جوشگاه پوست صورت و درمان آن
جوشگاه پوست به دلایل مختلف اتفاق میافتد كه در جوانان جوشگاه جوش غرور جوانی یا اسكار (Scar)آكنه شایعترین میباشد.
تمامی حوادث از قبیل تصادف، ضربه، بیماریهای عفونی از قبیل سل پوستی، سالك و بیماریهای اتوایمون مانند لوپوس پوستی، سرطانهای پوستی و غیره میتوانند اسكار در پوست صورت ایجاد كنند ولی از آنجا كه شایعترین دلیل اسكار پوست صورت بیماری آكنه میباشد و خاص دوران جوانی است كه شخص اهمیت بیشتری به زیبایی پوست میدهد آن را به تفصیل توضیح میدهم و چون درمان انواع اسكارها با هم متفاوت هستند لذا به شرح آنها میپردازم. جوشگاه در پوست صورت و مواردی در ناحیه سینه، پشت و شانهها به علت بیماری آكنه به دو علت اتفاق میافتد یكی جوشهای ملتهب و عمیق كه بعد از بهبودی اسكار میگذارند دیگر به علت دستكاری و كندن جوشها توسط بیمار میباشد. درمان اسكار آكنه معمولا مشكل است و برحسب اینكه شكل اسكار چگونه باشد میتواند درمان مشكلتری داشته باشد.
رایجترین شكل اسكار آكنه نوع Pitted میباشد كه به صورت نقطههای متعدد كوچك و نزدیك هم كه عمق آن میتواند تا چند میلیمتر برسد و این نوع اسكار فقط در پوست صورت دیده میشود و نوع دیگر
ice pick میباشد كه به شكل هندسی نامنظم مثلث، مربع، چند ضلعی و غیره دیده میآیند كه نظم هندسی و شكلی كاملا نامنظمی دارند و نوع دیگر اسكار به اشكال فرو رفته و بزرگ، گاه تا چند سانتیمتر میرسد كه در جوانانی كه به آكنه كیپستیك یا كونگلوباتا مبتلا بودهاند بیشتر دیده میشود.
متاسفانه مواردی هم به علت خوددرمانی یا درمان غلط با آمپول یا قرص كورتن جوشهای التهابی بزرگ میتوانند به سرعت به اسكارهای بزرگ تبدیل شوند. اسكار آكنه در نواحی سینه، پشت و بازوها اغلب بزرگتر از اسكار صورت میباشد و عمدتا اسكارها فرو رفته (Atroptic) هستند و از آنجا بستر كلاژنی پوست در این اسكارها بسیار نازك شده است گاهی عروق خونی در زیر آن دیده میشود، ولی موارد كمتری اسكارها برجسته هیپرترونیك (Hyper Trophic)هستند كه به آنها ندولهای فیبروتیك هم میگویند و این اسكارهای برجسته به علت جوشهای بسیار عمیق و التهابی نوع كونگلوباتا اتفاق میافتند و عمدتا در پشت، شانهها یا بالای قفسه سینه اتفاق میافتند خطر آنها معمولا بزرگ و 2-1 سانتیمتر هستند اسكار دیگری هست به نام Calcified scar كه جوشگاه جوشهای بزرگ و التهابی شدید هستند كه در آنها رسوب كلسیم اتفاق میافتد وحتی مواردی شبیه استخوان سفت و سخت میشوند كه به آن osteom میگویند كه اكثر در چانه و گونهها دیده میشوند و در رادیوگرافی تشخیص داده میشود انواع دیگر اسكار پریفولیكولر، فیستولر و غیره چون كمتر شایع هستند از شرح آنها میگذرم.
در درمان اسكار آكنه پزشك معالج بعد از بررسی كامل بیمار و تشخیص نوع یا انواع اسكار تصمیم به روشهای مختلف درمان میگیرد و چنانچه هنوز جوش میزند در ابتدا درمان دارویی بیمار را كامل میكند كه ادامه روند جوش زدن متوقف شود. برای درمان اسكار برحسب نوع اسكار از یك یا چند درمان زیر استفاده میكند كه شرایط بیمار از نظر امكانات مالی، صرف وقت، مراقبتهای قبل و بعد از عمل و غیره باید در نظر گرفته شود.
درم ابریژنDermabrasion:
از صد سال پیش توسط آقای دكتر kromayer معرفی شد و در درمان اسكار استفاده شد كه به روش مكانیكی توسط یك قطعه الماس كه در نوك دستگاه قرار میگیرد پوست را بتراشند روش بسیار موثر ولی نتیجه درمان بستگی به مهارت پزشك دارد در سالهای اخیر نوع جدید آن به نام میكرو درم ابریژن وارد بازار شد كه كار با آن آسانتر است و عوارض آن بسیار كمتر است ولی نتیجه درمان بسیار كمتر از درم ابریژن است.
این روش برای تمام اسكارها به غیر از نوع ice-pick عمیق موثر است این عمل محدود به اسكار صورت است و در اسكار تنه به كار نمیرود عوارض احتمالی آن شامل ایجاد كلوئید یا گوشت اضافی خود به خود بعد از عمل است ولی با نوع میكرو این عارضه بسیار نادر است.
جراحی:
از آنجا كه بعضی اسكارها به روش درم ابریژن بهبود نمییابند از نوعی تكنیك جراحی به نام پاسخ Ponch-Graft استفاده میكنند پانجها یك وسیلهای هستند كه نوك فلزی و تیز آن گرد است و هم اندازه اسكار نوع پانج انتخاب میشود و وارد اسكار شده و آن را گرد میبرد و بالا كشیده میشود و برای اینكه مجددا به جای اول برنگردد از دو طرف با نخ بخیه بسیار ظریف برای چند روز آن را نگه میدارند و بعد كه مطمئن شدند جوش خورده است نخها را برمیدارند این روش هم بسته به تجربه و مهارت پزشك میتواند نتایج متفاوتی داشته باشد.
روش دیگر جراحی نقب زدن Undermining است كه پزشك با وسیله تیزی به نام Nokor از حاشیه اسكار وارد پوست شده و به زیر اسكار رفته و ته اسكار را از پوست زیرین جدا میكند و یك نخ شبیه نخ كاتگوك جذب شدنی در زیر میگذارد تا اسكار مجددا از زیر به پوست زیرین نچسبد این عمل اكثرا برای اسكارهای بسیار عمیق به كار میرود.
در شماره بعد در خصوص روشهای درمانی دیگر صحبت میكنیم.