دکتر محمد گلشنی؛ متخصص پوست و مو، دبیر انجمن متخصصین پوست ایران
اگر بدانید که کدامیک از اشیائی که در خانه و اطرافتان قرار دارند محرک‌های التهاب‌آور پوستی شایع هستند با دست خودمان به خود ضرر نمی‌زنیم. بعضی از این عوامل علائمی مانند قرمزی، خارش پوست یا تورم دارند.
سایر عوامل موجب سوزش و احساس سوختگی می‌شوند. برخی از این عوامل براساس حساس بودن فرد تشدید نیز می‌شوند (درماتیت آلرژیک تماسی).
در حالیکه سایر مواد شیمیایی هر کسی را تحت تأثیر قرار می‌دهد (درماتیت التهاب‌آور تماسی). با تشخیص علل شایع التهاب پوستی می‌توانید احتیاط و پیشگیری‌های مناسب را برای محافظت از خود و خانواده در منزل به کار گیرید.
در این مطلب به شما خواهیم گفت که دوازده عامل مهم محرک و التهاب آور پوست کدام ها هستند.
1) صابون
شستن بیش از حد دست‌ها با استفاده از آب و صابون پوست را از چربی‌های طبیعی‌اش نیز محروم می‌کند و ممکن است منجر به زبری شدید شود. در ابتدا ممکن است پوست خشک و ترک خورده به نظر برسد.
اما اگر این وضعیت طولانی شود و درمان صورت نگیرد ممکن است پوست شکنده شده و خونریزی کند.
آب و صابون ساده در صدر این فهرست قرار دارند. این عوامل به طور ویژه‌ای در جوامع امروز که از جرم و کثیفی واهمه دارند، مشکل‌ساز است زیرا مردم احساس می‌کنند که باید تمیز باشند ولی هیچ تلاشی برای محافظت از پوستشان نکنند.
سایر محرک‌های مرتبط عبارتند از مایع ظرفشویی، صابون‌ها و شوینده‌های بدن.
2) پاک کننده‌های خانگی
اکثر افراد می‌دانند که پاک کننده‌های خانگی برای پوست ساخته نشده‌اند و مواد شیمیایی موجود در آنها می‌توانند یک تاثیر التهاب‌آور بر روی بدن داشته باشند.
این محرک‌ها شامل پاک کننده‌های چند منظوره، شوینده‌های ظروف و لباس، پاک کننده‌های پنجره، جلادهنده مبلمان و مواد ضدعفونی کننده دستشویی است. پوشیدن دستکش محافظ قبل از کار کردن با این مواد همیشه توصیه می‌شود.
3) نرم کننده پارچه
خشک کن ملحفه و نرم‌کننده‌های الیاف و لباس ممکن است موجب واکنش‌های التهابی و خارش‌آور شوند. اگر از نرم کننده‌های الیاف مایع فاقد رایحه استفاده کنید بهتر است.
4) لباس
لباس‌ها بویژه الیاف زبر و خشن مانند پشم ممکن است برای افرادی‌که از یک مشکل پوستی به نام درماتیک آتوپیک (شایعترین شکل اگزما) است رنج می‌برند، مشکل‌ساز باشد.
آکادمی درماتولوژی آمریکا برآورد می‌کند که 10 تا 20 درصد از کودکان و 1 تا 3 درصد از افراد بزرگسال دچار این بیماری می‌شوند. اگر شک دارید که الیاف لباس شما موجب خارش، التهاب یا جوش می‌شوند از الیاف نخی و پلی نخی استفاده کنید.
5) گرما
هوای گرم به‌ویژه در طول ماههای تابستان می‌تواند مشکلات پوستی مرتبط با تعرق را وخیم‌تر کند. ممکن است متوجه قرمزی یا رفتگی پوست در نواحی خاص مانند زیر بغل خطوط شکم و کشاله ران شوید.
6) لاتکس
برخی افراد بیش از حد به لاتکس (لاستیک طبیعی که در هر چیزی از دستکش گرفته تا کاندوم یافت می‌شود) حساسیت دارند. اگر به لاتکس حساسیت دارید ممکن است جای بند کفش یا کش بند کمر روی بدنتان بماند.
به علاوه افرادی که به لاتکس حساس‌اند ممکن است در برابر میوه‌های گرمسیری مانند موز و کیوی نیز واکنش نشان دهند.
7) رایحه‌ها
حساسیت‌های عطری بسیار شایع هستند. حدود 5000 رایحه وجود دارند که از بسیاری ترکیبات مختلف استفاده می‌کنند. بنابراین ممکن است خلاص شدن از شر این مواد شیمیایی آزار دهنده کار مشکلی باشد.
برخی افراد ممکن است در برابر عطر مشک دچار جوش یا کهیر شوند در حالیکه سایرین در برابر اسانس‌های وانیلی نیز واکنش نشان میدهند.
8) کرم‌های صورت
پوست صورت با منافذ عمیق‌اش به راحتی قابل نفوذ است. به همین دلیل باید دقت بیشتری در مورد کرم‌ها و فراورده‌های مراقبت از پوست داشته باشید بویژه اگر در هنگام استفاده از آنها پوست‌تان می‌سوزد یا احساس سوزش دارید.
این محصولات ممکن است شامل کرم‌های ضد چروک، پاک کننده‌ها و لایه‌بردارهای پوستی می‌شوند.
برچسب محصولات را برای وجود برخی محرک‌های شایع پوستی مانند اسید اسکوربیک، نگهدارنده‌های پارابن و اسیدهای هیدروکسی آلفا مانند اسید گلیکوسیک، اسید مالیک و اسید لاکتیک بررسی کنید.
9) گیاهان
سماق سمی، بلوط سمی و پیچک سمی سه عامل شایع درماتیت تماسی آلرژیک در ایالات متحده است. تمامی این گیاهان حاوی روغنی به نام اوراشیول هستند که واکنش آلرژیک بصورت یک جوش دارای خارش را تشدید می‌کند.
یک واکنش ملایم ممکن است 5 تا 12 روز طول بکشد در حالیکه یک واکنش شدیدتر ممکن است 30 روز یا بیشتر طول بکشد.
اکثر افراد عملاً و آگاهانه در معرض سماق، بلوط و پیچک سمی قرار نمی‌گیرند اما لازم است یاد بگیرند که چطور این مواد را شناسایی کنید تا با آنها تماس نداشته باشید.
10) غذاها
غذاهای مختلف بدون تردید می‌توانند موجب واکنش‌های پوستی از کهیر گرفته تا جوش شوند. اما حتی کار کردن با برخی مواد غذایی خالص نیز ممکن است موجب التهاب‌های پوستی شود.
اگر اتفاقی دچار بریدگی یا ترک بر روی دستهایتان شدید، دست زدن به غذاهای اسیدی یا ادویه‌ها می‌توانند التهاب‌آور باشد.
پدیده‌ای که کمتر شناخته شده زمانی است که لیموترش بر روی پوست با نور خورشید واکنش دهد و موجب سوختگی‌های دارای تاول شدید شود.
11) نیکل
نیکل یک عامل حساسیت‌زای شایع است. این ماده را می‌توان در زیور آلات لباس، بندساعت، زیپ و سایر وسایل روزمره یافت.
برخی افراد با آلرژی‌های شدید، حتی در برابر ویتامین‌ها و یا لوازمی که برای ترمیم شکستگی پا و دست به کار می‌رود (پلاتین) نیز واکنش نشان میدهند.
12) ضد آفتاب
استفاده از مسدود کننده‌های آفتابی برای محافظت پوست در برابر تشعشعات مضر UVA و UVB توصیه می‌شود، اما برخی مواد شیمیایی موجود در ضد آفتاب‌ها می‌توانند موجب جوش یا واکنش آلرژیک شوند.
شایعترین واکنش‌های آلرژیک در ضد آفتابهایی رخ میدهند که حاوی مواد شیمیایی مبتنی بر PABA هستند؛ بنابراین اگر دچار آلرژی هستید ممکن است بخواهید از یک جایگزین فاقد PABA استفاده کنید.
