سعیده نوباوه
اهمیت تنوع در برنامه غذایی کودکان
بسیاری از کودکان نوعی نظم و توالی را در برنامه غذایی خود دوست دارند، همانطور که دوست دارند این نظم در سایر جنبه‌ها‌ی زندگی‌شان نیز وجود داشته باشد. ممکن است این تکرار و عدم وجود تنوع برای والدین کودک ناخوشایند و نگران کننده باشد، اما اگر غذاهایی که کودک به آنها علاقه دارد غذاهای سالمی باشند و نیازهای بدن آنها را برطرف کند، جای نگرانی نیست.
بالاخره در سنینی از جمله سن بلوغ، کنجکاوی فرزند شما، او را وادار به امتحان غذاهای جدید می‌کند. در این تغییر و تحول، اطرافیان و از جمله دوست نقش قابل توجهی را بازی می‌کنند. اما اگر فرزند شما به مواد غذایی ناسالم علاقه دارد و فقط دوست دارد از آن مواد استفاده بکند، باید به فکر چاره باشید. در این حالت نیازهای بدن فرزند شما تامین نمی‌شود.
شروعی خوب
یکی از مولفه‌ها‌ی اصلی یک رژیم غذایی سالم، وجود تنوع در آن است. معمولا کودکانی که مادرانشان در دوران شیردهی از غذاهای متنوعی استفاده می‌کرده‌اند، علاقه بیشتری به خوردن انواع مختلف غذاها دارند. از شش ماهگی به بعد نیز کودک از غذاهایی که سایر اعضای خانواده مصرف می‌کنند می‌خورد. در این حالت نیز عادات غذایی خانواده بر ذائقه کودک تاثیر‌گذار است.
موادغذایی ضروری
قبل از اینکه نگران یکنواختی رژیم غذایی فرزندتان شوید، بهتر است ببینید که آیا مواد غذایی ضروری در برنامه غذایی او وجود دارد یا خیر؟ این مواد را می‌توان در چند گروه زیر دسته‌بندی کرد:
سبزیجات: خام، پخته شده، بخار پز یا منجمد
میوه‌ها: تازه، خشک، منجمد یا كمپوت
نان و غلات
مواد پروتئینی: گوشت قرمز، گوشت سفید، ماهی، تخم مرغ، مغزها و انواع حبوبات
لبنیات: شیر، پنیر و ماست
هر یک از این گروه‌ها‌ی غذایی دارای مواد مغذی هستند که در گروه دیگر وجود ندارد. به همین دلیل در برنامه غذایی کودک باید حتما همه این گروه‌ها مورد توجه قرار گیرند. زمانی میوه‌ها و سبزیجات در یک گروه غذایی در نظر گرفته می‌شدند زیرا ویتامین‌ها‌ی مشابهی را برای بدن تامین می‌کردند. اما امروزه با کشف برخی آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد شیمیایی متفاوت در آنها، این دو گروه را از هم جدا کرده‌اند.
پس اگر شما تصور میکنید که فرزند شما با خوردن میوه نیازی به خوردن سبزیجات ندارد، شاید این فکرتان در مورد ویتامین‌ها درست باشد، اما این تصور در مورد آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر عناصر محافظتی بدن صدق نمی‌کند.
غذای مخصوص
بعضی از کودکان عادت دارند غذایی مخصوص و متفاوت با سایر اعضای خانواده بخورند. در خانواده‌ها‌یی که کودک از همان ابتدا از غذای سایر اعضای خانواده می‌خورد، بد غذایی کودک خیلی کمتر مشاهده می‌شود.
معمولا توصیه می‌شود کودکان نیز از غذای سایر اعضای خانواده بخورند. البته توجه داشته باشید که کودکان به برخی طعم‌ها مانند تندی بسیار حساس‌اند. به همین دلیل غذایی که کودک می‌خورد نباید تند باشد.
همچنین بهتر است برخی مواد غذایی مضر، مانند بیسکویت و شیرینی، کمتر خریداری شوند.
اگر فرزند شما فقط یک نوع غذا را دوست دارد، در صورتیکه آن غذا سالم است سختگیری نکنید، اما اگر آن ماده غذایی سالم نیست و نیازهای غذایی فرزندتان را تامین نمی‌کند، سعی کنید آن محصول را دیگر خریداری نکنید. ممکن است یک یا دو روز با فرزندتان بحث و مجادله داشته باشید اما نهایتا او تسلیم خواهد شد و هر چیزی که برای او درست شود می‌خورد.
راهکارهایی برای ایجاد تنوع بیشتر در غذای کودکان
یک لیست از همه مواد غذایی که فرزندتان می‌خورد را تهیه کنید. هر گاه خواستید غذایی درست کنید، سعی کنید مواد غذایی این لیست را با یکدیگر مخلوط کنید. به این ترتیب علاوه بر اینکه برای تهیه هر وعده غذایی دچار سردرگمی نخواهید شد، تنوع بیشتری نیز در غذای فرزندتان ایجاد میکنید.
غذاهای مورد علاقه فرزندتان را به شکل‌ها‌ی مختلف در آورید. خوردن غذایی با شکلی متفاوت برای بسیاری از کودکان جذابیت دارد. درست است که این تنوع فقط ظاهری است اما می‌تواند شروع خوبی برای ایجاد تنوعات واقعی‌تر باشد.
از شکل‌ها‌ی گوناگون مواد غذایی مانند پاستا و ماکارونی استفاده کنید.
اجازه دهید فرزندتان گاهی اوقات از رنگ‌ها‌ی خوراکی برای رنگی کردن غذایش استفاده کند.
اگر می‌خواهید باقی مانده غذای وعده قبل را دوباره مصرف کنید، سعی کنید در آن کمی تغییر ایجاد کنید. مثلا می‌توانید مرغ را با کمی سس و جعفری به شکل ساندویچ سرو کنید.
به فرزندتان اجازه دهید مخلفات کنار غذا را خودش انتخاب کند.
همیشه چند کاسه از سبزیجات مختلف مانند هویج، کلم، کرفس، خیار و همچنین حبوبات را در یخچال آماده نگهدارید. هنگام صرف غذا، این کاسه‌ها را بر روی میز غذا گذاشته و از فرزندتان بخواهید هر کدام از این سبزیجات را که دوست دارد انتخاب کرده و به همراه غذایش بخورد.
