نادیا زکالوند
مسن شدن جنبههای مثبت و منفی دارد.
اگر از جنبه مثبت بنگریم، باید بگوییم که زمان بیشتری برای استراحت کردن و از زندگی لذت بردن خواهیم داشت.
اما جنبه منفی آن، ابتلا به انواع بیمایها از جمله، مشکلات گوارشی است.
مشکلات گوارشی ناشی از کهولت
یبوست
یکی از مشکلاتی که افراد وقتی وارد دهه شصت و یا هفتاد سالگیشان میشوند، به وجود میآید، تغییر در عادتهای رودهایشان و بیشتر ابتلا به یبوست است.
علایم این مشکل شامل اشکال در حرکات رودهای و یا دردناک بودن آن و مدفوع خشک و سفت است.
تغییر در سیستم گوارش
سیستم گوارش، غذایی را که خورده میشود با کمک انقباضهای ماهیچهای، در بدن و در مجرای گوارشیمان به حرکت درمی آورد.
هر چه سن افزایش مییابد، این فرآیند آهستهتر شده و حرکت غذا در روده بسیار کند میشود. حرکت کند غذا، موجب جذب بیشتر آب از مواد دفعی و در نتیجه یبوست میشود.
مصرف دارو
معمولا افراد مسن به بیماریهای متفاوتی مبتلا میشوند و به منظور درمان، داروهای متنوعی مصرف میکنند. برخی از این داروها عوارضی چون ایجاد یبوست دارند و مستقیما روی روده اثر میگذارند.
عدم تحرک
افراد هرچه بیشتر پا به سن میگذارند، کم تحرکتر میشوند و کم تحرکی روی سیستم گوارش اثر گذاشته و ایجاد یبوست میکند.
برخی از افراد هم ممکن است به دلیل مشکلات مفصلی و یا جراحی، به مدت زیادی در بستر بمانند و این وضعیت آنها را به یبوست مبتلا میکند.
عدم نوشیدن کافی مایعات
وقتی بدن به اندازه کافی آب داشته باشد، فرد هیچگاه دچار یبوست نمیشود.
اما افراد مسن معمولا به اندازه کافی مایعات مصرف نمیکنند و گاهی اوقات هم به دلیل مشکلاتی ممکن است دچار تکرر ادرار شوند و بدنشان به سمت خشکی پیش رود.
در این صورت آنها دچار یبوست میشوند.
بیماری دیورتیکول
بیماری دیورتیکول، بر اثر وجود چندین دیورتیکول در روده به وجود میآید.
در واقع، دیورتیکولها بیرون زدگیهایی هستند که در محلهای ضعف لایه عضلانی روده ایجاد میشوند و شامل مخاط و زیر مخاط روده میباشند.
پیش از چهل سالگی، این حالت غیرمعمول است اما با افزایش سن، تعداد آنها بیشتر میشود.
بنابر بررسیها معلوم شده که بیش از نیمی از افراد بالای 50 سال، دیورتیکول رودهای دارند.
اگرچه در بسیاری از افراد علایم این بیماری بدون علامت است اما گاز، نفخ، درد شکم و یبوست از علایم رایج این بیماری است.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و زخمها
بسیاری از افراد مسن برای رهایی از دردهایی مانند آرتروز و دیگر دردهای مزمن، از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی استفاده میکنند.
مصرف مرتب این داروها، خطر زخم و خونریزی معده را افزایش میدهد.
البته این مشکل در همه افرادی که از این نوع داروها به مدت طولانی استفاده میکنند، دیده میشود.
مشکلات مربوط به مری و دهان
مری مجرایی است که دهان را به معده متصل میکند.
این عضو مانند روده، با مسن شدن، کندتر کار میکند و غذا را با سرعت کمتری به معده میفرستد.
این کندی حرکت، موجب مشکلاتی در بلع غذا یا مایعات میشود.
بیماریهایی مانند زوال عقل، سکته مغزی و یا پارکینسون نیز باعث اشکال در بلع میشوند.
پولیپ
خطر ایجاد پولیپ در روده از 50 سالگی به بعد، بسیار افزایش مییابد. پولیپها ممکن است خوشخیم باشند و یا به سرطان تبدیل شوند.
البته هنوز علت تشکیل پولیپ مشخص نشده است و به نظر میآید ممکن است مشکل در نوع رژیم غذایی و مصرف نکردن به اندازه کافی چیزی باشد و یا فقط ژنتیک در این موضوع نقش داشته باشد.
این بیماری نیز معمولا بدون علایم خاصی است و از آنجایی که ممکن است سرطانی شوند، بنابراین افراد بالای 50 سال به منظور تشخیص زودهنگام و برداشتن پولیپها قبل از سرطانی شدن، باید به طور مرتب کولونوسکوپی انجام دهند.
افرادی که در خانوادهشان، فرد مبتلا به پولیپ داشتهاند باید زودتر از 50 سالگی، کولونوسکوپی انجام دهند.
ریفلاکس معدهای مروی
ریفلاکس معدهای مروی یا بازگشت اسید به مری، بازگشت غیرعادی محتویات و اسید معده به مری است.
یکی از نشانههای متداول ریفلاکس معدهای مروی، سوزش معده است. افراد هرچه بیشتر پا به سن میگذارند، بیشتر به این اختلال مبتلا میشوند.
البته این بیماری در جوانان هم دیده میشود. افرادی که اضافه وزن دارند، وعدههای غذایی حجیم میخورند، لباسهای تنگ میپوشند و یا سیگار میکشند در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
مراقبت از سیستم گوارشی در گذر عمر
پیشگیری همیشه آسانتر از درمان است.
باید تا جایی که میتوانید زندگی سالمی برگزینید تا در کهولت دچار مشکلات گوارشی نشوید.
راهنماییهای زیر به شما در حفظ سلامت سیستم گوارشیتان کمک میکند.
بررسی داروها
اگر داروهای مختلف برای مشکلات مختلف سلامتی و بهویژه غیراستروئیدی به منظور تخفیف درد استفاده میکنید و دچار یبوست شدهاید، با پزشکتان مشورت کنید که یا مقدار مصرف دارویتان را کم و یا نوع آن را عوض کند.
این نوع داروها را حتما به همراه غذا مصرف کنید.
فعالیت و تحرک
5 روز هفته، روزی حداقل نیم ساعت ورزش میتواند شما را از مشکلات مختلف سلامتی و به ویژه گوارشی دور نگهدارد.
ورزش همچنین میتواند خطر ابتلا به سرطان روده را کم کند.
مصرف فیبر بیشتر
خوراکیهای حاوی فیبر فراوان، مانند میوه و سبزیجات، گندم کامل و لوبیا موادی مغذی فراوانی دارند و کم چرب میباشند.
مصرف این نوع خوراکیها از یبوست جلوگیری کرده و علایم مربوط به بیماری دیورتیکول را میکاهد.
نوشیدن مایعات
مصرف مایعات فراوان در طول روز، بدنتان را مرطوب نگهداشته و از ابتلا به یبوست پیشگیری میکند.
چنانچه به تکرر ادرار مبتلا هستید، حتما با پزشک مشورت کنید.
کنترل وزن
نگهداشتن وزن در بهترین حالت و اضافه وزن نداشتن، از بسیاری از بیماریهای مربوط به سن مانند بیماریهای قلبی، دیابت، فشارخون بالا، پیشگیری میکند.
مبتلا نشدن به این بیماریها به منظور کاهش مصرف داروست و اینکه شما کمتر نگران عوارض جانبی داروها روی سیستم گوارشیتان خواهید بود.
انتخاب غذای کم چرب، مصرف مقدار غذای مناسب و انتخاب غذاهای کامل به جای فرآوری شده، در حفظ مناسب وزن، به شما کمک میکنند.
آزمایشهای منظم
به محض مشاهده مشکل و علامت مشکوکی در بدنتان، حتما با پزشک مشورت کنید و همچنین به طور منظم آزمایشهای لازم را انجام دهید.