میوه های بهشتی
مقدمه
میوه‌ها در تغذیه انسان اهمیت فوق‌العاده‌ای دارند و نقش آنها در طراوت، شادابی و نشاط انسان از نظر علمی و تجربی برای عموم مردم اثبات شده است. در برخی از آیات قرآن كریم اشاراتی به بعضی از میوه‌ها شده است كه این میوه‌ها از نظر خاصیت غذایی با بعضی دیگر از میوه‌ها قابل مقایسه نیستند. چنا‌نچه در آیات 52 و 68 سوره «الرحمن» آمده است:
«در آن بهشت از هر میوه‌ای یك جفت (دو نوع) وجود دارد.» «در آن دو بهشت نیز هر نوع میوه و خرما و انار بسیار است.» علاوه بر این دو میوه، زیتون و انجیر نیز در قرآن كریم نام برده شده‌اند. در روایتی امام صادق (ع) میفرمایند: «پنج میوه، از میوه‌های بهشتی هستند: انار، سیب، به، انگور و خرما.»
از جمله دستورات اسلام كه پس از گذشت قرن‌ها دانشمندان به فلسفه و حكمت آن پی برده‌اند، پوست نكندن میوه‌ها است. پوست میوه‌ها كه در مجاورت نور خورشید و هوا قرار گرفته بیش از گوشت آن دارای ویتامین‌ها، مخصوصا ویتامین‌آ میباشد. همچنین پوست میوه‌ها دارای دیاستاز است كه سبب جذب گوشت میوه‌ها می‌شود. امام صادق (ع) ضمن روایتی در مورد پدرش امام محمد باقر (ع) میفرمایند: «پوست كندن میوه را مكروه می‌‌دانست» این مقاله به اختصار به بیان برخی از خواص شفا‌بخش و اثرات درمانی این میوه‌ها از منظر روایات اسلامی و متخصصان تغذیه می‌‌پردازد.
انــار
انار میوه‌ای سر شار از ویتامین‌‌های آ، ب، ث، مواد قندی، پتاسیم، منیزیم، اسید‌های آلی و... است. طبیعتی سرد و خنك دارد و از ابتلا به بیماری قند جلوگیری میكند. همچنین، خونساز بوده و خون را تصفیه میكند.
پیامبر اكرم (ص) میفرمایند:
«هركس یك دانه انار بخورد، خداوند قلب او را نورانی میكند (كدورت، كسالت و افسردگی را از او دور میسازد) و تا چهل روز وسوسه‌ها و اندوه‌ها از او دور می‌‌شوند.»
حضرت علی (ع) میفرمایند:
«به كودكان‌تان انار بدهید، زیرا (قدرت) تكلم آنها را سرعت می‌بخشد.»
امام صادق (ع) نیز در روایاتی میفرمایند:
- «از انار استفاده كامل ببرید، زیرا اگر شخص گرسنه آن را بخورد، او را كفایت میكند و اگر شخص سیر بخورد اشتهاآور است.»
- «هر كس در حال گرسنگی (ناشتا) انار بخورد تا چهل روز قلب او روشن می‌شود.»
- «انار ملس (ترش و شیرین) برای معده بهتر است.»
اثرات گزارش‌شده:
تقویت كننده قلب و كلیه،اشتهاآور، كاهش‌دهنده اوره و كلسترول،دفع‌كننده سموم، موثر در تعادل مایعات بدن (به‌خصوص خون) موثر در درمان كم‌خونی و ضعف اعصاب،نیروبخش و برطرف‌كننده بوی بد دهان است. آب انار نیز به علت داشتن آنتی‌اكسیدان‌ها خاصیت ضدسرطانی دارد.
سیب
سیب به عنوان یك غذای با‌ارزش، از دیرباز شناخته شده و در پزشكی سنتی از جمله در درمان‌های سرطان، دیابت،اسهال خونی، تب، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های خونی ناشی از كمبود ویتامین ث، كاربردهای گوناگون داشته است. برای كنترل اسهال و یا رفع یبوست مصرف می‌شود كه هر دوی این خواص مربوط به «پكتین» میوه است. پكتین مقدار زیادی آب را از معده و روده جذب كرده و مدفوع را به حا‌لت نیمه‌سفت تبدیل میكند. عصاره سیب به علت ماده «فلورتین» موجود در آن، دارای خاصیت ضدمیكروب وبا میباشد كه بر انواع میكروارگانیسم‌های گرام مثبت و منفی موثر است.
حضرت علی (ع) در روایاتی خواص سیب را اینگونه بیان میفرمایند:
- «خوردن سیب سبب پاكیزگی و رطوبت معده می‌شود.»
- «سیب را مصرف كن، زیرا حرارت بدن را كاهش می‌دهد، مزاج را خنك و تب را برطرف میكند.» همچنین امام صادق (ع) در روایاتی میفرمایند:
- «اگر مردم فواید سیب را بدانند، بیماران خود را جز با آن معالجه نمی‌كنند.»
- « برای دفع سموم،دارویی سودمند‌تر از سیب پخته‌شده سراغ ندارم.»
- «به تب‌داران سیب بدهید، زیرا چیزی بهتر از آن نیست.»
اثرات گزارش‌شده:
كاهش اسید اوریك، رفع گرفتگی صدا و سرماخوردگی، رفع سرفه و بیماری‌های سینه، كاهش كلسترول، ضدعفونی‌كننده روده و جلوگیری از سفت و سخت شدن رگ‌ها (تصلب شرایین)
بـــه
«به» نیز به علت داشتن پكتین در رفع اسهال موثر بوده و تقویت‌كننده معده و التیام‌دهنده ورم روده‌هاست. درون «به» دانه‌های لعاب داری وجود دارد كه در هر خانه 12 دانه جای گرفته است. دانه‌ها به دلیل داشتن «موسیلاژ» دارای خاصیت خوب رفع التهابات مخاط‌ها، رفع سرفه و رفع گرفتگی صدا هستند.
پیامبر اكرم (ص) میفرمایند:
« به را بخورید و به عنوان هدیه بین خودتان بفرستید، زیرا چشم را جلا می‌دهد و دوستی و مودت را در قلب به‌وجود می‌آورد. به زنان حامله نیز بدهید، زیرا باعث نیكویی و خوبی اولاد می‌شود.»
حضرت علی (ع) در روایاتی میفرمایند:
- «خوردن به موجب تقویت قلب، شستشوی معده، پاكیزه شدن دل و از بین رفتن ترس و وحشت می‌شود.»
- «خوردن به نیروی انسان را زیاد میكند و ضعف و سستی بدن را بر طرف میسازد.»
همچنین امام صادق (ع) میفرمایند:
- «به، معده را نیكو و قلب را محكم و قوی میسازد و پیامبران الهی، به می‌خوردند.»
- «كسی كه به بخورد خداوند متعال تا چهل روز حكمت را بر زبان او جاری میسازد.»
مهم‌ترین اثرات گزارش‌شده «به» در طب سنتی:
قابض، مقوی قلب، ضد‌نفخ، ادرارآور، قاعده‌آور، بند‌آورنده خونریزی، موثر در درمان بیماری‌های سینه و مقوی بدن.
انـــگور
یكی از خواص مهم انگور اثر مسهلی آن است. همچنین دارای خاصیت محافظت از كلیه و دستگاه روده ای معده ای است آب انگور قرمز از شكنندگی عروق و ایجاد واریس جلوگیری میكند. از ویژگی‌های انگور وجود عنصر كروم به میزان قابل توجه در آن است كه با انسولین باعث سوختن قند در بدن شده و به عنوان كاهش دهنده قند خون در افراد دیابتی موثر است. درصد اصلی از قندهای موجود در انگور مربوط به فروكتوز بوده كه به نام قند میوه مشهور است. این نوع قند به اندازه گلوكز برای افراد دیابتی مضر نیست و لذا یكی از میوه‌هایی است كه گاهی می‌تواند به میزان توصیه‌شده توسط رژیم‌شناس مورد استفاده این گونه افراد قرار بگیرد.
پیامبر گرامی اسلام (ص) میفرمایند:
- «بهترین غذا‌های شما نان و كامل‌ترین میوه‌های شما انگور است.»
حضرت علی (ع) در روایتی میفرمایند:
- «انگور غذایی است متنوع. هم خورش نان است، هم میوه، هم خوراك و هم حلوا.»
حضرت امام صادق (ع) نیز میفرمایند:
- «وقتی انگور می‌خورید، دانه دانه بخورید، زیرا گواراتر است.»
- «حضرت نوح از غم به خداوند شكایت برد، خداوند به او وحی كرد، انگور بخور كه غم را می‌برد.»
خرما
خرما میوه‌ای با ارزش غذایی بالاست. مصرف خرما به علت داشتن منیزیم (24 میلی‌گرم در100 گرم) برای جبران كاهش سلول‌های مغزی در سالمندان مفید است. خرما حاوی مواد قندی قابل جذب بدن است كه به خوبی جذب می‌شود و انرژی لازم را برای سوخت و فعالیت بدن تامین میكند. همچنین، به مقدار كافی مواد چربی، مواد معدنی مانند كلسیم، فسفر، آهن و پتاسیم دارد. خرما نرم‌كننده سینه است. خرما را می‌توان یك غذای ضد گرسنگی فوری نامید.
پیامبر اكرم (ص)در روایاتی در مورد خواص خرما میفرمایند:
- «در هر خانه‌ای كه خرما نباشد، در حقیقت اهل آن خانه گرسنه‌اند (هر چند به ظاهر خود را سیر بپندارند.)»
- «به زنان باردار در آخرین ماه حاملگی خرما بدهید، زیرا كودك او بردبار و پاكیزه خواهد شد.»
- «جبرئیل به من خبر داد كه در خرمای برنی (نوعی خرما) 9 خاصیت است: دهان را خوشبو، معده را پاكیزه و غذا را هضم میكند. سبب تقویت قوه بینایی و شنوایی می‌شود؛ كمر را محكم و شیطان را از انسان نا‌امید میسازد. سبب تقرب به پروردگار شده و شیطان را از انسان دور میكند.»
حضرت علی (ع) در روایاتی میفرمایند:
- «خرما بخورید كه در آن شفای دردها و امراض است.»
- «خرما را ناشتا بخورید كه از بین برنده انگل و كرم شكم است.»
- «بهترین نوع خرما، خرمای برنی است. زن‌های حامله از آن بخورند تا صاحب فرزندانی بردبار و مقاوم شوند.»
امام صادق (ع) نیز میفرمایند:
- «اگر غذایی پاكیزه تر از خرمای رطب بود، خداوند حضرت مریم (علیها سلام) را به آن راهنمایی و به او می‌خورانید.»
- «خرما شفای امراض است و میوه‌ای است كه درد و ناراحتی ندارد.»
برخی اثرات درمانی خرما در طب سنتی:
جلوگیری از كم‌خونی، درمان كم‌خونی، تقویت عضلات و اعصاب، حفظ سلامتی پروستات، درمان التهابات، تقویت مغز و كلیه‌ها، خنثی‌كننده اسید اضافی معده، جلوگیری از ترش كردن و دل درد و موثر در درمان سرطان و سایر بیماری‌های عفونی.
