دكتر محبوبهالسادات حسینی؛ فوق تخصص غدد و متابولیسم ؛ عضو هیات علمی ؛ دانشكده پزشكی دانشگاه علوم پزشكی
در خصوص میزان اثر بخشی مكملهای غذایی همچون روغن ماهی، سویا، سیر، استروژنهای گیاهی و ماگارین در كاهش چربی خون و نیز چند مكمل غذایی بررسی مي كنيم.
فرآوردههای حاوی اسیدهای چرب ترنس پایین
برخی اسیدهای چرب ترنس به طور نرمال در غذاها موجودند به خصوص در منابع حیوانی. اگرچه بیشتر اسیدهای چرب ترنس غیراشباع ناشی از هیدروژنیزاسیون صنعتی اسیدهای چرب غیراشباع چند زنجیرهای مثل روغنهای گیاهی است.
غذاهای آماده متعددی همچون كیك، كلوچه، غذاهای سرخشده آماده تجاری و برخی مارگارینها ممكن است حاوی سطح بالایی از اسیدهای چرب ترنس غیراشباع چند زنجیرهای باشند. این اسیدهای چرب میتوانند سطح LDL كلسترول را افزایش و HDL را كاهش دهند. درحالی كه مصرف غذاهایی كه مقادیر كمی از این اسیدهای چرب را دارند (كمتر از 100gr/gr0/5gr) مثل روغن سویا و مارگارین نیمه مایع، اثرات مفیدی دارند.
فیبر
محدود كردن دریافت اسیدهای چرب ترنس غیراشباع و اسیدهای چرب اشباعشده نیاز به جایگزینی سایر مغذیها دارد مگر در مواردی كه همزمان نیاز به كاهش دریافت انرژی هم باشد. جایگزینی كربوهیدارتها منتهی به كاهش LDL میشود اما در فقدان كاهش وزن، دریافت كربوهیدرات به میزان زیاد (بیش از 60 درصد انرژی) میتواند باعث افزایش سطح TG و كاهش HDL شود.
در این تغییرات با داخل كردن مقادیر بالایی فیبر رژیم غذایی به حداقل میرسد. فیبرهای خاصی نظیر پسیلیوم، LDL را كاهش خواهد داد. در یك متاآنالیز دیده شده كه هر یك گرم افزایش در فیبرهای محلول ،LDL را در حدود 2/2mg/grdcكاهش میدهد. انجمن قلب آمریكا و سومین گزارش از پانل تشخیص، ارزیابی و درمان كلسترول بالای خون در بزرگسالان (ATP III)نیز فیبرهای محلول را به عنوان روشی كه میتواند سطح كلسترول را كاهش دهد، توصیه میكنند.
مغزها
مطالعات تصادفی كوچكی نشان دادهاند كه گردوها كه از جهت اسیدهای چرب غیراشباع چند زنجیرهای A غنی است در مقایسه با رژیمهای پایینآورنده كلسترول اثر مفیدی دارد. همچنین شواهدی نیز در دسترس است كه دریافت مغزها با بهبود عواقب قلبی -عروقی همراهی دارد. در مطالعهای دیده شد، افرادی كه مغزها را بیش از 4 بار در هفته مصرف میكنند افت قابل توجهی در مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی- عروقی در مقایسه با افرادی كه مغزها را كمتر از یكبار مصرف میكنند، دارند.
یافتههای مشابهای نیز از Physicians Health study به دست آمده است كه بعد از كنترل ریسك فاكتورهای شناختهشده قلبی و سایر عادات غذایی، مردانی كه مغزها را دو بار یا بیشتر در هفته مصرف میكردند در مقایسه با مردانی كه به ندرت مصرف میكردند افت قابل توجهی در مرگ و میرهای قلبی و مرگهای ناگهانی قلبی داشتند.
چای
یك مطالعه تصادفی در 240 بیمار كه روی رژیم كمچربی بوده و هایپركلسترولمی متوسط داشتند نشان داد كه مشتقات چای سبز پروفایل چربیها را بهبود بخشیده است. در مطالعه دیگر در این رژیم نیز دیده شد كه مصرف چای سبز بهطور معكوس با مرگ و میر قلبی همراهی دارد.
كلسیم
مطالعات حیوانی و انسانی این فرضیه را كه دریافت كلسیم ممكن است بر غلظت سرمی لیپیدهای با باند شدن به اسیدهای چرب و اسیدهای صفراوی در روده موثر باشد را مطرح كردهاند و حداقل دو مطالعه دریافتهاند كه مكملهای كلسیم باعث تغییرات مفیدی در چربیهای سرم میشوند. البته این یافتهها در مطالعه دیگری تایید نشد بنابراین مطالعات بیشتری در این زمینه لازم است.
براي خواندن بخش دوم- كاهش چربیهای خون با رژیم غذایی و ورزش- اينجا كليك كنيد.