زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

همـه چـیز دربـاره فیلرهـا

با گذشت زمان و افزایش سن، پوست بدن بخصوص در نواحی در معرض نور صورت و پشت دست‌ها دچار تغییراتی می‌‌شود که به اصطلاح aging یا پیر شدن پوست نامیده می‌‌شود. در طی این فرایند پوست نازک‌تر شده، میزان رطوبت آن کاسته شده، چین‌وچروک‌ها ایجاد می‌‌شود. شیارهای پوستی مانند خط خنده عمیق‌تر می‌‌شود و با از دست رفتن چربی‌‌های زیر جلدی گونه‌‌ها گود رفته و پوست شل و آویزان می‌‌شود. سطح پوست نیز دچار تغییرانی مثل ایجاد لکه‌‌های تیره و گشاد شدن رگهای سطح جلد خواهد شد. این تغییرات در همه افراد به یک شدت و وسعت رخ نمی دهد و در ایجاد و شدت آن عوامل مختلفی مثل ژنتیک و نژاد فرد، میزان مواجهه با نور آفتاب، استرس، تغذیه، عادات غلط مثل سیگار کشیدن و سو مصرف مشروبات الکلی نقش دارند.

فردی که با این تغییرات روبرو می‌‌شود طبعا  به دنبال روش‌های درمان و اصلاح این تغییرات و زیباتر شدن خواهد بود. امروزه علم اقدامات زیبایی یا به اصطلاح کاسمتیک درماتولوژی (cosmetic dermatology) که شاخه بزرگی از رشته تخصصی پوست به شمار می‌‌رود به خوبی و بطور کامل روش‌های اقدامات زیبایی، موارد مصرف، تکنیک انجام، عوارض آنها و چگونگی درمان عوارض و سایر مسائل را توضیح داده است و متخصصین پوست و زیبایی در دوره آموزشی تخصص خود با این رشته آشنایی کامل داشته و به خوبی می‌توانند این اقدامات را  با بهترین شکل و بصورت علمی و استاندارد انجام دهند.

مد‌‌یریت استرس

اقدامات زیبایی با توجه به نوع نقص و شدت آن، سن و جنس فرد، نوع پوست بیمار و سایر عوامل متفاوت است و شامل انواع روشهای تزریق و لیزر می‌‌باشد. بطور کلی آنها را می‌‌توان به چهار دسته تقسیم کرد:

 پرکننده‌‌ها (تزریق فیلرها)

 تزریق شل کننده‌‌ها (بوتاکس)

 بازسازی کننده‌‌های پوست (مانند لیزرهای جوانساز، RF فرکشنال، درم ابریژن)

 جراحی‌‌های زیبایی پوست (مانند فیس لیفت و بلفاروپلاستی)

در این مبحث سعی می‌کنیم جنبه‌‌های مختلف درمان با فیلرها را بررسی کنیم.

فیلر چیست؟

فیلر یا به اصطلاح پرکننده به هر ماده تزریقی پوست گویند که با هدف پرکردن گودی‌‌ها، فرورفتگی‌‌ها و شیارها و چروک‌ها و نیز حجم دادن و برجسته کردن قسمت‌های مختلف آناتومیک بکار می‌‌رود.

تاریخچه فیلر

اولین بار پزشکی به نام نوبر Neuber در سال 1893 قطعات چربی بازو یک بیمار را به نقائص صورت وی پیوند زد و لذا اولین فیلر را بکار برد. در نیمه قرن بیستم مصرف سیلیکون به عنوان پرکننده شایع شد اما بدلیل واکنش جسم خارجی نهایتا در سال 1992 مصرف آن ممنوع شد. در ابتدای دهه 1970 کلاژن گاوی جهت فیلر صورت بکار رفت. از آن زمان تعداد فراوانی از فیلرها تولید و مصرف شدند. در دهه اخیر رشد قابل توجهی در محصولات فیلر با تاییدیه FDA (سازمان غذا و دارو آمریکا) و همینطور رشد افزایش یابنده افراد متقاضی تزریق فیلر را شاهد بوده‌ایم. فیلرها شامل چربی خود فرد (چربی اتولوگ)، اسیدهای هیالورونیک، کلسیم هیدروکسیل آپاتیت، کلاژن و... می‌‌باشند.

مهمترین و شایع‌ترین فیلرهای پوستی مورد مصرف دو دسته، هیالورونیک اسید و کلسیم هیدروکسیل آپاتیت هستند.

ژلهای هیالورونیک اسید

هیالورونیک اسید یا هیالورون‌‌ها ماده‌ای از جنس پروتئین هستند که در بافت بینابینی، پوست و بافت عصبی بطور طبیعی وجود دارد. هیالورونیک اسید خاصیت جذب آب بالا دارد و وقتی در پوست تزریق می‌‌شود سبب نرم شدن و حجم گرفتن پوست می‌‌شود. ضمنا ساختار بین سلولی را پایدار و ثابت کرده و شبکه ای را جهت اتصال رشته‌‌های کلاژن و الاستین بافت پوست ایجاد می‌کند. لذا در فرایند پیرشدن پوست که این رشته‌‌ها ساختار بهم ریخته پیدا می‌‌کنند نقش موثری در بهبود وضعیت پوست را بهمراه خواهد داشت. همینطور اسید هیالورونیک ساختار شیمیایی یکسانی را در پستانداران دارد و لذا خطر آلرژی و حساسیت را در تزریق ندارد. مجموعه این خصوصیات، اسیدهای هیالورویک را به عنوان بی خطرترین و بهترین و استانداردترین فیلر پوست معرفی می‌‌کند. این ژل‌ها به راحتی استفاده می‌‌شود و ماندگاری حداقل 6 تا 8 ماه را دارند. عارضه خاصی ندارند و مقرون به صرفه هستند. در بدن تحت اثر نیروهای مکانیکی و آنزیم هیالورونیداز به آب و دی اکسید کربن تجزیه می‌‌شود و بتدریج از بین می‌‌روند. در واقع ژل‌های موقتی هستند و ماندگار نیستند و لذا عوارض زیادی ندارند.

در سال 2003 ژل‌های هیالورونیک اسید  رستیلن به عنوان یک فیلر بی‌خطر و استاندارد تائیدیه FDA را گرفت و از آن زمان با رشد فزاینده ای شرکتهای تولید فیلر اسیدهای هیالورونیک را ساختند ولی تعداد محدودی از آنها  تائیدیه FDA را گرفتند.

خصوصیت دیگر برتر اسیدهای هیالورونیک آن است که در مواقعی که حجم زیاد‌تری تزریق شده باشد یا عارضه‌ای مثل ناهمواری رخ داده باشد به راحتی میتوان با تزریق آمپول‌های هیالورونیداز با دوز مشخص و توسط پزشک متخصص ژل را حل کرد و مساله را برطرف کرد. ژل‌های اسید هیالورونیک بهترین گزینه برای برجسته کردن و حجم دادن به لب‌ها می‌‌باشند. نیز برای اصلاح خط خنده و حجم دادن به گونه‌‌ها به کار می‌روند.

ژل کلسیم هیدروکسیل آپاتیت

از ژلهای استاندارد است که از سال 2006 تائیدیه FDA را دارد. این ژل شامل 30درصد کلسیم هیدروکسیل آپاتیت و 70درصد ژل حمل کننده آن است. ماندگاری این ژل حداقل یکسال است و بدلیل تحریک کلاژن سازی حجم دهی خوب و ماندگاری قابل توجهی را دارد. این ژل بسیار ایمن است و احتمال آلرژی را ندارد. به مرور تجزیه می‌‌شود و دائمی نیست. بایستی در عمق پوست و حدفاصل پوست و بافت زیر جلدی تزریق شود. در اصلاح چین خط خنده و همچنین در حجم‌دهی به گونه‌‌ها بسیار موثر است. نکته مهم در ژل کلسیم هیدروکسیل آپاتیت این است که نبایستی در لب تزریق شود.

موارد منع مصرف فیلرها:

وجود سابقه آلرژی شدید و آنافیلاکسی، حساسیت به ماده فیلر، اختلالات انعقادی خون و وجود عفونت فعال پوستی در محل تزریق از موارد منع تزریق فیلرها هستند. افرادی که از داروهای رقیق کننده خون مثل آسپیرین، پروفن، دیکلوفناک، ویتامین E و یا مکمل‌‌های گیاهی استفاده می‌‌کنند بایستی حداقل یک هفته قبل از تزریق فیلر مصرف آن را جهت کاهش خونریزی و کبودی محل تزریق، قطع کنند.

بی حسی قبل از تزریق

از روشهای مختلفی برای بی‌حسی موضع استفاده می‌‌شود. بطور شایع یک کرم بی‌حسی موضعی مثل لیدوکائین پی، حداقل به مدت 30 دقیقه قبل از تزریق روی موضع قرار داده می‌‌شود. نیز می‌توان از تزریق بی‌حسی در محل و یا بلوک‌های عصبی استفاده کرد.

عوارض تزریق

بطور شایع پس از تزریق فیلر مختصری قرمزی، تورم و کبودی در محل ایجاد می‌‌شود که با گذاشتن کمپرس یخ در موضع به مدت چند ساعت پس از تزریق برطرف خواهد شد. اگر فیلر استاندارد تزریق شده باشد و توسط پزشک متخصص و مجرب که آشنایی کامل با تزریق فیلر دارد عمل صورت گرفته باشد معمولا عارضه خاصی رخ نخواهد داد.

نکته مهم آن است که مراجعین جهت تزریق فیلر از متخصص بودن پزشک مطمئن باشند و حتما از پزشک خود بخواهند که فیلر را به آنها نشان دهند و از تاریخ انقضا و استاندارد بودن فیلر آگاه باشند. متاسفانه در سالهای گذشته ژل‌های غیر استاندارد و دائمی پاژ (PAGE)  به تعداد زیادی تزریق شد که عوارض ناگواری مانند جابجایی ژل، ایجاد عفونت و آبسه و تورم ژل را بهمراه داشت و امروزه مراجعین زیادی را با این عوارض شاهد هستیم که جهت درمان تنها توسط جراح بایستی اقدام به تخلیه ژل کنند. لذا توصیه اکید می‌‌شود که حتماً از فیلرهای غیر دائمی و بخصوص اسیدهای هیالورونیک استاندارد و یا کلسیم هیدروکسیل آپاتیت استفاده شود که عارضه خاصی را به همراه نداشته و ماندگار نیستند.

توصیه‌‌های بعد از تزریق به بیمار

بهتر است فرد تا 24 ساعت از فعالیت شدید بدنی و ماساژ و دستکاری محل تزریق پرهیز کند. نیز از گرمای زیاد به موضع و استفاده از سونا تا 24 ساعت پرهیز کند. کمپرس سرد جهت کاهش ورم و درد توصیه می‌‌شود. در صورت درد می‌توان از مسکن طبق تجویز پزشک استفاده کرد. تمامی داروهای قبلی بیمار را می‌توان از همان شب تزریق مجدداً آغاز کرد.