زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر دردانه ابراهیمی

سرطان یكی از عوامل اصلی بروز مرگ و میر در جهان امروز است. بر این اساس آشنایی با پدیده سرطان و راه‌های مقابله با این بیماری از ضروری‌ترین اطلاعاتی است كه جامعه امروز بشری به آن نیازمند است.سرطان سومین عامل مرگ و میر در ایران است. سالانه بیش از 000/40 نفر در اثر سرطان جان خود را از دست می‌دهند. تخمین زده می‌شود سالانه بیش از 000/70 مورد جدید سرطانی در كشور اتفاق بیافتد كه با افزایش امید به زندگی و درصد سالمندی در جمعیت كشور انتظار می‌رود بروز موارد سرطانی در دو دهه آینده به دو برابر افزایش یابد.موسسه تحقیقات ، آموزش و پیشگیری سرطان در نظر دارد مجموعه اطلاعاتی در قالب مطالب آموزشی درباره سرطان و علل احتمالی، علائم هشداردهنده، آزمون های غربالگری، تشخیص، درمان و راههای پیشگیری به شهروندان ارائه نماید.

  دانشمندان درباره رابطه بین چاقی و سرطان به چه چیزهایی پی برده‌اند؟
در سال 2001، کارشناسان به این نتیجه رسیدند که سرطان‌های روده بزرگ، پستان (چاقی پس از یائسگی)، دیواره رحم ، کلیه، و مری با چاقی مرتبط می‌باشند. در برخی از مطالعات هم گزارش شده است که بین چاقی و سرطان‌های کیسه صفرا، تخمدان، و لوزالمعده پیوند‌هایی وجود دارد.ممکن است 25 تا 30 درصد از چند سرطان عمده، یعنی سرطان‌های روده بزرگ و پستان و لایه درونی رحم و کلیه و مری، به دلیل چاقی و بی‌تحرکی بدن ایجاد شود.با پیشگیری از افزایش وزن بدن می‌توان خطر تعداد زیادی از سرطان‌ها را کاهش داد. کارشناسان توصیه می‌کنند مردم به خوردن غذا‌های مناسب و انجام فعالیت‌های بدنی عادت کنند تا از اضافه وزن و چاقی پیشگیری نمایند.

به آنهایی که هم اینک اضافه وزن داشته یا چاق هستند توصیه می‌شود از افزایش بیش‌تر وزن بدن خود اجتناب کنند، و با استفاده از رژیم‌غذایی کم کالری و انجام نرمش بدنی وزن خود را کم‌تر کنند. حتی کاهش وزن به میزان تنها 5 تا 10 ده درصد هم ممکن است فواید بهداشتی به همراه داشته باشد.

  آیا چاقی باعث افزایش خطر سرطان رحم می‌شود؟
چاقی در تمام موارد با سرطان رحم (لایه داخلی رحم) مرتبط بوده است. خطر بروز این بیماری در زنان چاق دو تا چهار برابر زنانی است که از وزن مناسب برخوردارند و این امر ربطی به وضعیت یائسگی ندارد. محققان نشان داده‌اند که این خطر در بین زنانی که اضافه وزن دارند هم افزایش می‌یابد. برآورد شده است که چاقی باعث تقریباً 40 درصد از موارد سرطان لایه داخلی رحم در جوامع ثروتمند می‌باشد.
مشخص نیست که چرا چاقی یک عامل خطر ابتلا به سرطان لایه داخلی رحم است؛ اما عنوان کرده‌اند که قرار گرفتن در معرض هورمون‌ها در تمام طول عمر، و بالا بودن سطح استروژن و انسولین در زنان چاق، احتمالاً عوامل کمک‌کننده در ایجاد این بیماری می‌باشند.

  آیا چاقی خطر سرطان کلیه را افزایش می‌دهد؟

در مطالعات به عمل آمده همواره بین نوعی سرطان کلیه (کارسینوم سلول کلیوی) و چاقی در زنان رابطه‌ای مشاهده شده است، و در برخی از بررسی‌ها مشخص شده است خطر این سرطان در بین زنان چاق دو تا چهار برابر این خطر در زنانی است که وزن بدن مناسبی دارند.نتایج مطالعاتی که مردان را هم دربرداشته‌اند متغیرتر است، و از وجود رابطه‌ای مشابه نتایج به‌دست آمده در زنان، تا رابطه‌ای ضعیف، و تا عدم وجود هرگونه رابطه‌ای بین این دو، تغییر می‌کند.

در یک تجزیه و تحلیل جامع ، مشخص شد رابطه‌ای یکسان بین ‌این نوع سرطان و چاقی در زنان و مردان وجود دارد. تخمین زده می شود که خطر سرطان کلیه در شخصی که اضافه وزن دارد 36 درصد و در کسی که چاق است 84 درصد نسبت به افرادی که وزن مناسب دارند بیش‌تر است.مکانیسم‌هایی که ممکن است از طریق آنها خطر سرطان سلول کلیوی افزایش یابد کاملاً مشخص نیست. یکی از مکانیسم‌های احتمالی، افزایش قرار گرفتن در معرض استروئید‌های جنسی استروژن و آندروژن است.

 آیا چاقی خطر سرطان پستان را افزایش می‌دهد؟

تأثیر چاقی بر سرطان پستان به وضعیت یائسگی زنان بستگی دارد. قبل از یائسگی، خطر بروز سرطان پستان در زنان چاق، در مقایسه با زنانی که وزن بدن آنها مناسب است، کم‌تر می‌باشد. اما، پس از یائسگی، خطر بروز این سرطان در زنان چاق 1.5 برابر خطر مربوطه در زنانی می‌باشد که از وزن بدن مناسبی برخوردارند.پس از یائسگی هم، خطر مرگ زنان چاق در اثر سرطان پستان، در مقایسه با زنان لاغر، بیش‌تر است.تصور می‌شود هم افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان و هم مرگ‌ومیر ناشی از آن پس از یائسگی ناشی از افزایش سطح استروژن در زنان چاق باشد. قبل از یائسگی، تخمدان‌ها منبع اصلی استروژن هستند. اما استروژن در بافت چربی هم تولید می‌شود و  پس از یائسگی، هنگامی‌که تخمدان‌ها دیگر استروژن تولید نمی‌کنند، بافت چربی مهم‌ترین منبع استروژن می‌شود. 
سطح استروژن در زنان یائسه سنگین وزن 50 تا 100 درصد بیش‌تر از زنان یائسه لاغر است. بنابراین، در زنان سنگین وزن بافت‌های حساس به استروژن در معرض تحریک استروژن قرار می‌گیرند و این امر به رشد سریع‌تر تومورهای پستانی منجر می‌شود که به استروژن واکنش نشان می‌دهند.یک عامل دیگر مرتبط با بالاتر بودن نرخ مرگ‌ومیر در اثر سرطان پستان در زنان چاق این است که احتمال ردیابی سرطان پستان، در مرحله‌ای دیرتر، در زنان چاق، در مقایسه با زنان لاغر، بیش‌تر است. علت این امر این است که ردیابی تومور پستان در زنان چاق، در مقایسه با زنان لاغر، مشکل‌تر می‌باشد.

 ادامه مطلب