پاسخ به برخی سوالات متداول پيرامون سلامت پوست
آیا خام خواران پوست بهتری دارند؟
یک جمله معروف هست که میگوید: «بگو چه میخوری تا بگم کی هستی؟»
این جمله بدان معناست که اگر تغذیه سالم داری، انسان سالمی هستی. البته هیچ مستند علمی وجود ندارد که خامخواران و رژیم سبزیجات اثر خوب یا بد روی پوست دارد. ولی شواهد علمی بسیار کمی موجود است که گوشت اثرات منفی بر پوست دارد. بطوریکه میوه ها و سبزیجات دارای مواد مغذی طبیعی بسیاری هستند که میتواند اثرات مثبت بر پوست داشته باشد. همانطور که میدانید پیری پوست و بسیاری دیگر از مشکلات پوست که با افزایش سن تشدید میشود به واسطه وجود رادیکالهای آزاد در اطراف بدن ما میباشند و آنتی اکسیدانها از جمله ویتامین A, C، E، میتواند این رادیکالهای آزاد را خنثی کند و اثرات منفی را از بین ببرد و این ویتامینها در میوهها و سبزیجات یافت میشود.
آیا حین رانندگی هم لازم است ضد آفتاب بزنم؟
بیشتر شیشهها از عبور اشعه ماوراء بنفش خصوصاً UVB ممانعت میکند که عامل اصلی بروز آفتاب سوختگی است ولی بر روی اشعه UVA بیاثر است، که این اشعه منجر به بروز آسیب پوستی از جمله کانسر پوستی و پیری پوست میشود. هر چه مدت زمان تماس با اشعه بیشتر باشد، ریسک آسیب بیشتر است بنابراین مصرف ضد آفتاب روزانه و تکرار آن حین رانندگی لازم است.
آیا نوشیدن قهوه بر پوست موثر است؟
قهوه سرشار از آنتی اکسیدانهایی است که علیه رادیکالهای آزاد اثر میکند. اگرچه مصرف بیش از حد قهوه اثرات مفید آن را دو چندان نمیکند و حتی به عنوان یک عامل مضر باعث دفع رطوبت از بدن و بروز پوست خشک میشود ولی مصرف یک فنجان قهوه در روز میتواند باعث ایجاد اثرات مفید بر پوست شود.
میخواهم برای تحصیل به شهر دیگری بروم، می خواهم بدانم برای مراقبت از پوست چه با خودم ببرم؟
از جمله مواردی که میتوانید همراه خود ببرید شویندههای صورت، مرطوبکننده مناسب نوع پوست، کرمهایی که برای درمان جوش استفاده میشود، مثلا مواردی که بر روی جوش گذاشته میشود تا روند بهبود جوش را تسریع کند، ضد آفتاب و مرطوب کننده بدن میباشد که بر اساس نوع پوست دارای انواع و اقسام مختلفی است و باید سنجیده خریداری شود.
برای پیشگیری از اثرات سوء آلایندهها رعایت چه نكاتی موثر است:
پوشیدن دستکش نخی روشن استفاده مرتب و مکرر از ضد آفتاب مناسب نوع پوست عدم تماس دست آلوده با سایرین بویژه کودکان شستشوی کامل دست و صورت با شویندههای ترجیحاً غیر صابونی که PH متناسبتری با پوست دارند، میتواند در پیشگیری از خشکی پوست هم موثر باشد. استفاده از مرطوب کنندههای ملایم جهت حفظ آب اپیدرم و پیشگیری از بروز خارش و اگزما کاهش مصرف مواد آرایشی و معطر تا آثار منفی آلایندهها بر روی پوست افزایش پیدا نکند. در صورت وجود زخم بر روی پوست تا حد ممکن زخمها را با پمادهای ترمیم کننده و ضدعفونی کننده بپوشانیم تا از رسوب آلایندهها بر روی آنها و بدنبال آن تاخیر در ترمیم زخم پیشگیری کنیم. مصرف شیر و لبنیات تازه خصوصا فرم پروبیوتیک با پیشگیری از تاثیر منفی سرب بر باکتریهای روده میتواند در حفظ دفاع بدن علیه آلاینده ها موثر باشد. استحمام روزانه و شستشوی موها با شامپوهای معمولی جهت حذف آلایندههای هوا و شادابی پوست و مو موثر خواهد بود. بعضی راهکارهای مبارزه با شهرنشینی مانند، ورزش موجب افزایش تولید اندروفینها شده و اضطراب را کاهش میدهد، مرطوب کنندهها که باعث کاهش خشکی پوست میشود و ضد آفتابها که به محافظت بیشتر پوست کمک میکند، استراحت کافی به پوست فرصت استراحت و ترمیم میدهد و استرس را کاهش میدهد و همچنین تکنیکهای آرامش مثل کلاسهای یوگا و تنفس عمیق در کاهش استرس موثراند.
آیا پوست انسانهای شهرنشین با غیر شهر نشین متفاوت است؟
شهر نشینی با دو مکانیسم بر پوست انسان تاثیرگذار است. اول نقش استرس که یک عامل منفی برای پوست به شمار میرود و با افزایش ترشح هورمون کورتیزول باعث افزایش تولید چربی در پوست میشود و بدنبال آن منجر به بروز آکنه میشود. از طرفی استرس میتواند پوست را دهیدراته کند و توانایی ترمیم آن را مختل نماید بنابراین منجر به بروز مشکلات جدید در پوست شده و یا مشکلات قبلی را تشدید میکند. از جمله دیده میشود که بیماری روزاسه، پسوریازیس یا اگزما تشدید میشود و از طرف دیگر آلودگی هوا تاثیرات منفی بر پوست دارد. در واقع میتوان گفت پوست هدف اصلی ذرات آلوده در اتمسفر است که منجر به بروز تومورها و آلرژی میشود. پوست یک محافظ بدن از عوامل خارجی سمی مثل اشعه ماوراء بنفش، عوامل شیمیایی سمی یا آب آلوده است. اثرات فوری آلاینده های محیطی بر پوست میتواند به شکل بروز آکنه، درماتیت تماسی و پیگمانتاسیون یا بی رنگی بخشی از پوست ناشی از واکنشهای شیمیایی و سرطان پوست باشد، بر اساس آمار مرکز ملی بیوتکنولوژی سرطانهای پوست رابطه مستقیم با تماس با اشعه UVB با طول موج nm320-290 دارد. و هر 1درصد کاهش در ازن منجر به افزایش 2درصد در تابش اشعه UVB و بنابراین 2 درصد افزایش بروز سرطان پوست میشود. بنابراین آلایندههای محیطی با حذف لایه ازن یک معضل بزرگ در درماتولوژی محسوب میشوند.
یکی از آلایندههای محیطی فرمالدئید است که با بروز تهوع و تحریک پوست و چشم همراه است و هیچ محدوده استانداردی برای این ذره وجود ندارد و بنابراین باید از تماس با آن به کلی اجتناب کرد. براساس مطالعهای که در سال 2010 در آمریکا انجام شده است شواهدی وجود دارد که ذرات آلوده در محیط میتواند بر پیری پوست تاثیر بگذارد در این مطالعه 400 بیمار مسن سفید پوست شمال اروپا با مقیاسهای استاندارد مورد بررسی قرار گرفتند و مشاهده شد که ذرات آلوده هوا میتواند باعث بروز رنگدانههای قهوهای، چین و چروکهای عمیق و تلانژکتازی یا عروق برجسته روی پوست میشود. آلاینده نه تنها از طریق جذب پوستی که از راه تنفس و خون نیز جذب شده و به راحتی قابل دفع نمیباشند. از آسیبهای دیگر آلایندهها میتوان به بروز خارش، کهیر، اگزمای دست و صورت، بروز زخم های سطحی بخصوص در افراد دچار بیماریهای مزمن مثل دیابت، خشکی پوست و حتی ترک لب اشاره کرد. عوارض دراز مدت آلایندهها از جمله بروز چین و چروک یا پیری زودرس، ریزش غیر طبیعی موها، گودی و تیرگی اطراف چشم و مهمتر از همه آغاز بدخیمیهای پوستی در میانسالی هستند. آلاینده های محیطی از طریق تاثیر مستقیم یا اختلالات هورمونی در افراد میتواند بر پوست تاثیر گذار باشد. شاید شما هم خشکی و غیر شادابی و کدری پوست خود را در این هوای آلوده تجربه کرده باشید. پر واضح است که با کنترل عوامل فردی در کاهش آلودگی هوا موثر باشیم و تا حد امکان از حضور در محیط آلوده پرهیز کنیم.