علل ريزش مو
ریزش مو پدیدهای است كه در سنین پس از بلوغ در خانمها و آقایان شروع شده و از سن بیست سالگی بیشتر میشود كه علت آن ناشناخته است. الگوی ژنتیكی در شدت و الگوی نوع ریزش مو، موثر است.
این پدیده در آقایان آلوپسی آندروژنیك نامیده میشود. مواردی مانند كاهش وزن، رنگ كردن موی سر در خانمها، گذاشتن كلاه سربازی و... باعث ریزش مو نمیشوند، ولی میتوانند از عوامل تشدیدكننده ریزش مو باشند.
به طور كلی، در سنین حدود 40-30 سالگی موها كمتر میشوند. در این موارد نیازی به درمان دارویی نیست. در سنین 25-17 سالگی نیز ریزش مو یكباره زیاد میشود.
بهترین راه درمان ریزش مو
بهترین گزینه برای آقایان پیوند مو است.
تجویز ماینوكسیدیل
تجویز این دارو فاز آناژن را طولانی نمیكند. در طول مدتی كه بیمار ماینوكسیدیل مصرف میكند موها رشد میكنند، ولی پس از قطع این دارو، در عرض سه ماه وضعیت موها به حالت قبل از تجویز ماینوكسیدیل باز میگردد، زیرا ماینوكسیدیل فقط باعث افزایش طول عمر موها میشود.
ساختار طول عمر مو
از نظر ساختار ژنتیكی، مو در فاز آناژن، رشد مو، این مرحله به طور معمول 1000 روز (3 سال) به طول میانجامد. فاز آناژن در ابرو كوتاه و چند ماه است. در فاز تلوژن، مو زنده نیست. فولیكول مو مرده و فرد حدود 5-3 ماه بعد دچار ریزش میشود.
ریزش مو پس از مصرف داروها؟
گاهی بیمار اظهار میدارد پس از مصرف فلان دارو بلافاصله دچار ریزش مو شدهام. باید گفت، توجیه خوب یا بدن بودن دارو و تاثیر آن بر ریزش مو، كمتر از سه ماه معنی ندارد؛ یعنی 3-2 هفته پس از مصرف دارو، موها ریزش نمیكند و اگر ریزشی هم وجود دارد، به دلایل دیگر مانند فاز تلوژن است. عمدتا موهایی كه با دست از سر جدا میشوند، سه ماه قبل مردهاند و اكنون در حال ریزش هستند.
فاز آناژن از انسانی به انسان دیگر و در نژادهای مختلف، متفاوت میباشد. به طور كلی فاز آناژن از 6-2 سال متفاوت است و متوسط آن 3 سال میباشد. به طور طبیعی موها از 100-25 سانتیمتر (در فاز آناژن) رشد میكنند. افرادی كه رشد موی كمتری دارند از نظر ژنی دارای دوره آناژن كوتاهتری هستند.
تصور غلطی در بین عوام وجود دارد كه رشد كند مو به دلیل ضعیف بودن بدن است، اما باید گفت این تصور هرگز صحیح نیست. ریزش مو در كودك سه ماهه نیز به این دلیل میباشد كه موهای بچه در شكم مادر وارد فاز تلوژن شده است. موهای به پس از تولد تا چهار ماهگی میریزد و گاه قبل از شش ماهی به طور ناگهانی وارد فاز تلوژن میشود.
شوره سر در دوران نوزادی
25-20 درصد بچهها شوره سر دارند كه به دلیل افزایش سبوره میباشد. این حالت حتی ممكن است به صورت دلمه دلمه بروز كند (سبوره دوران نوزادی) كه پس از چند ماه بهبود مییابد.
درمان شوره سر دوران نوزادی
چنانچه به مدت سه شب متوالی پوست سر با روغن زیتون چرب شده و صبحها شسته شود، شوره كمتر میشود. گاهی در دوران نوزادی حالاتی مانند آكنه و كومدون ظاهر میشود كه در صورت تجویز پزشك با مصرف تركیبات ترتینوئین و متوتروكسات برطرف میگردد.
ریزش ناگهانی موی سر
مهمترین علل ریزش ناگهانی موی سر عبارتند از:
1- تب بالا و طولانیمدت كه در این حالت ظرف 3-2 ماه پس از بروز تب حدود پنجاه درصد موها دچار ریزش میشود.
2- جراحی و بیهوشی
3- از دست دادن خون در اثر تروما
4- پس از دوران بارداری
5- بعضی از بیماریهای غددی مانند كمكاری و پركاری تیروئید
8- رژیم سخت و طولانی كه با كاهش پروتئینهای بدن همراه است.
داروی موثر در كاهش ریزش موی سر
مصرف داروی فناستراید (Finasteride)
مصرف داروی فیناستراید (Finasteride) پس از دو سال 65 درصد نتیجهبخش خواهد بود؛ به گونهای كه پس از این مدت، 90 درصد ریزش مو كم میشود. البته پزشك باید به بیمار گوشزد كند كه ریزش مو كم می شود ولی باعث پر شدن موهای سر نمیگردد.
پس در هنگام مصرف Minoxidil و Finasteride باید به بیمار گفت كه مو رشد نمیكند، ولی ریزش مو متوقف میشود.
از نظر مكانیسم اثر، ماینوكسیدیل 2 درصد و 5 درصد با هم تفاوت زیادی ندارند، ولی عمدتا در خانمها 2 درصد و در آقایان 5 درصد تجویز میشود. تجویز آنتیاندروژنها، مانند اسپریتولاكتون، اثر چندانی ندارد.
تاثیر شامپوها بر ریزش مو
از لحاظ علمی هیچ شامپویی باعث رشد یا ریزش مو نمیشود. تنها از لحاظ زیبایی (Conditioners) كاندیشنرها باعث پرپشتی ظاهری و شفافیت موها میشوند. این مواد هیچ ضرری برای موها ندارند، بلكه باعث بهبودی دیواره مو نیز میگردند.
داروهایی كه باعث آلوپسی میشوند
Heparin – warfarin – propranolol – Captopril/Enalapril – Phenytoin – Penicillin – Methysergide – Aoopurinol – Sulphasa Lazine – Bromocryptine – Interfron – Cimetidine – OCP – (Lowdose) Colchicine.
اثرات روی
به طور معمول كمبود روی باعث ریزش مو نمیشود و تجویز روی هیچ تاثیری در رشد موها ندارد. البته در مواردی كه بدن دچار كمبود روی نباشد، تجویز آن اثری در رشد موها ندارد.
سفید شدن موها
تاكنون هیچ درمانی برای سفید شدن موها كشف نشده است و این پدیده مربوط به عامل ژن است. برخلاف تصور عوام، ناراحتی اعصاب و غصه هیچ تاثیری بر سفید شدن موها ندارد. پس از سن بیست سالگی، ژن وابسته به سن فعال شده، سبب سفید شدن موها میشود.
درمان قطعی ریزش مو
تاكنون هیچ خانمی از درمان ریزش مو، نتیجه نگرفته است ولی درمان ریزش مو در آقایان موثر میباشد.
جدیدترین روش درمان ریزش مو، به طور موضعی در آمریكا انجام میگیرد. به این صورت كه موی فرد به لابراتوار داده شده و لابراتوار موی مصنوعی مانند ظاهر موی فرد میسازد، سپس موهای ساخته شده را لابهلای موی طبیعی میبافند كه ظاهری كاملا طبیعی دارد. هزینه پنجاه هزار عدد مو نیز پنجاه هزار دلار است.