زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

بهار عظمتی؛ دكترای علوم تغذيه

آیا شیوه زندگی تفاوتی ر ا در بروز این بیماری ایجاد می‌‌كند؟

افراد می‌توانند با رعایت نكات ذیل خطر بروز AMD را كاهش داده یا روند پیشرفت بیماری را كند كنند:

اجتناب از مصرف دخانیات

ورزش منظم

حفظ سطوح نرمال فشار خون و چربی خون

مصرف رژیم غذایی سالم و غنی از سبزیها (مخصوصا سبزیهای برگ سبز) و منابع اسیدهای چرب امگا 3

رژیم غذایی در بیماری AMD 

مطالعه بیماریهای چشمی مرتبط با سن (AREDS) یكی از بزرگترین تحقیقاتی بود كه اثربخشی مكمل ویتامین هایC، E، بتاكاروتن (پیش ساز ویتامین A)، روی و مس را در كاهش خطر پیشرفت AMDمورد بررسی قرار داد. نتایج اولین تحقیق نشان داد كه تركیب مكمل ویتامین های مذكور می‌‌تواند خطر AMD پیشرفته را به میزان 25 درصد كاهش دهد.

در دومین تحقیق اثر افزودن لوتئین، زیازانتین و اسیدهای چرب امگا 3 به مكمل ویتامین های قبلیمورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق فوق بیانگر این بود كه افزودن لوتئین، زیازانتین و اسیدهای چرب امگا 3 به فرمول مكمل قبلی باعث كنترل بهتر این بیماری نمی‌شود. مكمل  بتاكاروتن می‌تواند باعث افزایش خطر سرطان ریه در افرادی كه سابقه مصرف سیگار دارند یا سیگاری هستند، شود.

اما مصرف لوتئین و زیازانتین بدون در نظر گرفتن وضعیت استعمال دخانیات ایمن و سالم به نظر می‌رسد. به همین دلیل افرادی كه سابقه استعمال دخانیات دارند قبل از مصرف مكملهای محتوی بتا كاروتن باید با پزشك مشورت كنند.

دوز موثر مكمل‌های مورد استفاده در تحقیقات انجام شده به شرح ذیل است:

500 میلی‌گرم ویتامین C

400 واحد بین‌المللی ویتامین E

80 میلی‌گرم اكسید روی

2 میلی‌گرم مس به صورت اكسید مس

15 میلی‌گرم بتاكاروتن یا 10 میلی‌گرم لوتئین و 2 میلی‌گرم زیازانتین

همانطور كه در قسمت"سلامت چشم‌ها" خاطر نشان شد؛ پیروی از رژیم غذایی متعادل و متنوع با تامین انرژی كافی برای حفظ وزن نرمال می‌تواند رویكرد مناسبی برای حفظ سلامت كلی بدن مخصوصا چشم‌ها باشد، علاوه بر این رژیم غذایی سالم در پیشگیری و یا كنترل بیماری AMD نقش موثری را ایفا می‌كند.

از آنجایی كه سطوح بالای چربی و فشارخون یكی از عوامل خطر بروز و یا پیشرفت این بیماری است، بهتر است مصرف منابع غذایی محتوی اسیدهای چرب اشباع و ترانس مانند: گوشت قرمز و لبنیات پر چرب، غذاهای سرخ شده، انواع شیرینی و كیك‌ها، و میان وعده‌های فرآیند شده محدود شود. هم چنین، دریافت مقادیركافی سبزی‌ها، و میوه ها می‌تواند علاوه بر تامین آنتی‌اكسیدان‌ها در كنترل قند و چربی خون نقش به سزایی داشته باشد.

مصرف غلات سبوسدار نیز با تامین مواد مغذی و فیبر می‌تواند در كنترل وزن و چربی خون موثر باشد. اجتناب از مصرف مواد غذایی نمك دار و میانه روی در مصرف نمك نیز می‌تواند در پیشگیری و كنترل فشار خون مورد توجه قرار گیرد.

تغذیه و آب مروارید 

عملكرد اصلی عدسی متمركز كردن نور در شبكیه است. شفاف بودن عدسی برای حفظ عملكرد آن ضروری است. اكسیداسیون عدسی از دلایل عمده آب مروارید است كه باعث تیره شدن عدسی می‌‌گردد. از آنجایی كه آنتی اكسیدان‌ها می‌توانند رادیكال‌های آزاد مرتبط با تخریب شبكیه یا عدسی را خنثی كنند، در پیشگیری از آب مروارید حائز اهمیت هستند.

چه افرادی در معرض خطر آب مروارید قرار دارند؟

خطر آب مروارید با افزایش سن افزایش می‌‌یابد. عوامل خطر دیگر شامل:

بعضی از بیماریها مانند دیابت

عوامل رفتاری مانند: استعمال دخانیات

عوامل محیطی مانند قرارگیری طولانی مدت در معرض آفتاب

نكاتی برای پیشگیری از آب مروارید

پوشیدن كلاه و استفاده از عینك آفتابی كه اشعه ماوراء بنفش را سد می‌كند و می‌تواند در به تاخیر انداختن بروز آب مروارید كمك كننده باشد.

محققین بر این باورند كه تغذیه سالم می‌‌تواند در كاهش خطر “آب مروارید مرتبط با سن” موثر باشد. بهتر است رژیم غذایی سرشار از سبزی‌های برگ سبز و رنگی، میوه‌ها و غذاهای محتوی آنتی اكسیدان‌ها باشد. محدودیت مصرف نمك نیز می‌تواند در پیشگیری از بوجود آمدن آب مروارید موثر باشد.

معاینه منظم چشم‌ها: اگر بالای 60 سال سن دارید، چشم‌ها باید هر دو سال یكبار به طور كامل معاینه شوند.

آیا برای كند كردن روند بیماری آب مروارید مصرف مكمل ویتامین‌های آنتی اكسیدانی توصیه می‌شود؟

تحقیقات مختلف اثر بخشی مصرف روزانه مكمل ویتامین‌ها با اثر آنتی اكسیدانی (ویتامین C، ویتامین E و بتا كاروتن) را به منظور كند كردن روند این بیماری مورد بررسی قرار دادند. نتایج این تحقیقات بیانگر این است كه در حال حاضر هیچ مدركی دال بر اثربخشی مكمل ویتامین‌ها با اثر آنتی اكسیدانی در كند كردن پیشرفت «آب مروارید مرتبط با سن» وجود ندارد.

بنابراین، بهتر است قبل از تجویز مكمل ویتامین‌های مذكور (بیش از مقدار توصیه شده روزانه) هزینه و اثرات جانبی آن در برابر مزایای تایید نشده این محصولات مورد توجه قرار گیرد. نكته حائز اهمیت این است كه شاید مصرف بیش از نیاز آنتی اكسیدان‌ها منفعت برای پیشگیری و یا كند كردن روند پیشرفت بیماری ایجاد نكند؛ اما افراد باید سعی كنند با پیروی از رژیم غذایی سالم و متنوع از كفایت دریافت مواد مغذی مخصوصا مواد مغذی ضروری در حفظ سلامت چشم‌ها اطمینان حاصل كنند، تا شانس ابتلا یا پیشرفت این بیماری را به حداقل برسانند.

رژيم غذايی و سلامت چشم‌ها- قسمت اول