ايمنی ليزر
همگام با فراگیر شدن تكنولوژی لیزر هم از جنبه اجتماعی و هم از جنبه كاربردی، توجه به آموزش اصول ایمنی لیزر یكی از نیازهای اساسی و رو به تزاید در جامعه پزشكی است، زیرا كاربرد نادرست یا كنترل‌نشده لیزر می‌تواند منجر به ایجاد آسیب‌هایی نظیر سوختگی، كوری یا آسیب الكتریكی برای كاربران و نیز سایر افرادی شود كه در كلینیك با لیزر كار می‌كنند و آشنایی كافی با این اصول ندارند و حتی در برخی موارد می‌تواند منجر به عوارض برگشت‌ناپذیر در افراد گردد.
بنابراین، كاربران تمامی انواع لیزرها باید برای آگاهی كامل از نكات ایمنی كار با لیزر آموزش كافی دیده باشند و با پروتكل‌های تدوین‌شده در این زمینه آشنا باشند.
در این میان یكی از مهم‌ترین نیازهای هر شخص كه با لیزر كار می‌كند اطلاع از دستورالعمل‌‌های انستیتو استانداردهای ملی آمریكا (ANSI) و اختصاصا استانداردهای ANSI-Z-36.1 تحت عنوان در كاربرد ایمنی لیزر است.
لیزرها به چهار كلاس ایمنی قابل تقسیم هستند كه لیزرهای كلاس 2، 3 و 4 در طب مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ خصوصا لیزرهای نوع 3 و 4 در جراحی‌ها و بیماری‌های پوستی كاربرد فراوانی دارند.
هر یك از انواع لیزر، بسته به نوع كلاسی كه در آن قرار می‌گیرند، خطرات متفاوتی دارند.
ولی عمده خطراتی كه عموما لیزرها ایجاد می‌كنند، خطراتی است كه در برخورد با بافت‌های حساس (شامل چشم و پوست) ایجاد می‌شود.
عوارض چشمی لیزر
در چشم، غالبا عوارض لیزر، بسته به نوع لیزری كه مورد استفاده قرار می‌گیرد و بافتی كه در چشم مورد هدف تابش اشعه لیزر می‌باشد، متفاوت است.
عمدتا لیزرهایی كه روی طیف UV (ماوراء بنفش) هستند، در قسمت‌های سطحی قرنیه و عدسی ایجاد عارضه می‌كنند. لیزرهای نوع IR (مادون قرمز) یا انواع مرئی عوارضی بر ته چشم (شبكیه) ایجاد می‌كنند.
پیشگیری از عوارض چشمی لیزر
با توجه به اینكه عوارض چشم، لیزر عارضه‌ای دائمی است، لذا توصیه می‌شود قبل از استفاده از هر نوع دستگاه لیزری، آشنایی كامل با نحوه عملكرد دستگاه انجام گیرد.
همچنین توصیه می‌شود از محافظ‌های چشمی برای كاربر، بیمار و كلیه پرسنلی كه در اتاق لیزر مشغول كار هستند، استفاده شود.
با رعایت موارد فوق تا حد زیادی از عوارض چشمی لیزر پیشگیری خواهد شد.
عوارض پوستی لیزر، بسته به نوع لیزر و محل تابش، متفاوت است. عوارض شیمیایی از عمده‌ترین عوارض پوستی لیزر می‌باشد كه در اثر تابش آن به بافت، از سمت بافت متصاعدشده و وارد مجاری تنفسی و چشم كاربر می‌شود. همچنین در اثر دودی كه از محل تابش نیز متصاعد می‌شود احتمال ایجاد عوارض وجود دارد.
از بین رفتن بافت پوست در اثر تابش تصادفی لیزر نیز از عوارض دیگر لیزرتراپی محسوب می‌شود.
براساس مطالعاتی كه در رابطه با ایمنی لیزر در سراسر جهان صورت گرفته است، بیشترین خطراتی كه استفاده‌كنندگان از لیزر (افرادی كه با لیزر سر و كار دارند) را تهدید می‌كند؛ شامل خطرات چشمی و پوستی است. همچنین خطرات ناشی از آتش‌سوزی، شوك‌‌های الكتریكی، و مسمومیت با تركیباتی كه در ساخت لیزرها مورد استفاده قرار می‌گیرد هم ممكن است ایجاد شود.
به كلیه افراد استفاده‌كننده از لیزر توصیه می‌شود برای حفظ سلامتی خود و بیماران‌شان مبانی ایمنی لیزر را حتی‌الامكان رعایت كنند؛ زیرا برخی عوارض ایجادشده توسط لیزر برگشت‌ناپذیر هستند.
