زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

الهام امیر‌آذر

قد بلندو کشیده بودن مثل همه زیبایی‌‌های دیگر جزو آرزوهای هر پسر و دختری است. همه والدین دوست دارند که فرزندانشان پس از رسیدن به سن بلوغ از خود آنها بلند قامت‌تر باشند. با متمدن شدن جوامع و بالا رفتن فرهنگ عامه،  اغلب پدر و مادرها به دنبال درمان و یا حتی پیشگیری از کوتاه شدن قد فرزندانشان هستند. توجه به قد و قامت نه تنها ریشه در نگرانی‌‌های هر پدر و مادر ایرانی داردبلکه در ادبیات کهن پارسی بسیار به آن پرداخته شده است.

علل کوتاهی قد

از شایع ترین علل برای کوتاهی قد،  ژنتیک است. در این موارد کوتاهی قد کودک به علت کوتاهی قد والدین می‌‌باشد.  در این کودکان رشد طبیعی است وسن استخوانی با سن تقویمی هماهنگی دارد. علت دیگر می‌‌تواند تاخیر سرشتی در رشد باشد.  در این موارد معمولا پدر و مادر قد متعادلی دارند وکوتاه نیستند. 

ولی کوتاهی قد کودک از سنین 2 سالگی مشهود  است.  در این کودکان سن استخوانی از سن طبیعی عقب تر است. قد کودک با سن استخوانیش متناسب است ولی از سن تقویمی کمتر می‌‌باشد.  در این کودکان بلوغ با تاخیر همراهست. عللی مانند سو تغذیه، کمبود هورمون رشد، کم خونی،  کمبود ویتامین D،  کم کاری تیرویید، بیماری سلیاک و سایر بیماری‌های انوایمیون نیز در کودکان می‌‌توانند منجر به کاهش رشد قدی بشوند. 

تشخیص کوتاهی قد

تشخیص کوتاهی قد بر اساس علایم بالینی و یافته‌‌های پاراکلینیک می‌‌باشد. در یافته‌‌های پاراکلینیک باید همواره احتمال وجود مشکلات هیپوفیزو،  هیپوتالاموس را به خصوص در کودکانی که در سنین پایین سابقه تروما و ضربه به سر ورادیولوژی‌‌های مکرر از ستون مهره‌‌ها  را ذکر می‌‌کنند،  در نظر گرفت. از موارد دیگر عفونت،  تومور ونیستاگموس یا حرکات غیر ارادی چشم‌‌هاست که باید از طریق پاراکلینیک، برای بررسی هیپوفیز مد نظر قرار گیرد.

درمان کوتاهی قد با طب کلاسیک

یکی از بهترین درمانهای طب کلاسیک درمان با هورمون رشد، در کودکانی است که کمبود ان به اثبات رسیده است. ذکر این نکته ضروری است که این درمان تنها در کودکانی انجام می‌‌شود که صفحات استخوانی انها بسته نشده است، یعنی پیش از بلوغ و اوایل آن. البته روش‌های جراحی نیز گاها بکار می‌‌رود که توضیح  در مورد  آن از حوصله این بحث خارج است.

چرا بعضی کودکان پاسخ کافی به هورمون رشد نمی‌دهند؟

1- شیوه غلط تزریق هورمون رشد

2- کم کاری مخفی تیرویید 

3- وجود بیماریهای سیستمیک

4- رادیاسیون به ستون مهره‌‌ها

5- بسته بودن اپیفیزها یل صفحات رشد

6- وجود آنتی بادی‌‌های ضد هورمون رشد در بدن

7- تشخیص اشتباه

طب سنتی چین TCMچگونه کوتاهی  قد را  درمان می‌‌کند؟

طب سنتی چین که طب سوزنی شاخه‌ای از آن است به طرق مختلف به درمان این بیماری می‌‌پردازد و با بهره‌گیری از طب سوزنی یا اکوپانکچر، تغذیه و حرکات ورزشی مناسب و اصلاح، لایف استایل، یا سبک زندگی می‌‌تواند تاثیرات بسیار زیادی بر افزایش قد داشته باشد. همه می‌‌دانیم که نمی‌توان فرد را از خصوصیات ژنتیک و مادرزادی که به ارث می‌برد جدا کرد ولی با بررسی آماری افزایش قد در جوامع مختلف  - برای مثال هلند و ژاپن - باید گفت که نقش عوامل محیطی بر افزایش قد را نمی‌توان انکار کرد.

تغذیه مناسب که حاوی مقادیر بالاتری ویتامین A، پروتیین و روی باشد بسیار موثر است. ورزش‌هایی مانند یوگا و حرکات کششی،  بارفیکس و حتی شنا بر رشد قد اثر گذارند. در کلینیک می‌بینیم که با دادن، پوسچر یا وضعیت صحیح به بدن بیمار و صاف کردن ستون فقرات 2 - 3 سانتیمتر قد بیمار افزایش می‌‌یابد. خوابیدن در ساعات اولیه شب،  که امروزه متاسفانه در بسیاری کودکان رعایت نمی شود، به دلیل ترشح هورمون معروف،  ملاتونین، می تواند برای رشد قد بسیار مفید باشد.

طبق تحقیقات انجام شده طب سوزنی می‌‌تواند ترشح هورمون رشد را افزایش دهد. دکتر،  ال. دبرسنی، ، در مطالعاتی که در سال 1991 در بیمارستان،  موهاکس، در مجارستان انجام داد به این نتیجه رسید که تحریک الکتریکی نقاطی در گوش  - که احتمالا نقطه هیپوفیز را هم شامل می‌‌شده است - می تواند بر سطح هورمون رشد اثر افزایشی بگذارد. همچنین تحقیقات مشابهی روی موش‌ها انجام گرفته است. و آثار رشد طولی استخوان بعد از اکوپانکچر مشخص گردیده است.

 مکانیزم درمان طب سوزنی برای افزایش قد چگونه است؟

طبق تنوری TCM استخوانها تحت فرمانروایی کانال کلیه می‌‌باشند و تقویت این کانال نه تنها باعث افزایش طول استخوان‌‌ها می‌‌شود بلکه قدرت و استحکام استخوان و بافت‌های مجاور آن را افزایش می‌‌دهد.

نکته مهم

طبق مطالعات انجام شده طب سوزنی برای افزایش قد تا سن زیر 22 سال افیکیسی (اثربخشی‌)حدود 70 درصد دارد و بالای سن 27 - 30  اثر بخشی ناچیزی دارد،  بنابراین قریب تبلیغات دروغین را نخورید.

پروتکل درمانی طب سوزنی برای افزایش قد

ممکن است پروتکل درمانی سایر همکاران با این پروتکل اندکی متفاوت باشد. برای افزایش قد  12- 10جلسه در هر فصل باید درمان طب سوزنی (الکترواکوپانکچر) به همراه کاپینگ یا بادکش انجام شود. این درمان معمولا در 3 فصل پیاپی انجام می‌‌شود، در هر کورس درمان بیمار معمولا بین 1 -3 سانتیمتر افزایش قد نشان می‌‌دهد.

می‌توان از مگنت تراپی و گیاهای به نام موکسا هم در درمان استفاده کرد. نتایج بسیار رضایتبخش است، به خصوص اگر در حواشی سن بلوغ درمان صورت گیرد. فواصل درمان در هر کورس یک جلسه درمیان می‌‌باشد.