زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

آنچه درباره اگــزما بايد بدانيد

 اگزما یك عبارت كلی است كه التهاب پوست را نشان می‌‌دهد. اگزما كه نام دیگرش درماتیت می‌‌باشد یك شكل ویژه ندارد و به اشكال مختلفی بروز می‌‌كند و در بعضی از افراد بیش از یك نوع آن دیده  می شود. اشكال معمول آن شامل: درماتیت آتوپیك، درماتیت تماسی، درماتیت دست، نورو درماتیت، درماتیت شغلی، درماتیت سبورئیك و.....

 1- تفاوت بین اگزما و درماتیت آتوپیك چیست؟

یكی از اشكال معمول درماتیت، فرم آتوپیك آن است كه حدود 20-10درصد افراد جامعه با خارش مزمن، عود كننده و دانه‌‌های خیلی خارش دار در كودكی مشخص می‌‌شود. خوشبختانه بیشتر موارد این بیماری با افزایش سن بر طرف می‌‌شود.

بطور كلی، درماتیت آتوپیك رفت و برگشتی است و غالبا بر اساس یك فاكتور محیطی ایجاد می‌‌شود. اگر چه علت آن نا مشخص است ولی مشكل اصلی پاسخ غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن می‌‌باشد.

در افراد دچار اگزما، پاسخ التهابی به عامل ایجاد تحریك بیش از اندازه عمل كرده و باعث خارش و خراشیدن پوست می‌‌شود. اگزما مسری نیست. بیشتر بیماران باید جهت جلوگیری از تشدید ضایعات درمان شوند اگر چه اگزما ممكن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، ولی غالبا با بروز لكه‌‌های خارش دار، قرمز و خشك مشخص می‌‌شود. اگزما ممكن است در یك بخش بدن دیده شود ولیكن در نوزادان بیشتر در پیشانی، گونه‌ها، بازو، ران، پوست سر و گردن دیده می‌‌شود.

در كودكان و بالغین، بیشتر در صورت، گردن و اطراف آرنج، زانو و مچ پا دیده می‌‌شود و در بعضی افراد با انتشار پراكنده در كل بدن دیده می‌‌شود.

در مواردیكه خارش شدید، خشكی و قرمزی باعث خراش مزمن پوست شود، پوست قوامی شبیه چرم پیدا می‌‌كند و این بدلیل ضخیم شدن پوست در اثر خارش است.

 2- چه عواملی باعث بروز خارش در افراد اگزمایی می‌‌شود؟

مواردیكه در افراد دچار اگزما باعث تشدید خارش می‌‌شود، در افراد دیگر ممكن است بی اثر باشد. در بعضی موارد تشخیص علت تشدید ضایعات مشكل است ولی بنظر می‌‌رسد مواد خشن و زبر در تماس با پوست باعث خارش پوست شود. در بعضی موارد گرما یا تعریق بیش از حد عامل تشدید ضایعات است. در بعضی موارد صابون‌‌ها، پاك كننده‌‌ها، مواد ضد عفونی كننده، عصاره میوه‌‌ها و یا گوشت، زبان و و بزاق حیوانات و یا زوائد بدن آنها ممكن است باعث خارش پوست شود.

عفونت سیستم تنفسی در اثر ویروس نیز ممكن است علت تشدید خارش شود. استرس در بعضی موارد باعث تشدید ضایعات می‌‌گردد.

 3- چه كسی اگزما می‌‌گیرد؟

اگزما هم در كودكان و هم در بالغین رخ می‌‌دهد ولی غالبا در نوزادان دیده می‌‌شود. اگر چه هنوز علت مشخصی برای آن ذكر نشده ولی سابقه فامیلی آلرژی نقش موثری در بروز آن دارد.

افرادیكه بصورت ژنتیكی مستعد اگزما باشند و با عوامل محیطی آن تماس پیدا كنند، ممكن است دچار آن شوند. در افرادیكه اگزما دیده می‌‌شود ممكن است فرد به رینیت آلرژیك و یا آسم نیز مستعد گردد.

 4- میزان شیوع اگزما چقدر است؟

حدود 15میلیون نفر در آمریكا از اگزما رنج می‌‌برند. حدود 20-10درصد نوزادان اگزما دارند. اگر چه در حدود نیمی از این كودكان، بیماری با افزایش سن و حدود سن 15 سالگی فروكش می‌‌كند.

 5- چگونه می‌‌توان از بروز اگزما پیشگیری كرد؟

تشدید ضایعات اگزما با انجام چند فاكتور ساده قابل پیشگیری است. دستوراتی كه می‌‌تواند از تشدید ضایعات بكاهد یا تعداد دفعات آن را كاهش دهد شامل:

1- بطور مكرر پوست را مرطوب كنید.

2- از تغییرات ناگهانی حرارت و رطوبت در محیط بپرهیزید.

3- از تعریق یا گرمای بیش از حد پیشگیری كنید.

4- استرس را كاهش دهید.

5- از تماس با مواد ایجاد كننده خارش مثل پشم یا سایر محركها دور بمانید.

6- از صابون‌‌های قوی، پاك كننده‌‌ها یا ملاسما اجنتاب كنید.

7- از فاكتورهای آلرژن محیطی مثل زوائد حیوانات، زباله و... اجنتاب كنید.

8- غذاهایی كه باعث تشدید ضایعات می‌‌شوند، میل نكنید.

 6- چگونه اگزما درمان می‌‌شود؟

اولین قدم در درمان اگزما پیشگیری از خارش است. بهتر است از محلول‌ها یا كرم‌‌های موضعی جهت مرطوب كردن پوست استفاده كنید. این راه بسیار موثر است. خصوصا اگر پس از استحمام (در عرض 3 دقیقه پس از استحمام) انجام شود. استفاده از كمپرس سرد بر روی ضایعات خارش دار باعث بهبودی خارش می‌‌شود. اگر شرایط موجود بدتر شد یا بطور رضایت بخشی بر طرف نشد، استفاده از كرم‌‌ها یا پمادهای كورتیكوستروئید موضعی بدون تجویز پزشك برای كاهش التهاب لازم است.

در شرایطی كه استفاده از تركیبات كورتیكوستروئید قوی تر لازم است باید با تجویز پزشك استفاده شود چرا كه عوارض جانبی در بر دارد.

برای كاهش عوارض جانبی مثل نازك شدن پوست، پزشك طول درمان را كوتاه می‌‌كند. در موارد تشدید ضایعات استفاده از كورتیكوستروئید خوراكی لازم است ولی با قطع درمان خوراكی امكان تشدید دوباره ضایعات وجود دارد. پوستی كه تحت تاثیر اگزما قرار دارد ممكن است دچار عفونت شود، كه در این موارد تجویز موضعی یا خوراكی آنتی بیوتیك لازم است. بعلاوه در موارد خارش شدید، آنتی هیستامین خوراكی تجویز می‌‌شود. از جائیكه خواب آلودگی عارضه شایع آنتی هیستامین‌‌ها است. بهتر است این تركیبات قبل از خواب مصرف شود و پس از مصرف این تركیبات از رانندگی پرهیز شود.

سایر درمان‌ها شامل:

درمان با تاروفتوتراپی (نور درمانی) هستند كه تجهیزات خاص خود را می‌‌طلبد. سیكلوسپورین كه باعث تعدیل كردن سیستم ایمنی می‌‌شود، فقط در موارد بسیار شدید استفاده می‌‌شود.

دو تركیب موضعی شامل تاكرولیموس و پیمكرولیموس، از طرف FDA مورد تایید بوده و در درمان درماتیت آتوپیك استفاده می‌‌شود. این تركیبات در طبقه Calcineurin Inhibitor قرار می‌‌گیرد و باعث تعدیل سیستم ایمنی می‌‌گردد و بدینوسیله یك درمان تكمیلی خصوصا در افرادی‌كه كورتیكوستروئید موضعی طولانی مدت استفاده می‌‌كنند و دچار عوارض آن شده اند قابل استفاده خواهد بود.

 7- اقداماتی كه باید برای كودكان دچار اگزما انجام داد، چیست؟

كودكان بیماران ویژه ای هستند چون نمی توان از خاراندن بدنشان جلوگیری كرد و این موجب بدتر شدن ضایعاتشان می‌‌شود.

برای موارد خفیف تا متوسط، استفاده از مرطوب كننده بطور منظم موثر است و در بعضی مواقع این بیماری تا دوران كودكی مشخص نمی شود.

تا جائیكه ممكن است از تماس كودك با آلرژن‌ها جلوگیری شود. پس از استحمام مرطوب كننده را طی  3 دقیقه برای حفظ رطوب بدن كودك استفاده كرد. از تغییر حرارت ناگهانی پرهیز كرد. محل خواب و بازی كودك را از بروز عوامل محیطی پاك كرد. از صابون‌های ملایم هم برای شستشوی بدن و هم برای لباس كودك استفاده كرد و لباس كودك در راحت ترین شكل و الیاف نخی باشد. در موارد شدیدتر حتما به پزشك مراجعه شود.