نقش ویتامین E در آنمی
آنمی بیماری نیست بلكه علامتی از بیماری زمینه‌ای است. لذا اصلاح آنمی بایستی براساس شناسایی و حذف دلیل اصلی آن پایه گذاری شود. تعدادی از ریز مغذی‌های هماتینیك (خونساز) مانند آهن، فولات، ویتامین B1، ویتامین B6، ویتامین A، ویتامین C، در گذشته در درمان و یا پیشگیری از انواع متعددی از آنمی‌ها با پاسخ‌های متفاوت استفاده شده‌اند. اخیراً نقش ویتامین E در آنمی مورد بررسی قرار گرفته است كه ما به‌طور خلاصه به آن اشاره خواهیم نمود.
ویتامین E یك ویتامین محلول در چربی مؤثر است كه اعمال آنتی‌اكسیدانی و غیرآنتی‌اكسیدانی متعددی دارد. فعال‌ترین فرم بیولوژیكی ویتامین E در بدن انسان آلفاتوكروفول است و حداكثر زیست دستیابی را دارد و به‌طور انتخابی توسط یك پروتئین سیتوزولی كبدی به نام پروتئین انتقال‌دهنده آلفاتوكروفرول به‌داخل سلول‌ها منتقل می‌شود. ویتامین E فعالیت آنزیم‌ها، انتقال سیگنال‌ها و بیان ژن‌ها را تنظیم می‌كند. فعالیت آنزیم‌هایی مانند پروتئین كیناز C، تیروزین كیناز، 5 لیپواكسیژناز، 3 هیدروكسی- 3 متیل گلوتاریل كوآنزیم A ردوكتاز (HMG-COA reductase) و فسفولیپاز A2 به‌طرز معنی‌داری در حضور ویتامین E (آلفاتوكوفرول) كاهش یافته در حالی كه فعالیت آنزیم‌های دی آسیل گلیسرول كیناز و پروتئین فسفاتاز A2 افزایش می‌یابد. ویتامین E فعالیت سیتوكین‌های تورم‌زا و سلول‌های ایمنی را تنظیم كرده باعث مهار تكثیر سلول‌های ماهیچه صاف می‌گردد. ویتامین E با مهار اكسیداسیون اسیدهای چرب غیراشباع چندگانه در غشاء سلول گلبول‌های قرمز باعث مهار لیز گلبول‌های قرمز نارس می‌شود.
اخیراً معلوم شده است كه ویتامین E یك فاكتور خونساز ضروری در بعضی از انواع گونه‌های حیوانی می‌باشد. مطالعات پیشین نشان داده بود كه درمان با ویتامین E تعداد واحدهای سازنده كولونی پیش سازهای اریتروئید (CFU-E) را افزایش داده نهایتاً روند پروسه اریتروپوئز و سطح هموگلوبین را بهبود می‌بخشد و باعث تصحیح آنمی القاء شده به صورت تجربی در حیوانات آزمایشگاهی می‌شود. این در حالی است كه تا به حال هیچ گزارشی دال بر نیاز آن در پروسه اریتروپوئز در انسان سالم ارائه نشده است ولی نتایچ بعضی از آزمایشات كلینیكی بر این امر دلالت دارند كه ویتامین E احتمالاً بعنوان یك عامل خونساز بالقوه در بعضی از افراد كم‌خون مانند نوزادان با وزن كم، بیماران با آنمی همولیتیك ارثی، بیماران دیالیزی دچار نارسایی مزمن كلیوی و بیماران سالم با آنمی خفیف اثر می‌كند.
تا به امروز مكانیسم دقیقی جهت توجیه اثرات ویتامین E در درمان و یا پیشگیری از آنمی گزارش نشده است ولی نظریه‌های مختلفی توسط پژوهشگران پیشنهاد شده است كه بشرح ذیل می‌باشد:
مهار اكسیداسیون اسیدهای چرب غیراشباع چندگانه در غشاء گلبول قرمز، كاهش شكنندگی اریتروسیت‌ها و جلوگیری از لیز اریتروسیت‌های نابالغ القاء شده توسط استرس اكسیداتیو در انواع متعددی از آنمی همولیتیك.
تسریع روند پروسه اریتروپوئز در حیوانات آزمایشگاهی و بعضی از انسان‌های كم‌خون و بهبود سطوح خونی هموگلوبین و هماتوكریت.
