شعار امسال سازمان بهداشت جهانی «سلامت و تغییرات آب و هوایی» است زیرا کره زمین روز به روز در حال گرم شدن است تغییرات اقلیمی یکی از مهم ترین چالش‌هایی است که هم اکنون دغدغه خاطر رهبران کشورهای جهان شده است اما این گرم شدن در تابستان چه تاثیراتی روی بدن ما دارد و ما باید چه نکاتی را رعایت کنیم تا از گرمازدگی و آفتاب سوختگی مصون بمانیم
وقتی دیدی که سوختی
شعار امسال سازمان بهداشت جهانی «سلامت و تغییرات آب و هوایی» است زیرا کره زمین روز به روز در حال گرم شدن است.
تغییرات اقلیمی یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که هم‌اکنون دغدغه خاطر رهبران کشورهای جهان شده است اما این گرم شدن در تابستان چه تاثیراتی روی بدن ما دارد و ما باید چه نکاتی را رعایت کنیم تا از گرمازدگی و آفتاب‌سوختگی مصون بمانیم؟
در شرایط عادی، سازو کارهای کنترل طبیعی بدن به شما در تنظیم حرارت کمک می‌کنند.
منافذ پوست موجب دفع مازاد حرارت بدن می‌شوند و تعریق پوستی هم سبب خنک شدن بدن می‌شود اما چنانچه مدت طولانی در معرض حرارت بالاتر قرار گیرید، به ویژه هنگامی که رطوبت هوا بالاست و نسیم کمی می‌وزد، سازوکار کنترل طبیعی بدن توان مقابله با این وضعیت را نخواهد داشت یعنی قادر به کنترل حرارت شدید تحمیل شده بر شما نیست.
در چنین اوضاع و احوالی است که مشکلات آغاز می‌شوند. یکی از جدی‌ترین تنش‌های گرمایی، گرمازدگی است که گاهی مرگ‌بار است.
گرمازدگی
دو علامت مهم گرمازدگی عبارت‌اند از تب بالای ۴۰ درجه سانتیگراد و پوست داغ و خشک. سایر علائم گرمازدگی عبارت‌اند از ضربان قلب سریع، از حال رفتن، تنفس تند و افزایش یا کاهش فشارخون.
شخص گرمازده ممکن است دچار اختلال حواس یا هذیان هم بشود.
همچنین در موارد بسیار شدید تشنج، کوما و مرگ نیز در انتظار فرد گرمازده است. گرمازدگی قابل پیش‌بینی و پیشگیری است.
افرادی که بیش از سایرین در معرض خطر قرار دارند عبارت‌اند از سالمندان و کودکان کم‌سن و سال.
سایر افراد در معرض خطر شامل اشخاصی با سابقه بیماری گرمایی و افرادی که آب بدن‌شان کاهش یافته و یا مبتلایان به بیماری قلبی باشند.
برخی از داروها نیز احتمال گرمازدگی را افزایش می‌دهند. برخی از داروهای مربوط به بیماری افسردگی می‌توانند در توانایی بدن برای تعریق اختلال ایجاد کنند.
نوشیدن مایعات فراوان، پوشیدن لباس‌های خنک و داشتن توانایی تعریق، مهم‌ترین عوامل پیشگیری از گرمازدگی به شمار می‌روند.
درمان گرمازدگی
رمز یک درمان موفق در گرمازدگی، تشخیص زودهنگام نشانه‌های آن است. اگر گمان میکنید فردی دچار گرمازدگی شده، ابتدا او را از محیط گرم به نقطه‌ای خنک منتقل کنید.
یک اتاق خنک و دارای دستگاه تهویه، بهترین مکان است. پس از جا به جا کردن فرد گرمازده، از اورژانس درخواست کمک کنید.
بالا رفتن بیش از حد دمای بدن فوریتی پزشکی است و برای خنک ساختن فرد نیاز به درمان تخصصی، جایگزینی مایعات از دست رفته و زیر نظر گرفتن تنفس و ضربان قلب است.
در مدت زمانی که منتظر رسیدن کمک هستید، لباس‌های فرد را در آورده یا با اسپری به او آب بپاشید تا بدن وی خنک شود و سعی کنید به وسیله پنکه یا بادبزن دستی یا حتی به وسیله روزنامه فرد را باد بزنید.
در صورت امکان، حرارت بدن او را با دماسنج اندازه‌گیری کنید. با برگشتن حرارت بدن به سطح طبیعی، خنک کردن او را متوقف سازید و در صورت توقف تنفس، احیای دهان به دهان را آغاز کنید.
کلافگی ناشی از گرما
شاید با شنیدن آسم کلافگی، به یاد حالت‌های عصبی و پر تنش می‌افتید اما این واژ‌ه کاربرد دیگری هم دارد.
کلافگی به خطرناکی گرمازدگی نیست اما می‌تواند به سرعت به سمت گرمازدگی پیش رود.
کلافگی را به‌عنوان نارسایی سازوکارهای خنک‌کننده بدن در پاسخ صحیح به گرمای مفرط تحمیل شده بر بدن تعریف می‌کند.
کلافگی بیشتر در افرادی مشاهده می‌شود که از داروهای ادرارآور استفاده می‌کنند زیرا این داروها مازاد مایعات بدن را دفع می‌کند.
کلافگی به دنبال تعریق شدید و ناتوانی در جبران مایعات از دست رفته نیز اتفاق می‌افتد.
علائم و نشانه‌های این عارضه اغلب به طور ناگهانی آغاز می‌شوند و دلیل اینکه به این عارضه گاهی غش ناشی از گرما هم می‌گویند، همین موضوع است.
این غش، ضربان تند و سریع، افت فشارخون، پوست‌سرد و خیس و تهوع، از علائم و نشانه‌های کلافگی به شمار می‌روند.
درمان کلافگی ناشی از گرما
اگر فکر میکنید کسی دچار کلافگی ناشی از گرما شده است، او را از محیط گرم به نقطه‌ای خنک‌تر ببرید.
یک اتاق خنک و دارای دستگاه تهویه، بهترین مکان است. از شخص کلافه بخواهید دراز بکشد و کمی پاهایش را بالاتر از تنه‌اش قرار دهید.
تا حد امکان لباس‌هایش را درآورده یا دکمه‌های آنها را باز کنید. به او آب سرد بدهید. مصرف مایعات، املاح از دست رفته بدن را جبران می‌کنند.
اگر علائم گرمازدگی در فرد پدیدار شد، از اورژانس درخواست کمک کنید.
گرفتگی‌های گرمایی
گرفتگی‌های گرمایی، انقباضات دردناک عضلانی هستند که پس از ورزش سنگین و تعریق فراوان روی می‌دهند.
عضلات شکمی و سایر عضلاتی که در ورزش از آنها استفاده می‌شوند، بیشتر دچار این نوع گرفتگی خواهند شد.
گرفتگی گرمایی یا گرفتگی عضلات اغلب در محیط‌های گرم روی می‌دهد اما ممکن است در شرایط خنک‌تر هم ایجاد شود.
برای درمان چنین مشکلاتی ابتدا کمی استراحت کرده و خود را خنک کنید.
سپس آب یا نوشیدنی مناسب استفاده کنید. همچنین مقداری غذای شور مانند آجیل نمک‌زده یا چوب‌شور مصرف کنید زیرا سدیم نمک به رفع گرفتگی عضلات کمک می‌کند. توصیه‌هایی برای پیشگیری از گرمازدگی
- از خورشید اجتناب کنید. در ساعات بسیار داغ روز یعنی از ظهر تا چهار بعد از ظهر از بیرون رفتن خودداری کنید.
- لباس‌های مناسب هوای گرم بپوشید. لباس‌هایی را بپوشید که رنگ روشن دارند و سبک و راحت است.
- مایعات فراوان بنوشید. مصرف مایعات فراوان سبب دفع غیرضروری آب بدن می‌شوند.
آفتاب‌سوختگی
مواجهه طولانی مدت با پرتوهای فرابنفش خورشید موجب قرمزی، حساسیت یا تورم پوست می‌شود.
پوست ممکن است حتی تاول هم بزند. تورم و قرمزی در آفتاب سوختگی ناشی از التهاب پوست هستند.
درمان آفتاب‌سوختگی
درمان آفتاب سوختگی بستگی به وسعت سوختگی دارد. اغلب موارد آفتاب‌سوختگی را می‌توان بدون مراجعه به پزشک درمان کرد.
حمام بروید و دوش بگیرید
ـ تاول پوستی را سوراخ نکنید زیرا وجود آنها موجب جلوگیری از عفونت و تسریع التیام پوست می‌شود. در صورت ترکیدن، روی سطح باز آنها پماد آنتی‌بیوتیک بمالید.
ـ برای تسکین درد و کاهش التهاب می‌توان از قرص مسکن استفاده کرد. اگر آفتاب سوختگی شدید است با پزشک خانواده مشورت کنید.
پزشک‌تان برای کاهش واکنش بدن و جلوگیری از نشانه‌های آفتاب‌سوختگی، داروهایی را برای شما تجویز خواهد کرد.
لازم است آفتاب سوختگی را مانند سوختگی جزیی درمان کنید.
