غذاهای مدر را بشناسیم
فشار خون بالا، بیماری نقرس، اختلالات هورمونی و مواد غذایی شور كه دارای سدیم زیاد می‌باشند و همچنین بیماری‌های مربوط به تیروئید، كبد، قلب و كلیه‌ها می‌توانند خطر بروز اِدِم (ورم) كه همان ازدیاد مایع میان بافتی در بدن می‌باشد را افزایش دهند. اِدِم معمولا سبب بروز آماس و پف كردگی در قسمت دست‌ها، پاها (به‌ویژه ساق پا و مچ پا) و شكم و صورت می‌شود. مواد مدر (ادرارآور) حاوی تركیباتی هستند كه با افزایش دادن حجم ادرار سبب كاهش آب اضافی بدن می‌شوند. داروهای دیورتیك (ادرارآور) اغلب توسط پزشك تجویز می‌شوند، اما مواد غذایی و نوشیدنی‌های خاص وجود دارند كه دارای اثرات طبیعی ادرارآور بوده و می‌توانند از جمع شدن آب اضافی و بروز آماس و ورم كردگی در بدن جلوگیری كنند.
سبزیجات:
سبزیجات منابع غنی از انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر می‌باشند و بنا به گفته كارشناسان سبزیجاتی كه حاوی تركیبات طبیعی دیورتیك می‌باشند، عبارتند از: چغندر، سبزیجات برگ پهن و دارای رنگ سبز، نخودسبز، تره‌فرنگی،كلم بروكسل، كدو تنبل، پیاز، كلم، مارچوبه و سیر. از طرفی سبزیجاتی نیز وجود دارند كه به علت داشتن آب فراوان، سبب ادرار فراوان شده و در نتیجه از جمع شدن آب اضافی در بدن و بروز اِدِم جلوگیری می‌كنند. این سبزیجات عبارتند از: كرفس، خیار، پیاز، گوجه‌فرنگی و كاهو.
میوه‌ها:
برخی از میوه‌ها دارای خاصیت ادرارآور بوده و می‌توانند به دفع آب اضافی از بدن كمك كنند. به گفته كارشناسان، آناناس و آب لیموترش تازه دارای خاصیت ادرارآور می‌باشند. همچنین میوه‌هایی مانند انواع انگور، هندوانه، خربزه، طالبی و زغال‌اخته دارای تركیبات طبیعی مدر می‌باشند.
تخم كرفس:
دانه كرفس در گل گیاه كرفس وجود دارد و از زمان‌های بسیار قدیم به عنوان دارو از آن استفاده می‌كرده‌اند. در گذشته از آن برای درمان سرماخوردگی، مشكلات دستگاه گوارش، آرتریت و ادم استفاده می‌كردند. امروزه از دانههای كرفس به عنوان یك ماده ادرارآور استفاده می‌شود. از طرفی دانه كرفس می‌تواند سبب كاهش و تسكین اسپاسم‌های عضلانی و همچنین كاهش التهابات گردد. زنان باردار نباید از این گیاه استفاده كنند، زیرا ممكن است سبب سقط جنین گردد. اگر از داروهای شیمیایی ادرارآور استفاده می‌كنید، دانههای كرفس می‌توانند اثرات این داروها را دو چندان كرده و سبب كم‌آبی بدن شوند.
گیاهان دارویی:
برخی از گیاهان دارویی نیز بطور طبیعی دیورتیك (ادرارآور) می‌باشند. به طور كلی مصرف گیاهان دارویی یكی از بی‌ضررترین راه‌ها برای تقویت و تنظیم بدن می‌باشد (البته اگر درست و مناسب استفاده شود). جعفری به علت دارا بودن پتاسیم فراوان علاوه بر جایگزین نمودن الكترولیت‌های از دست رفته بدن با تحریك كلیه‌ها به دفع آب اضافی بدن كمك می‌كند. سایر گیاهان كه بطور طبیعی ادرارآور می‌باشند عبارتند از: رازیانه، تخم كرفس، گزنه و برگ قاصدك.
انواع چای:
چای سبز و چای سیاه هر دو طبیعتاً دارای خاصیت دیورتیك بوده و از زمان‌های بسیار قدیم در چین مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.
در حالی كه چای دارای خاصیت ادرارآور می‌باشد، اما اضافه كردن گیاهان دارویی به آن می‌تواند این خاصیت را دو چندان نماید. بطور مثال می‌توان با اضافه كردن برگ‌های جعفری به چای، خاصیت مدر بودن آن را دو چندان نمود. بنا به گفته كارشناسان برای تهیه كردن چای‌های گیاهی دیورتیك و به منظور مؤثر بودن آنها باید گیاه مورد نظر خود را انتخاب كرده و یك قاشق چایخوری از آن را درون آب جوش ریخته و اجازه دهید تا به مدت 5 تا 10 دقیقه دم بكشد (برای برگ و گل). همچنین برای ریشه گیاهان مدت 10 تا 20 دقیقه زمان برای دم كشیدن لازم است. روزانه 2 تا 4 فنجان از این دم‌كرده‌ها بنوشید.
مواد غذایی حاوی پتاسیم:
پتاسیم می‌تواند در متعادل نگه‌داشتن میزان آب بدن مؤثر باشد، بنابراین در پیشگیری از بروز ادم مؤثر می‌باشد. از آنجایی كه مواد غذایی حاوی پتاسیم مانند یك ماده ادرارآور عمل می‌كنند، لذا به ورزشكاران و افرادی كه دچار فشار خون بالا هستند، معمولاً توصیه می‌شود از مواد غذایی حاوی پتاسیم در رژیم غذایی روزانه خود استفاده كنند، زیرا این مواد به عنوان یك دیورتیك (ادرارآور) طبیعی عمل می‌كنند. كارشناسان به ورزشكاران توصیه می‌كنند پس از فعالیت‌های ورزشی سخت و نفس‌گیر از مواد غذایی مانند آب پرتقال، موز و سیب‌زمینی كه حاوی پتاسیم فراوانی می‌باشند استفاده كنند.
كافـئـیـن:
كافئین یك ماده محرك و ادرارآور طبیعی است. به گفته كارشناسان معمولاً در رژیم غذایی افراد كافئین وجود دارد. برخی از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها از جمله: قهوه، چای، شكلات، نوشیدنی‌های غیرالكلی و بعضی از داروهای شیمیایی حاوی كافئین می‌باشند. مواد غذایی و نوشیدنی‌های كافئین‌دار اگر در حد متعادل مصرف شوند می‌توانند از جمع شدن آب اضافی در بدن و بروز ادم جلوگیری كنند. البته اثرات كافئین بر افراد مختلف، متفاوت می‌باشد.
شكلات:
شكلات نیز یكی از مواد غذایی است كه بطور طبیعی حاوی تركیبات دیورتیك می‌باشد، شكلات حاوی تركیباتی به نام «تئوبرومین» بوده كه ماده‌ای ادرارآور و از خانواده كافئین می‌باشد. این ماده ادرارآور سبب تحریك سیستم عصبی مركزی شده و با انبساط عروق خونی، سبب افزایش ادرار می‌شود. از این ماده برخی اوقات در درمان حملات قلبی ناشی از احتباس مایعات در بدن استفاده می‌كنند. ماده اصلی تمام شكلات‌‌ها كاكائو می‌باشد و دانههای كاكائو به طور طبیعی حاوی «تئوبرومین» می‌باشند. به گفته كارشناسان بیشترین میزان تئوبرومین در شكلات‌های تیره می‌باشد و هر چه تلخی شكلات بیشتر باشد حاوی «تئوبرومین» بیشتری بوده و مفیدتر است.
مواد غذایی ادرارآور:
از زمان‌های بسیار قدیم از مارچوبه به عنوان یك ماده ادرارآور طبیعی برای تقویت عملكرد كلیه‌ها استفاده می‌كردند، آناناس و دانه كرفس نیز دارای چنین خاصیتی می‌باشند. كارشناسان اظهار می‌دارند مواد غذایی حاوی آب فراوان مانند پیاز، هندوانه و خیار نیز دارای خاصیت ادرارآور می‌باشند. مارچوبه، جعفری، چغندر، انواع انگور، نخود سبز، لوبیا سبز، آناناس، كدو تنبل، پیاز، تره‌فرنگی، سبزیجات برگ پهن و سیر همگی دارای خاصیت دیورتیك می‌باشند.
