زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه هفته نامه پزشك امروز

در طی ده سال گذشته موارد متعددی از كودكان و نوجوانان مبتلا به واریكوسل گزارش شده‌اند، اما هیچ یك از این گزارش‌‌ها، از كشور انگلستان نبوده است. میزان بروز واریكوسل با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد، به طوری كه تا سن 19 سالگی به 19 درصد می‌رسد.

شواهدی وجود دارد مبنی بر اینكه واریكوسل در روند نمو بیضه درگیر اختلال ایجاد می‌كند؛ به طوری كه 9/3 درصد از پسران 19 ساله مبتلا، یك بیضه‌ی كوچك دارند و برخی از جنبه‌های عملكردی بیضه به مخاطره می‌افتد. عدم وجود واریكوسل‌ها تا پیش از سن 11 سالگی نشان می‌دهد كه پدیده‌ی بلوغ در پیدایش این وضعیت نقش دارد. درمان واریكوسل موجب جبران رشد و بهبود عملكرد بیضه می‌شود.

با وجود تحقیقات فراوان در این زمینه، تاثیر واریكوسل بر قدرت باروری ناشناخته است. میزان بروز واریكوسل بسیار بالاتر از میزان بروز ناباروری‌های ناشی از عامل مردانه است. این مطلب كه آیا واریكوسل در نوجوانان باروری را مختل می‌سازد یا عمل جراحی قدرت باروری را باز می‌گرداند، مشخص نیست.

در حال حاضر، اندیكاسیون‌های اصلی برای انجام عمل جراحی عبارتند از: تاخیر مداوم در رشد بیضه به میزان بیش از 20 درصد، واریكوسل دو طرفه و اختلال پایدار در تولید اسپرم پس از 18 سالگی.

اكثر واریكوسل‌ها به‌رغم وجود، بدون علامت هستند. بسیاری از نوجوانان ممكن است از وجود واریكوسل آگاه نباشند یا احیانا آن را غیرطبیعی ندانند. پزشكان عمومی لازم است به بیماران اطمینان دهند كه واریكوسل‌ها بدون خطر هستند، هر چند كه در برخی موارد، با ناباروری در دوران بزرگسالی ارتباط دارند.

هنگامی كه یك نوجوان مبتلا به واریكوسل به یك متخصص اورولوژی مراجعه می‌كنند، چه اقدامی لازم است صورت گیرد؟ درمان واریكوسل مداخله‌ای است و در واقع بهترین نتایج با انجام جراحی پیچیده حاصل می‌شود. در بیماران بدون علامت، تنها اندیكاسیون برای انجام هر گونه اقدامی احتمال كاهش قدرت باروری است، مشكلی كه ممكن است 10 الی 15 سال بعد ظاهر شود. 

در طی ده سال گذشته، گزارش‌های متعددی در زمینه‌ی قدرت باروری و واریكوسل منتشر شده است؛ اگرچه این گزارش‌ها نشان‌دهنده‌ی این دیدگاه هستند كه نوجوانان مبتلا به واریكوسل اختلال عملكرد بیضه‌ای قابل سنجشی دارند و یك عمل جراحی موفق می‌تواند عملكرد بیضه را به حالت طبیعی بازگرداند، اما این موضوع را كه واریكوسل عاملی برای ناباروری آتی است یا عمل جراحی از بروز این پیامد پیشگیری خواهد كرد، اثبات نمی‌كنند.

نحوه‌ی راهنمایی نوجوانان، همچنان یك مشكل است. این مساله بدان معنی است كه وضعیت بیمار برای وی توضیح داده شده و از بیمار درخواست می‌شود كه تصمیم‌گیری نماید؛ این مساله در نوجوانانی كه نمی‌توانند چیزی را به جز موقعیت موجود ببینند، مشكل‌آفرین بوده و نمی‌تواند موثر باشد. به علاوه بحث پیرامون موضوع باروری در آینده، ممكن است برای نوجوانان مشكل باشد. چنانچه با این مساله بدون حساسیت زیاد برخورد شود، ممكن است موجب بروز اضطراب فراوان گردد.

با وجود آنكه روش‌های پیشرفته‌ی متعددی برای تصویربرداری از واریكوسل شرح داده شده‌اند، تنها مواردی از واریكوسل كه با معاینه‌ی بالینی تشخیص داده شده‌اند، باید بالقوه مهم در نظر گرفته شوند. پسرها باید در یك اتاق گرم و در وضعیت خوابیده به پشت یا ایستاده، با یا بدون مانور والسالوا معاینه شوند.

واریكوسل به صورت زیر درجه‌بندی می‌شود: درجه یك، واریكوسل قابل لمس تنها با مانور والسالوا؛ درجه دو، واریكوسل قابل لمس بدون مانور والسالوا؛ درجه سه، واریكوسل قابل مشاهده بدون نیاز به لمس.

اندازه‌گیری حجم بیضه در تعیین نیاز به انجام عمل جراحی برای واریكوسل نوجوانان و در پیگیری بیماران پس از ترمیم واریكوسل اهمیت دارد. چنانچه اختلاف در اندازه‌ی بیضه‌ها بیشتر از دو میلی‌متر یا تفاوت در سمت مبتلا بیش از 20 درصد باشد، كاهش حجم بیضه (هایپوتروفی) مطرح می‌شود.

بررسی‌های آزمایشگاهی ضروری نیستند، مگر آنكه نشانه‌های بالینی مبنی بر كم‌كاری بیضه (هیپوگنادیسم) وجود داشته باشد. مقادیر سرمی هورمون‌های FSH و تستوسترون در مراحل مختلف بلوغ بیماران به میزان قابل ملاحظه‌ای متفاوت است. آزمون تحریك GnRH می‌تواند به شناسایی افرادی كه دارای شواهد زودرسی از اختلال عملكرد بیضه‌ای می‌باشند، كمك نماید.

اما غیرطبیعی بودن نتیجه‌ی آزمایش الزاما نشان‌دهنده‌ی آن نیست كه این افراد نابارور خواهند شد  یا طبیعی بودن نتیجه‌ی آزمون، به معنی عدم وجود خطر ناباروری در آینده نیست. همچنین، آزمایش مایع منی تنها دو تا سه سال پس از آغاز دوران بلوغ مفید است و در این زمینه، مشكلات اخلاقی قابل ملاحظه‌ای برای گرفتن نمونه‌ها وجود دارد.

بستن (ligation) واریكوسل ممكن است ناهنجاری‌های ایجاد شده را به حالت طبیعی بازگردانده و موجب رشد جبرانی بیضه دچار هایپوتروفی شود.

در مطالعه‌ای بر روی پسرهای 17 تا 19 ساله، هیچ‌گونه تفاوت معنی‌داری از نظر تراكم اسپرم بین افراد مبتلا یا غیرمبتلا به واریكوسل وجود نداشت. واریكوسل با كاهش تحرك اسپرم و افزایش اشكال غیرطبیعی آن همراه بود؛ تفاوت‌هایی كه تنها از نظر آماری معنی‌دار بودند.

در مطالعه‌ای دیگر، آزمایش استاندارد مایع منی هیچ‌گونه تفاوتی را در بین افراد مبتلا یا غیرمبتلا به واریكوسل نشان نداد، اما قطعه قطعه شدن  DNAاسپرم (DNA fragmentation) در بیماران مبتلا به واریكوسل بیشتر بود. قطعه قطعه شدن DNA ممكن است نشانگری برای عملكرد اسپرم باشد، ولی هیچ آزمایش استانداردی برای كاربرد بالینی آن وجود ندارد و آزمون‌های تحقیقاتی نیز گران بوده و انجام آنها مشكل است.

ناهنجاری‌های مشاهده شده در نوجوانان، عمدتا مربوط به تفاوت‌های موجود در اندازه‌ی بیضه و واریكوسل هستند. اگرچه یكی از تعاریف وجود بیش از 20 درصد تفاوت در اندازه‌ی بیضه‌ها بود، دو مطالعه‌ی انجام شده در بوستون هیچ‌گونه شواهدی از پیشرفت هایپوتروفی بیضه و ارتباط آن با درجه‌ی واریكوسل را در پیگیری‌های متوالی نیافتند...

برای خواندن بخش دوم -درمان واريكوسل در نوجوانان- اینجا کلیک کنید.