دکتر لادن گیاهی-متخصص تغذیه
اين بيماري در ميان تمام اقوام و فرهنگ‌ها ديده مي‌شود. این بیماری غالبا بعد از سن 40 سالگي و بيشتر در مردان بروز مي‌كند. در بيماري پاركينسون سلول‌های ماده خاكستري مغز كه محل تولید ناقل عصبی شیمیایی دوپامين است، بتدريج از بين مي‌رود. دوپامين ناقل عصبی شیمیایی است که در كنترل حركات نقش دارد.
علائم پارکینسون
با كاهش توليد دوپامين، کاهش و اختلالات حركتي در فرد ديده مي‌شود. تونسیته عضلات به حدی بالا مي‌رود كه باعث خشكي و سفتي مفاصل و حتي لرزش اندام‌ها به هنگام استراحت مي‌شود. مبتلايان معمولا دچار اختلال تکلم مي‌شوند. ضعف، از دست رفتن اشتها، خمیدگی و برهم خوردن حرکات از مشخصات بارز پاركينسون هستند.
درمان‌هاي رايج پارکینسون
بيماري پاركينسون قابل درمان نیست، اما با استفاده از داروهايي نظير لوودوپا كه در بدن به دوپامين تبديل مي‌شوند، مي‌توان علائم بیماری را تخفيف داد. معمولا لوودوپا همراه با كاربيدوپا که زمان اثر بخشي لوودوپا را افزايش مي‌دهد تجويز مي‌گردد. به هنگام تجويز دوز لوودوپا بايد به عوارض جانبي آن توجه نمود. اگر بیمار بعد از مدتی به لوودوپا پاسخ ندهد، می‌توان از داروهاي بروموکریپتین و آمانتادين استفاده نمود و بعداز مدتي دوباره لوودوپا را تجویز کرد. رساندن مداوم و تدريجي لوودوپا به بیمار به كاهش پيشرفت علائم كمك قابل توجهي مي‌كند.
غذاهاي مفيد برای پارکینسون
فیبر و پارکینسون
غلات سبوسدار، برنج قهوه‌اي و نان‌هاي سبوسدار براي مبتلايان به پاركينسون كه دچار يبوست هستند بسيار مفید است.
غذاهای نرم و پارکینسون
ماست، عدس پخته، پودرشير و پوره سبزيجات براي بيماراني كه مشكلات بلع دارند مناسب است.
آلو باعث تحريک مستقيم عضلات صاف ديواره كولون شده و به افزايش سرعت حركت مدفوع كمك مي‌كند. بنابراین آلو براي درمان يبوست مفيد است.
میوه ها و پارکینسون
انجير و ساير ميوه‌هاي خشك و تازه نيز در غلبه بر يبوست موثرند.
مایعات و پارکینسون
مايعات، دريافت 8 تا10 ليوان آب و مایعات براي حفظ تعادل آب در بدن و كمك به پيشگيري از يبوست موثر است.
مواد غذایی كه بايد در پارکینسون پرهيز شوند
پروتئین و پارکینسون
غذاهاي غني از پروتئين نظير گوشت، ماكيان، ماهي، تخم‌مرغ، شير، پنير و ساير فرآورده‌هاي لبني بهتر است به مقدار كم مصرف شوند. البته پزشكان و محققين همچنان نظريه‌های متفاوتی در این زمینه دارند. اما در هر صورت چنين به نظر مي‌آيد كه پروتئين می‌تواند با جذب لوودوپا در مغز تداخل كند، از اينرو اثربخشي این دارو هنگامی که همراه یا بعد از غذای غنی از پروتئین مصرف شود، کاهش می‌یابد.
محدوديت شديد دريافت پروتئين در طي روز بر روي برخی مبتلايان به پاركينسون شديد با بهبود قابل توجهی در پاسخ به لوودوپا همراه است. در طي روز تنها 10 گرم پروتئين به بیماران داده می‌شد و مابقي پروتئين مورد نياز (9/0- 8/0گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن) در ميان‌وعده عصر و وعده قبل از خواب تامين مي‌شد. براي يك مرد 70 كيلوگرمي مقدار پروتئين مورد نیاز معادل 60 گرم در روز است. اما از آنجا كه محدوديت شديد پروتئينی ممکن است به كاهش وزن شديد بيانجامد این الگوی غذایی نمی‌تواند برای تمام بیماران مفید باشد. در هر صورت هر گونه تغيير در رژيم غذايي، از جمله محدوديت در دريافت پروتئين، بايد زير نظر متخصص تغذيه و با مشورت پزشك متخصص انجام شود.
حبوبات و پارکینسون
حبوبات باعث ايجاد نفخ شديد در برخي افراد مي‌شوند. با توجه به اينكه تجمع گاز در شكم از عوارض و ناراحتي‌هاي همراه با پيشرفت اين بيماري است، محدوديت در مصرف مواد غذایی نفاخ توصيه مي‌شود.
غذاهای جامد و پارکینسون
مغز دانه‌ها، نان تست سفت، بيسكويت و غذاهاي خشك براي افرادي كه دچار مشكلات بلع هستند، مي‌تواند خطر ساز باشد.
غذاهای نرم و پارکینسون
سوپ‌ها، آبگوشت، کاستارد و ماست براي بيماران پاركينسون كه دچار لرزش هستند، دشوار است و عدم توانایی در خوردن راحت غذا می‌تواند بر كاهش اشتهای آنان موثر باشد.
ساير اقدامات در بیماری پارکینسون
- مكمل‌هاي غذايي که حاوي ويتامين 6B هستند باید به کلی پرهيز شوند. زیرا مقادير زياد اين ويتامين باعث شكسته شدن لوودوپا قبل از رسيدن به مغز مي‌شود.
- دريافت وعده‌هاي كم حجم اما به دفعات براي كاهش مشكلات ناشي از بلع و سستي در غذا خوردن به علت لرزش دست‌ها و اندام‌ها توصیه می‌شود.
- گفتار درماني به بهبود مشكلات بلع كمك مي‌كند. قرار گرفتن در وضعيت صحيح، غذا خوردن در محیط آرام و با آرامش، استفاده از برخی لوازم كمكي و نزدیک کردن چانه به سینه قبل از بلع غذا می‌تواند به عمل بلع کمک کند.
