مريم جلاليان؛ وكيل پايه يك دادگستری
خانمی هستم كه حدود دو سال نامزد بوده‌ام و در مدت نامزدی هدایایی، از جمله عطر و ادكلن و پوشاك و جواهرات و یك دستگاه پراید گرفته‌ام. سند پراید به نام من است، اما حدود دو ماه است كه نامزدی ما بهم خورده؛ حال نامزد سابقم مدعی جبران خسارت شده و از من خواسته تمام هدایا را به او برگردانم. لطفاً مرا راهنمایی كنید؟
با سلام، امیدوارم كه در تمام مراحل زندگی شاد و موفق باشید. در رابطه با سوال شما باید گفت، خساراتی كه در رابطه با جشن نامزدی و برگزاری مراسم است، قابل مطالبه می‌باشد؛ اما پس از اثبات مقصر بودن شما، میزان خسارت بر اساس قواعد مربوط به مسؤولیت مدنی است و آنچه عرف آن را بپذیرد و هزینه‌های بالایی كه گاه طرفین می‌پردازند و بعد خواهان مطالبه می‌باشند، قابل مطالبه نیست؛ مثل اینكه نامزد شما هزینه هنگفتی بابت گل‌آرایی در روز نامزدی بپردازد و بعد بخواهد از شما مطالبه كند. در قانون مدنی هدایا به دو دسته مصرف‌شدنی و مصرف‌نشدنی تقسیم می‌شود. هدایای مصرف‌شدنی قابل مطالبه نیستند و اما ماده 1037 قانون مدنی مقرر می‌دارد: «هر یك از نامزدها می‌تواند در صورت بهم خوردن وصلت منظور، هدایایی را كه به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده است، مطالبه كند و اگر عین هدایا موجود نباشد، مستحق قیمت هدایا خواهد بود كه عادتاً نگه داشته می‌شود؛ مگر اینكه هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده باشد. و اما در رابطه با خودروی پراید، از آنجایی كه سند خودرو به نام شماست، از لحاظ قانونی مالك محسوب می‌شوید؛ اما عرف و اخلاق و وجدان حكم می‌كند این هدیه را به نامزد سابق‌تان برگردانید؛ زیرا قصد او از دادن چنین هدیه‌ای وقوع عقد نكاح در آینده و زندگی مشترك بوده و از آنجایی كه زندگی و نامزدی شما بهم خورده است، عقل و عرف ایجاب می‌كند خودرو را به صاحب واقعی‌اش برگردانید.
سلام. دوشیزه‌ای هستم 34 ساله كه به تازگی قصد تشكیل خانواده دارم؛ اما پدرم با انتخاب من مخالف است. می‌خواستم بدانم با اینكه من یك كارمند نمونه هستم و سن و شرایط ایده‌آلی برای حق انتخاب دارم، باز هم اجازه پدر برای ازدواج من لازم است و اگر ایشان به هیچ وجه حاضر نباشند، من چه كاری می‌توانم انجام دهم؟
با سلام. امیدوارم هر جا كه هستید خوب و خوش باشید و همیشه در تصمیم‌گیری‌های خود منطقی و عاقلانه عمل کنید. ابتدا به عنوان کسی كه با موارد اینچنینی زیاد برخورد داشته است، باید خدمتتان عرض كنم كه در بیشتر مواقع (نه در تمام) مشاهده می‌شود كه مخالفت‌های پدر ومادر و گاه افراد باتجربه، بی‌دلیل نیست و در مواردی كه پدر و مادر مخالف بوده‌اند، ازدواج سرانجام خوبی نداشته است. البته این موضوع كاملاً نسبی است و گاه نیز افراد انتخاب‌های درستی دارند كه مخالف دیدگاه بزرگ‌ترهاست. امیدوارم در مورد شما هم اینگونه باشد. در پاسخ سؤال شما باید بگویم که من در رابطه با این مسائل صاحب تجربه نیستم و به شما توصیه می‌كنم در این زمینه با افراد كاردان و باتجربه مشاوره کنید؛ چرا كه ازدواج امر خطیری است كه باید در مورد آن دقت كافی و دقیقی داشت. در رابطه با سؤال شما در مواردی كه پدر مخالف است یا صالح به اجازه دادن نیست و یا در دسترس نمی‌باشد، قانون راهکارهایی اندیشیده است. شما باید اجازه ازدواج را از مراجع قضایی بگیرید و قضات فهیم و بادرایت پس از تحقیق و بررسی اوضاع و احوال و شرایط شما و مرد مورد نظر، برگه اجازه را صادر نموده و دیگر هیچ مشكل و مسأله‌ای هم وجود نخواهد داشت.
خانمی هستم كه 10 سال از زندگی مشتركم می‌گذرد و به خاطر اینكه در عقدنامه من هیچ مهری تعیین نشده، همسرم با هر دعوای جزئی به این موضوع اشاره کرده و مرا صاحب هیچ حقی نمی‌داند و تهدید به جدایی می‌کند. می‌خواهم بدانم كه آیا صِرف عدم تعیین مهریه به این معنی است كه من بعد از 10 سال هیچ حق و حقوقی ندارم؟
با عرض سلام خدمت شما خواهر گرامی. اینكه شما در ابتدای زندگی اصل را بر اعتماد قرار داده‌اید، جای احترام دارد و صداقت شما را می‌رساند؛ اما عدم تعیین مهریه به معنای نداشتن حق و حقوق نیست. البته نكاح دائم با نكاح موقت تفاوت دارد. در نكاح موقت اصل بر تعیین مهریه است و اگر مهر تعیین نگردد، اصولاً عقد محقق نمی‌گردد؛ اما گاه اتفاق می‌افتد كه در نكاح دائم مهر تعیین نمی‌شود و یا آنقدر ناچیز است كه به معنای هیچ می‌باشد (مثلاً یك شاخه گل رز). در این حالت قانون مدنی راهكار خاصی دارد و آن مهرالمثل می‌باشد كه قاضی محترم بر اساس شرایط و اوضاع و احوال و تمام مسائلی كه مربوط به شماست، مهریه‌ای تعیین می‌کند و همسرتان نمی‌تواند شما را به نداشتن هیچ‌گونه حقی محکوم کند. البته بهتر است قبل از هر چیز سعی كنید با عشق و صداقتی كه دارید، زندگی خود را از اختلاف و درگیری و سوءتفاهم دور کرده و آن را آرام و شاد کنید؛ اما اگر راه حل دیگری نداشتید، می‌توانید از طریق مراجع قضایی اقدام كرده و مهریه و نفقه و تمام حق و حقوقی را كه طی این 10 سال برای شما محفوظ است، دریافت نمایید.
