لايه‌برداری با آلفاهيدروكسي اسيدها (A.H.A)
لایه‌برداری با آلفاهیدروكسی اسیدها از جمله محبوب‌ترین انواع لایه‌برداری در زمینه پوست می‌باشد زیرا دارای زمان بهبودكوتاه مدت و اثربخشی خوب هم در بخش زیبایی و هم در بخش درمانی می‌باشند. آلفاهیدروكسی اسیدها تاثیر منفی ظاهری بسیاركم و در عین حال تاثیر گسترده بر روی لایه استراتوم كرنئوم تا لایه بازال داشته و بصورت كلی آلفاهیدروكسی اسیدها جزو طبقه‌بندی پیلینگ سطحی ( Superficial peel ) قرار می‌گیرند. با توجه به نقش A.H.A درلایه‌برداری سطحی از‌این ماده می‌توان در تمامی انواع تیپ‌های پوستی و انواع مختلف بیماری‌های مرتبط باكراتینیزاسیون بهره جست. تابه امروزگلیكولیك اسیدبه عنوان A.H.A منتخب برای‌این منظوربه كار می‌رود. آلفاهیدروكسی اسیددیگر؛ اسیدلاكتیك است كه عموما در تركیب با سایر مواد همانند سالیسیلیك اسید (كه به تعبیری بتاهیدروكسی اسید نامیده می‌شود) مصرف می‌شود. در‌این مقاله تلاش بر‌این است تا بصورت مروری آلفاهیدروكسی اسیدها علی الخصوص گلیكولیك اسید را برای درمان آثارپوستی ناشی از خورشید (Photoagfing)، آكنه، ملایما؛ لنتیگو، كراتوزسبورئیك؛ كراتوز پیلار و زگیل بررسی بكنیم. همچنین می‌توان از تركیب گلیكولیك اسید با فلورواوراسیل برای درمان ضایعات پیش كانسری همچون آكتینیك كراتوزیس بهره جست.
گلیكولیك اسید
این اسید دارای كمترین وزن مولكولی در بین تمامی آلفاهیدروكسی اسیدها بوده بنابراین به راحتی توانایی نفوذ به پوست را دارا می‌باشد كه البته‌این توانایی با توجه به نوع پایه حامل اسید؛ فرمولاسیون آن؛ PH؛ محل بكارگیری اسید؛ و شرایط پوست در زمان استعمال آن شاهد نتایج متفاوتی خواهیم بود. گلیكولیك اسیددرفرم خام به شكل كریستال می‌باشد كه قابلیت حل شدن در پایه‌های متفاوتی را دارد و پایه حامل گلیكولیك اسید نقش بسزایی در كارایی‌این ماده داشته و تصمیم‌گیری برای انتخاب روش لایه‌برداری را شامل می‌شود. به عنوان مثال در صورتی كه گلیكولیك اسید در پایه ژل آماده شود سرعت نفوذ آن به پوست كاهش خواهدیافت. به عبارت دیگر با‌این عمل فراهمی زیستی‌این ماده برای پوست كاهش خواهد یافت و در زمانی كه نیاز به تاثیر سریع‌تر و نتیجه فوری‌تر داریم زمان بیشتری طول خواهد كشید. می‌توان آلفاهیدروكسی اسیدهای دارای پایه ژل را برای بیماران دارای پوست‌های حساس یا روزاسه كه مایل به انجام لایه‌برداری و پوسته‌ریزی خفیف هستند ولی نمی‌خواهند التهاب داشته باشند بكاربرد. از سوی دیگر آلفاهیدروكسی اسیدهای دارای پایه آب از جمله گلیكولیك اسید به سرعت از لایه‌های استراتوم كرنئوم عبور كرده و نتیجه آنی‌تر و متقابلا پوسته‌ریزی واضح‌تر خواهند داشت(desquamation). گلیكولیك اسید به چند شكل كلی در بازار موجود است
اسیدآزاد
منظور از اسید آزاد گلیكولیك اسیدی است كه خنثی نشده است و در نتیجه دارای PH اسیدی حدود 0.6 (درگلیكولیك اسید 70%) تا 1.7 (گلیكولیك اسید 20 %) و نیز در غلظت 20% در پایه آب دارای PH حدود 7.0 می‌باشد. گلیكولیك اسید در‌این فرم اسیدی دارای فراهمی زیستی بالاتر و واكنش پوستی شدیدتری است كه علامت آن‌ایجاد اریتم است. در مواردی كه پیش از انجام پیلینگ آسیب در عملكرد طبیعی محافظتی پوست داشته باشیم‌این عمل منجر به اپیدرمولیز(Epidermolysis)می‌گردد.
اسید نیمه خنثی
منظور از فرم نیمه خنثی اسید زمانی است كه آن را با ماده دارای خاصیت بازی دیگری همانند امونبوم هیدروكساید تركیب كرده تا نمك آموینیوم گلیكولات شكل بگیرد كه PH نهایی‌این تركیب از گروه قبلی بالاتر و حدود 3.8 می‌باشد.
اسیدبافرشده
در فرم اسید بافرشده تركیب نهایی در مقابل افزوده شدن اسید یا باز دارای مقاومت در برابر تغییر PH می‌باشد. در صورت افزودن نسبت مولارمساوی گلیكولیك اسیدوسدیم گلیكولات محلول نهایی دربرابر تغییرات PH در محدوده 2.8 تا 4.8 مقاومت خواهد داشت .این قبیل گلیكولیك اسیدبافرشده مزیت چشمگیری نسبت به دیگر انواع آن نداشته و بیشتر در جنبه‌های بازاریابی بر روی برتری آن به نسبت نوع اسیدنیمه خنثی تاكید می‌گردد.
اسیداسترشده
گلیكولیك اسیداسترشده شامل محلولی تركیبی از گلیكولیك اسید وسیترات می‌باشد. لیكن محلول زمانی شكل میگیرد كه یك بانداستری بین گروه كربوكسیل گلیكولیك اسید و گروه هیدروئكسیل سیتریك اسیدشكل بگیرد. پایداری این گروه از اسیدها جای سئوال داشته و ادعای شركت‌های سازنده مبنی بر ایجاد التهاب كمتر در صورت تركیب اسیدهای لایه‌بردار مختلف نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
اندیكاسیون‌ها و نكات مصرف آلفاهیدروكسی اسیدها
پیش از انجام لایه‌برداری توصیه می‌شود درباره منافع و مضرات پیلینگ به بیمار اطلاع رسانی نمود و پزشك نیز بررسی كامل نموده و جوانب كار را در نظرگرفته باشد. بهترین انتخاب بیمارانی هستند كه به دنبال بهبود نمای ظاهری پوست‌شان هستند كه‌این بیماران پس از عمل پیلینگ كاهش چروك ظاهری پوست و نیز كاهش نقایص رنگدانه‌ای (dyspigmentation ) یافته و نمای خشن پوست بهبود
می‌یابد. البته بایستی حتمابه بیمار گوشزد كرد كه نایل شدن به این هدف تنها با یك جلسه مقدور نبوده و بایستی چندین جلسه با فواصل مشخص بصورت ماهانه انجام شود تا نتیجه دلخواه حاصل گردد. عموم بیماران می‌توانند پس از شش جلسه درمانی انتظار نتایج دلخواه را داشته ولی با اینحال تعداد جلسات با توجه به نوع پوست بیماران كاملا متفاوت خواهد بود. همچنین در نظر داشته باشیم كه چروك‌های و خطوط‌های عمقی از پیلینگ نتیجه‌ای نگرفته و برای اصلاح آنها بایستی از روش‌های دیگر بهره گرفت. از گلیكولیك اسید می‌توان برای لایه‌برداری درمانی ضایعاتی همچون آكنه؛ PIH؛ اسكارهای آكنه كم عمق؛ روزاسه پاپولوپوسچولار؛ ملاسما؛ سبورئیك واكتینیك كراتوزیس؛ كراتوزپیلار؛ و زگیل‌هایی كه به دروان معمول مقاوم هستند بكارگرفت. به شكل كلی بیماران انتخابی برای گلیكولیك اسید كسانی هستند كه خواهان كوتاه‌ترین زمان بهبودی بوده و علاقه‌ای به ایجاد وقفه دركار یا روابط اجتماعی‌شان ندارند.
در صورتی كه بیمار تمایلی به جلسات مختلف درمان ندارد و طول دوره بهبودی طولانی‌تر را می‌پذیرد می‌توان از روش‌های لایه‌برداری متوسط تا عمقی یا لیزر جوان‌سازی برای وی استفاده كرد. بایستی نیازهای درمانی بیماران را درست ارزیابی نمود زیرا ممكن است بیماری باچهره‌ای پوشیده شده از ضایعات مختلف مراجعه كند ولی بدنبال درمان سایر نقاط بدن همانند گردن؛ قفسه سینه، پشت؛ بازوها پاها؛ یا پشت دست باشد. در مورد نقاط ذكرشده فوق گردن دارای پوست حساسی است و برای جلسه اول گلیكولیك اسید با غلظت پایین بكار می‌بریم و جلسات بعد غلظت آن را افزایش می‌دهیم ولی پوست سایر نقاط تحمل اسید غلیظ‌تر را دارند. برخلاف سایرعوامل لایه‌برداری شیمیایی كه خطر ایجاد هایپو یا هایپرپیگمنتاسیون را در پوست‌های تیره‌تر دارند؛ گلیكولیك اسید را می‌توان برای تمامی تیپ‌های پوستی 6-1فیتزپاتریك؛ مرد یا زن؛ جوان یا مسن بكار برد. پوست‌های بسیارحساس فقط غلظت‌های پایین گلیكولیك اسید در حد 35-20 % را تحمل می‌كنند كه بیماران دارای درماتیت آتوپیك و روزاسه در این گروه قرار می‌گیرند.
