تحریریه پزشك امروز
پژوهشگران آلمانی در بررسی‌های خود کشف کردند که افسردگی موجب می‌شود که حس بویایی بیماران آسیب ببیند. دانشمندان مدرسه پژشکی دانشگاه درسدن در آلمان نشان دادند که بیماری‌های روحی مثل افسردگی و اسکیزوفرنی می‌توانند توانایی درک بوها و رایحه‌ها را در بیماران تغییر دهند.
این محققان به منظور دستیابی به این نتایج از 21 بیمار مبتلا به افسردگی حاد و 21 داوطلب سالم خواستند که گروهی از مواد معطر را بو کرده و رایحه آنها را تشخیص دهند. همزمان این دانشمندان با استفاده از رزونانس مغناطیسی، پیاز بویایی شرکت کنندگان در این تحقیق را مشاهده کردند. پیاز بویایی فضایی ویژه مسئول حس بویایی در مغز است.
نتایج این بررسی‌ها نشان داد که پیاز بویایی افراد افسرده 15 درصد کوچک‌تر از پیاز بویایی افراد سالم است. به همین دلیل افراد سالم موفق شدند بوها را بسیار زودتر از بیماران درک کنند. به گفته این دانشمندان، حجم پیاز بویایی و افسردگی در فرایند شکل‌گیری نورون‌های جدید (نوروژنزیز) همانند دو عنصر مرتبط به هم رفتار می‌کنند.
بیماری‌های روحی مکانیزم شکل‌گیری نورون‌های جدید را به خصوص در بخش هیپوکامپ متوقف می‌کنند. از سویی دیگر اغلب در خون افراد افسرده سطح نوعی ماده شیمیایی که موجب توسعه فرایند نوروژنزیز می‌شود بسیار کاهش می‌یاید. نتایج این تحقیقات می‌تواند راه جدیدی را حتی برای درمان افسردگی ارایه کند. به طوری که حجم پیاز بویایی می‌تواند به عنوان یک شاخص اندازه‌گیری میزان اثربخشی روش‌های درمانی افسردگی مورد استفاده قرار گیرد.
تشخیص دیابت با تست تنفسی
گروهی از محققان حسگری ساخته‌اند که می‌تواند دیابت نوع یک را در افراد تشخیص دهد. پزشکان اتاق اورژانس هم می‌توانند از این حسگر كه با موفقیت آزمایش شده برای تشخیص وجود «کتواسیدوسیس» دیابتی استفاده کنند. «کتواسیدوسیس»، یک عارضه بالقوه خطرناک است که زمانی که بیمار دیابتی به اندازه کافی انسولین دریافت نکرده باشد، اتفاق می‌افتد.
شاید زمانی بیماران دیابتی خودشان بتوانند در منزل از این فن‌آوری برای تشخیص نیاز به انسولین بیشتر بهره ببرند. دكتر سوتیریس پراتسینیس، پژوهشگر دانشگاه ETH زوریخ سوئیس می‌گوید: هر کسی مقداری استون در نفس خود دارد. اما بیماران مبتلا به دیابت نوع یک مقدار بیشتری از این ماده شیمیایی را در بازدم خود دارند.
اگر آنها دچار «کتواسیدوسیس» دیابتی شده باشند، میزان استون در خون بسیار افزایش یافته و در نتیجه سطح استون بازدم نیز به نحو قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد. گروه پراتسینیس با رسوب‌دهی مستقیم یک لایه نازک از مخلوطی از نانوذرات سرامیکی نیمه‌رسانا میان گروهی از الکترودهای طلا، حسگر بسیار حساسی برای استون ساختند.
این ابزار شبیه یک مقاومت الکتریکی عمل می‌کند. زمانی که هوای حاوی مقدار زیادی استون به این حسگر برخورد می‌کند، مقاومت آن کاهش یافته و در نتیجه الکتریسیته بیشتری از الکترودها عبور می‌کند. اگر یک شخص دیابتی درون این ابزار فوت کند، مقاومت آن به‌طور ناگهانی کاهش می‌یابد. وقتی یک شخص سالم این کار را انجام دهد، میزان مقاومت حسگر تغییر زیادی نمی‌کند.
این گروه پژوهشی دریافتند که این حسگر می‌تواند استون را در هوای بسیار مرطوب نیز تشخیص دهد. این ویژگی برای انجام آزمایش‌های مبتنی بر تنفس ضروری است. حساسیت این حسگر تا حدی است که می‌تواند استون را تا غلظت ppb 20 (قسمت در میلیارد) تشخیص دهد. سطح استون در بازدم بیماران دیابتی 90 برابر بیشتر از این مقدار است.
روی، كلید سلامت جنین
محققان آمریكایی تاكید كردند كه عنصر روی می‌تواند كلید سلامت جنین در رحم مادر باشد. محققان دانشگاه نورت وسترن در ایوانستون و شیكاگو با مطالعه روی موش‌های آزمایشگاهی دریافته‌اند كه تخمك‌ها یا همان سلولهای جنسی ماده تا زمانی كه بالغ شده و آماده بارور شدن باشند، حاوی مقادیر زیادی از عنصر روی هستند اما دیگر عناصر فلزی مثل آهن و مس این تاثیر را ندارند.
این تحقیق نشان می‌دهد؛ سلولهای تخم وقتی بالغ می‌شوند، 50 درصد محتوای روی در آنها افزایش می‌یابد. عنصر روی یک ماده معدنی بسیار ضروری برای بدن انسان است و در صورت کمبود، عوارض خطرناک و جبران‌ناپذیری ایجاد می‌کند. عنصر روی بعد از آهن، بیشترین درصد مقدار ریزمغذی مورد نیاز بدن را به خود اختصاص داده است.
این عنصر فعال کننده بیش از ده‌ها آنزیم در بدن موجودات زنده است و در سلامت جسمانی انسان نقش موثری ایفا می‌کند. کمبود روی در بروز كم‌خونی و ایجاد خستگی زودهنگام بی‌تاثیر نیست. عوارض ناشی از كاهش مقدار آن در بدن شامل افت رشد جسمانی، تاخیر در بهبود زخم‌ها و آسیب‌های پوستی، ریزش مو، بی‌اشتهایی و اسهال، از دست دادن حس چشایی و بویایی، کوتاهی قد، نارسایی بلوغ جنسی در مردان و کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری‌های عفونی است.
اختلال در تفکر، رفتار، خلق و خو و نیز کاهش توانایی یادگیری نیز ناشی از کمبود روی بوده و نشان‌دهنده اهمیت این عنصر در فیزیولوژی مغز است.
