تحریریه زندگی آنلاین- گروه پزشك امروز
مسواك زدن، بهترین روش برای پاك كردن پلاك میكروبی از روی دندان‌ها است. برای این منظور بهتر است از مسواك مناسب استفاده شود.
مسواك خوب، دارای چه مشخصاتی است:
- مسواك باید رشته‌های نایلونی داشته باشد.
- رشته‌های مسواك باید نرم و متوسط باشد. مسواك‌های زبر به لثه و دندان‌ها آسیب می‌رسانند.
- اندازه‌ی سر مسواك باید متناسب با دهان فرد باشد و همچنین لازم است مسواك كودكان كوچك‌تر از بزرگسالان باشد. مسواك به طول 2 سانتیمتر برای كودكان مناسب است.
- مدتی كه باید از یك مسواك استفاده شود بستگی به میزان تمیزی، محكمی و فرم رشته‌های مسواك دارد. تا وقتی كه رشته‌های مسواك، تمیز، محكم و صاف است می‌توان از آن استفاده كرد. اگر فردی به طور مرتب و با دقت مسواك كند، معمولا عمر مسواك او چهار تا شش ماه است. اگر مسواك پس از یك هفته فرسوده شود، نشانه‌ی این است كه فرد، نادرست و خشن مسواك می‌زند.
چگونه مسواك بزنیم؟
- موهای مسواك را به طور مایل روی سطح خارجی دندان‌ها قرار دهید، به طوری كه نصف موهای مسواك روی لثه قرار گیرد. به این ترتیب موهای وسط مسواك روی طوق دندان‌ها قرار می‌گیرد. در هر بار مسواك زدن، سعی كنید مسواك روی دو دندان را به طور كامل بپوشاند.
- مسواك را از روی طوق دندان 10 تا 15 بار به سمت سطح جونده بكشید.
- این كار را برای سطح خارجی تمام دندان‌های آن فك انجام دهید.
- این كار را برای سطح داخلی دندان‌های فك نیز انجام دهید.
- برای سطح داخلی دندان‌های جلو، مسواك را به صورت عمودی بر روی دندان‌ها قرار دهید و با حركات بالا و پایین این سطح را تمیز كنید.
- بعد از اینكه سطح داخلی و خارجی دندان‌ها را مسواك كردید، سطح جونده دندان‌ها را مسواك كنید. برای این كار، مسواك را بر روی سطح جونده دندان‌ها كمی فشار دهید تا موهای مسواك به خوبی به داخل شیارهای سطح جونده وارد شود. بعد چند بار مسواك را به جلو و عقب بكشید تا سطح جونده به خوبی تمیز شود.
- چون خرده‌های مواد غذائی و میكروب‌ها روی سطح زبان جمع می‌شود، بهتر است روی زبان را هم با مسواك تمیز كنید. برای این كار مسواك را در عقب زبان قرار دهید و به طرف جلو بكشید. این كار را چند بار انجام دهید.
- خمیر دندان‌ها دارای مواد شوینده، پاك‌كننده، براق‌كننده، خوشبو و خوش‌طعم كننده می‌باشد، همچنین برخی از خمیردندان‌ها دارای تركیبات فلوراید هستند كه مقاومت دندان را در برابر پوسیدگی افزایش می‌دهد. خمیر دندان حاوی فلوراید، میزان پوسیدگی دندان‌ها را به مقدار 15 تا 30 درصد كاهش می‌دهد.
- استفاده از نمك خشك، جوش شیرین و سایر پودرها برای مسواك زدن، صحیح نیست و باعث ساییدگی مینا و خراشیدن لثه‌ها می‌شود.
- استفاده از آب نمك رقیق، مفید می‌باشد ولی نمی‌تواند جایگزین مسواك و خمیردندان شود. البته این نكته را به خاطر داشته باشید مسواك زدن، هیچ وقت نمی‌تواند جای نخ دندان را پر كند و می‌بایست در كنار مسواك زدن، استفاده از نخ دندان نیز به فرهنگ بهداشت دهان و دندان اضافه شود.
- توجه داشته باشید كه استفاده از خمیردندان زیاد باعث ایجاد كف زیاد در دهان شده و در نتیجه فرد قبل از اینكه دندان‌ها را كاملا مسواك كند، مجبور به شستن دهان می‌شود. برای اینكه خمیر دندان در تماس با همه‌ی دندان‌ها قرار گیرد، خمیر دندان را به داخل موهای مسواك فشار دهید.
- تمیز كردن زبان نقش مهمی در از بین بردن بوی بد دهان دارد.
- پس از مسواك كردن دندان‌ها و زبان، دهان را چند بار با آب بشویید. ماساژ دادن لثه‌ها با انگشت پس از مسواك كردن نیز مفید می‌باشد.
- وقتی مسواك كردن دندان‌ها تمام شد مسواك را خوب با آب بشویید و در جایی دور از آلودگی نگهداری كنید.
- توجه داشته باید كه هیچ‌وقت مسواك خیس را در جعبه‌ی سربسته نگذارید، چون مرطوب ماندن مسواك باعث رشد میكروب‌ها روی آن می‌شود.
- بهتر است بعد از هر وعده‌ی غذا، دندان‌ها را مسواك كرد. البته چون این كار برای همه عملی نیست، توصیه می‌شود حداقل دو بار، شب قبل از خواب و صبح قبل یا بعد از صبحانه دندان‌ها را مسواك كنید.
- نكته‌ی مهمی كه وجود دارد این است كه در مسواك كردن باید پلاك میكروبی را از روی دندان‌ها برداشت، در حالی كه بسیاری از مردم در هنگام مسواك كردن فقط به حذف خرده‌های غذائی از روی دندان‌ها فكر می‌كنند. در واقع خرده‌های باقیمانده‌ی غذا معمولا با حركت لب، زبان، گونه و جریان بزاق از روی دندان‌ها پا می‌شوند.
- مطلب دیگری كه حائز اهمیت می‌باشد این است كه وقتی سطوح دندانی پاك و براق باشند امكان چسبیدن میكروب‌ها به آن كمتر خواهد شد بنابراین اگر شخص حتی یك بار در شبانه‌روز با دقت و حوصله، تمام سطوح دندان‌هایش را مسواك كند كافی خواهد بود.
نكته‌ی آخر اینكه، بسیاری از پدر و مادرها كودك خود را در ساعات پایانی شب كه كودك خسته و خواب‌آلوده است مجبور به مسواك زدن می‌كنند در حالی كه اگر در هر ساعتی از شبانه‌روز، كه كودك آمادگی و نشاط لازم برای مسواك كردن را دارد، این كار صورت بگیرد علاوه بر تمیز شدن دندان‌ها در ایجاد فرهنگ بهداشتی مناسب هم اثر خواهد داشت.
