زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر سید مهدی میرغضنفری؛ متخصص طب سنتی

در كتاب اصول كافی از امام صادق(ع) آمده است كه : «ترب بیخش (ریشه، یعنی همان قسمت سفتی كه داخل زمین قرار گرفته) بلغم را از بین می‌برد، قسمت میانی‌اش هضم كننده است و برگش ادرارآور است».

در بیان دیگری در این کتاب راجع به ترب آمده است كه: «برگش بادها (نفخ) را دور می‌كند، قسمت میانی اش پیشاب را به جریان می‌‌اندازد و ریشه اش بلغم را از بین می‌‌برد».

این احادیث نشان دهنده آن هستند كه تمام اجزا یا اكثر اجزای این گیاه قابل استفاده است.

هم قسمت ریشه كه به صورت مدور و گرد و یا کشیده بوده و معمولا از آن استفاده می‌شود، و هم  قسمت ساقه و برگ‌ها كه هر كدام خواصی دارند. 

مزاج ترب گرم و تر است و البته گفته شده كه گرمی پوست و برگ آن از قسمت ریشه آن بیشتر است.

در نتیجه به خاطر این حرارتی كه دارد لطیف كننده است و تحلیل برنده مواد زائد و سفت شده در بدن است.

اصطلاحاً از بین برنده و مقطع (قطع كننده) بلغم است كه می‌تواند ریشه بسیاری از مشكلات بدن را ایجاد كند.

تا حدودی لینت‌بخش و هضم كننده غذاست. ممكن است به همین دلیل باشد که  معمولا همراه غذا مصرف می‌شود.

با بهبود گردش خون سطحی باعث بهبود رنگ پوست می‌شود.

برای تقویت و بهبود رشد مو مفید است.

اصولا سبزیجات یا خوردنی‌هایی كه بافت محكمی دارند، هم برای هضم (چون در معده و دستگاه گوارش لابه‌لای غذا قرار می‌گیرند و پرزها را تقویت و بین پرزها را تمیز می‌‌کنند) و هم برای مو می‌‌توانند مفید باشند.

در بعضی از افراد ممكن است، ایجاد ریح (باد و نفخ) كند كه با این افراد سازگار نیست و باید از مصرف آن پرهیز كنند.

اگر در مصرف آن زیاده‌روی شود، ایجاد تهوع می‌كند و مصلح آن نمك است. یكی از تهوع‌آورها در پزشكی ترب یا تخم ترب می‌‌باشد. (گاهی اوقات نیاز است كه پزشك دارویی را تجویز كند كه در شخص ایجاد استفراغ كند تا معده از مواد زائد و سمی پاک شود).

همان‌طور كه در احادیث نیز ذكر شد؛ در طب برای برگ ترب خواصی ذكر شده است، از جمله آن كه برای هضم غذا مفید است و  اشتها را كاهش می‌دهد كه می‌‌توان از این خاصیت برای رژیم‌های لاغری استفاده كرد.همچنین باز كننده انسدادها است مانند انسدادهای موجود در مجاری ریز داخل كبد که در کبد چرب یا هپاتیت دیده می‌‌شود.

پختن ترب باعث می‌شود خاصیت دارویی آن كم شود، ولی خواص غذایی آن زیاد شود.

این موضوع از این نظر اهمیت دارد كه اگر افرادی ترب خام به آنها نمی‌سازد و گوارش آنها را اذیت می‌كند یا عارضه‌ای به آنها می‌دهد، می‌توانند ترب را به صورت پخته استفاده كنند.

ترب پخته برای سرفه مزمن نیز مفید است. همچنین باعث می‌شود كه عادت ماهیانه و ادرار و دفعیات بدن راحت‌تر از بدن خارج شود.

از آب ترب حتی برای از بین بردن حشرات موذی مثل حشرات و عقرب و... نیز استفاده می‌شود. به دلیل خاصیت ادرار آوری كه دارد (مدر)، برای دفع سنگ كلیه و مثانه نیز استفاده می‌شود كه می‌‌توان همراه با سكنجبین آن را مصرف كرد.

البته به این نكته باید توجه كرد كه برای بیماری‌ها باید به پزشك مراجعه كرد و زیر نظر وی از موادی كه خاصیت دارویی دارند استفاده كنند.

از اجزای دارویی ترب، تخم ترب، پوست و برگ آن استفاده می‌شود، كه تخم ترب نسبت به سایرین خاصیت دارویی بیشتری دارد و درجه گرمی آن زیاد است كه حتماً باید توسط پزشك تجویز شود.