمك و یا از پیشرفت آن جلوگیری كنید؛ مثلا: 
به چیزهای مثبت زندگی‌تان فكر كنید؛ هر چقدر هم كه سخت باشد.  مسائل خود را با همسرتان و یا كسی كه از همه به شما نزدیك‌تر است، در میان بگذارید. زمان بیشتری را به استراحت و به دست آوردن آرامش اختصاص دهید. افكار خود را رها كنید.  خوب بخورید  زمانی را به سرگرمی و تفریح خود اختصاص دهید.  

سعی كنید بیشتر دوستان خود را ببینید؛ حتی به اندازه نوشیدن یك فنجان چای یا قهوه. خود را درگیر موقعیت‌های استرس‌زا نكنید. در نوشیدن چای، قهوه و نوشابه‌ها زیاده‌روی نكنید، زیرا خواب شما را به هم می‌زنند.  در مورد خودتان و همسرتان بیش از اندازه سختگیری نكنید.

افسردگی در میان والدین جوان‌تر شایع‌تر است
پدر و مادرهای زیادی در طول سال‌های نخستین پس از تولد فرزندشان دچار افسردگی می‌شوند و این خطر در سال‌ اول بیشتر تهدیدشان می‌كند. گروهی از پژوهشگران روی 86957 خانواده كه بین سال‌های 2007- 1993 به كلینیك‌های روانی مراجعه كرده بودند، تحقیقاتی انجام دادند تا به میزان افسردگی در میان والدین پی ببرند. آنها دریافتند پیش از یك سوم مادران و یك پنجم پدران در سال‌های اول پس از تولد فرزندشان دچار افسردگی شده‌اند. به طور كلی 5/7 درصد مادران و 5/2 درصد پدران به افسردگی دچار بودند؛ اما افسردگی مادران در سال اول بعد از تولد فرندشان 9/13 درصد و در میان پدران 5/3 درصد بود. این مسأله مربوط به تغییر برنامه خواب، كم‌خوابی، افزایش نیازهای مادی و عدم توانایی برای برطرف كردن آنها، تغییر مسوولیت‌ها و سرد شدن روابط زوج‌ها با یكدیگر است.

البته افسردگی معمولا در افرادی بروز می‌كند كه به طور ژنتیكی مستعد آن هستند. علاوه بر آن، پدر و مادرهایی كه در سنین پایین (24- 15 سالگی) صاحب فرزند می‌شوند و افرادی كه به نحوی از اجتماع دور هستند نیز بیشتر در معرض خطر بیماری افسردگی بعد از تولد فرزند قرار دارند. روانشناسان می‌گویند ارتباط نزدیكی بین افسردگی و محرومیت‌های اقتصادی و اجتماعی وجود دارد. استرس فقر و تهیدستی، بیكاری، كارهای سطح پایین با منزلت اجتماعی كم و درآمد بسیار پایین و عدم حمایت نزدیكان به این مسأله دامن می‌زند. ضمنا پدر و مادرهای جوان‌تر از آنجایی كه آمادگی كمتری برای درك موقعیت تازه خود دارند و هیچ برنامه‌ای برای بارداری و بچه‌دار شدن نداشتند و علاوه بر آن توانایی و قدرت كمتری برای مقابله با استرس‌ها و نگرانی‌های خاص پدر و مادر شدن دارند، بیشتر به افسردگی دچار می‌شوند.

در بیماری افسردگی غیر از كمك‌هایی كه اطرافیان و پزشك معالج به فرد بیمار می‌كند، كمك خود بیمار به درمان بیماریش نیز بسیار مؤثر است. فردی كه احساس می‌كند دچار افسردگی شده بهتر است در مورد افكار و احساسات خود كمی كنكاش كند. مثلا از خود بپرسد: 
 در زندگی چه چیزهایی دارم كه به خاطرشان باید شكرگزار خدا باشم؟
 در زندگی چه چیزهایی را از دست داده‌ام كه مرا ناراحت می‌كند؟ 
 از زندگی چه چیزی می‌خواهم؟
و بعد به این سؤالات پاسخ دهد. با تشخیص موانعی كه سد راه رضایت و خوشحالی در زندگی می‌شوند، راحت‌تر می‌توان با افسردگی مقابله كرد. باید از قدم‌های كوچك‌تر شروع كرد. ساعات بیشتری را به خود اختصاص دهید و البته هرگز از كودك خود غافل نشوید. در این مورد می‌توانید از پدر و مادرهای سالم الگو بگیرید و با آگاهی از اینكه افسردگی یك بیماری قابل درمان است، موانع را یكی یكی از سر راه خود بردارید تا در انجام مسوولیت جدید موفق‌تر باشید.