زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

حلقه‌های مفقود صنایع دستی ایران

شبنم فتاح‌پور، فعال حوزه صنایع دستی و مدیر کارگاه فنی و هنری خلاقیت طوبی با اشاره به ظرفیت بانوان در حوزه صنایع دستی اظهار کرد: متاسفانه بستر مناسبی برای عرضه این محصولات فراهم نیست اما در برخی شهرهای گردشگرپذیر نظیر ماسوله و رامسر این حرفه یکی از پردرآمدترین حِرفه‌ها نزد بانوان و فروشندگان صنایع دستی است.

وی از آموزش، تبلیغ و ترویج به عنوان حلقه‌های مفقوده صنایع دستی در ایران نام برد و افزود: در صورتی که بانوان ایرانی با صنایع دستی مأنوس شوند، می‌توانند بسیاری از نیازهای خانواری خود را برطرف کنند؛ در این صورت یک بانوی هنرمند هرگز در اقتصاد خانوار دچار مشکل نخواهد شد.

فتاح پور با بیان اینکه هزینه آموزش و ایجاد شغل در این بخش ناچیز و غیرقابل مقایسه با اشتغال‌زایی در بخش‌های دیگر است، تاکید کرد: بسیاری از صنایع دستی در منطقه شمال کشور مربوط به حوزه بافندگی بوده که تأمین سرمایه اولیه آن به راحتی مقدور است.

این بانوی کار آفرین و هنرمند از کیفیت بالا و قیمت مناسب صنایع دستی به عنوان مزیت این بخش نام برد و تصریح کرد: بسیاری از محصولات بافندگی شمال کشور در سطوح بالای کیفی تولید می‌شود و حتی قابل رقابت با برندهای مطرح دنیا است. 

مدرک گرایی در مراکز فنی و حرفه‌ای

مدیر و مدرس کارگاه خلاقیت طوبی ضمن انتقاد از نحوه فعالیت‌های آموزشی ادارات فنی و حرفه‌ای به مدرک گرایی در این کلاس‌ها اشاره و تاکید کرد: آموزش‌های مدرسان مجموعه کلاس‌های فنی و‌حرفه‌ای شهرستان‌ها جنبه کاربردی ناچیزی داشته و هنرجویان تنها به دنبال کسب مدرک هستند.

فتاح‌پور از تنوع کلاس‌های فنی‌حرفه‌ای برای بانوان در حد حِرفه‌ای و مشاغل روز مانند آموزش آرایشگری و گل‌سازی نام برد و خاطرنشان کرد: جامعه و جوانان ما بیشتر از اینکه به این مشاغل نیاز داشته باشند باید آموزش‌های مربوط به صنایع دستی را دیده و ضمن آشنایی با این مشاغل پردرآمد با فرهنگ و تاریخ خود آشنا شوند.

وی حوصله بانوان خانه دار شرکت کننده در کلاس‌های فنی و حرفه‌ای را خارج از محدوده کلاس، توصیف و تصریح کرد: بسیاری از این بانوان مهارت‌هایی بیشتر از مربیان خود دارند که نیاز به تجلی آنها ضروری است و باید آموزش‌های صنایع دستی با محوریت شاغل کردن بانوان خانه دار و سرپرست خانوار در اولویت طرح آموزشی باشد. 

فقدان جایگاه دائمی عرضه محصولات صنایع دستی

فتاح پور، نبود غرفه‌های ثابت برای عرضه صنایع دستی در بسیاری از شهرهای مازندران را از دلایل کمرنگ شدن و عدم تمایل کارآفرینان این حوزه دانست و تصریح کرد: اگر مکان دائمی برای ارائه و فروش محصولات خانگی و صنایع دستی در تمام شهرهای استان وجود داشته باشد، قطعاً جایگاه صنایع دستی استان چیزی فراتر از وضعیت کنونی آن خواهد بود.

 مدیر کارگاه فنی و هنری خلاقیت طوبی در شهر خرم آباد تنکابن با اشاره به مشکلات این شهر در جذب گردشگر گفت: حضور گردشگر در یک منطقه، رابطه مستقیم با فروش محصولات خانگی و صنایع دستی آن منطقه داشته و استقبال گردشگران برای خرید، عاملی انگیزشی برای تولید صنایع دستی به شمار می‌رود. 

واردات بی رویه محصولات صنایع دستی از چین

محمدرضا اورمزدی کارشناس ارشد گردشگری، واردات بی رویه از چین و کشورهای دیگر را ضربه بزرگی به حوزه صنایع دستی ایران دانست و تاکید کرد: متاسفانه صنایع دستی در ایران به دلیل رویکردهای غلط متولیان امر در ورطه فراموشی بوده و آینده‌ای مبهم پیش رو دارد.

 وی، گردشگری و اقتصاد را همانند تار و پود در هم تنیده توصیف کرد و افزود: صنایع دستی به عنوان یکی از جنبه‌ها و جاذبه‌های گردشگری نیازمند به بازار بوده و اقتصاد گردشگری در این بخش باید در اولویت صنعت توریسم قرار گیرد. 

حضور مستمر در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی

اورمزدی، استاد گردشگری دانشگاه آزاد تنکابن صِرف حضور درنمایشگاه را مؤثر ندانست و خاطرنشان کرد: بازخورد و اهداف شرکت در نمایشگاه‌ها مهم‌تر از حضور در آن بوده و باید بررسی کرد که آیا شرکت در این عرصه توانسته به صنایع دستی کمک کند یا خیر که در نهایت بتوانیم به شکوفایی و رونق اقتصاد این صنایع ارزشمند برسیم. 

بازارداری مهم‌تر از بازاریابی

اورمزدی ماندگاری در بازار و جایگاه ثابت فروش برای عرضه صنایع دستی در بازار داخل و خارج را بسیار مهم‌تر از بازاریابی دانست و خاطرنشان کرد: بازاریابی، بازارسازی و بازارداری راه‌های ارتقاء اقتصاد این بخش است اما متاسفانه ما در هیچ کدام از این زمینه‌ها موفق عمل نکردیم.

اورمزدی با بیان اینکه صنایع دستی هر منطقه برگرفته از مواد موجود در همان منطقه است اظهار کرد: در تمام کشور پهناور ایران صنایع دستی بر گرفته از طبیعت و نمادی از اتصال و احترام به محیط زیست و فرهنگ اصیل ایرانی است.

به عنوان مثال سیاه چادرهای عشایر استان لرستان بافته شده از موی بز و حصیربافی استان‌های شمالی نیز برگرفته از گیاهان بومی مناطق بوده که این صنایع را دارای قابلیت بالای سازگاری با محیط زیست کرده است.

استاد دانشگاه آزاد تنکابن با اشاره به شعار امسال که حمایت از کالای ایرانی است گفت: هیچ کالای تولیدی کشور اصیل‌تر از صنایع دستی ایرانی نیست و لزوم حمایت از این کالای 100 درصد ایرانی باید در اولویت کاری مسئولان قرار گیرد. 

صنایع دستی، بخشی مهجور در سازمان میراث فرهنگی

وی، حمایت همه جانبه تمامی دستگاه‌ها و نهادهای کشور از صنایع دستی را خواستار شد و اضافه کرد: متاسفانه صنایع دستی بخشی مهجور در سازمان میراث فرهنگی است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

اورمزدی، توجه و حمایت از صنعتگران و فعالان این حوزه را جز اولین اقدامات برای توسعه و تعالی صنایع دستی برشمرد و گفت: تنظیم برنامه مدون برای گسترش روزافزون این محصولات ایرانی، تضمین شغلی پایدار با ایجاد بازارهای متنوع عرضه صنایع دستی، پرداخت تسهیلات کم بهره به علاقه مندان و شاغلان این حرف، ایجاد کارگاه‌های آموزشی صنایع دستی و تربیت نیروی جوان زیرنظر اساتید معتبر و مجرب سبب شکوفایی این بخش می‌شود.

وی با اشاره به اینکه برنامه ریزی در این حوزه نیازمند ورود دستگاه‌های متنوعی نظیر وزارت اقتصاد و دارایی، وزارت امورخارجه، سازمان گردشگری و غیره است، تصریح کرد: برای ایجاد و ارتقای این بخش در عرصه داخلی و بین‌المللی نیازمند حضور و هم افزایی دستگاه‌های اجرایی امری ضروری هستیم.