مهدی احتشامی؛ زیر نظر دکتر سلطانعلی محبوب
چاقی دوران کودکی با طیف وسیعی از بیماری‌ها شامل فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت، درد مفاصل و اختلالات گوارشی در بزرگسالی ارتباط دارد. از طرفی کودکان مبتلا به اضافه وزن، با مشکلات روانی و اجتماعی عدیده‌ای هم چون اعتماد به نفس پایین، تبعیض و.. روبرو می‌شوند.
از این‌رو آموزش عادات صحیح غذایی به کودکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است ولی علیرغم شواهد قانع کننده و خواست والدین برای کمک به داشتن فرزندانی سالم و سرحال، آموزش کودکان، وظیفه ساده‌ای نیست. والدین باید با فشارها و مقاومت کودکان به عادات نادرست پیشین، تبلیغات گسترده رسانه‌ها و فعالیت فیزیکی کم مبارزه کنند. در‌این مورد راهکارهای ارائه شده زیرین می‌تواند به والدین کمک کند.
الگوی فرزندتان باشید
شما بهترین معلم فرزندتان هستید. اگر شما از چیپس و نوشیدنی‌ها استفاده کرده و بیشتر وقت‌تان را به جای فعالیت فیزیکی، صرف تماشای تلویزیون و رایانه کنید، مطمئن باشید که فرزند شما هم‌این عادات نادرست را از شما خواهد آموخت؛ پس به کودک خود نشان دهید که شیوه زندگی سالم تاثیرات مثبتی دارد و شما از تغذیه سالم و فعالیت فیزیکی منظم لذت می‌برید. شما به عنوان، پدر و مادر تحت نظر او هستید. او شما را می‌بیند و شیوه زندگی را از شما می‌آموزد.
مصرف نوشابه‌ها و مایعات پرکالری را محدود كنید
مواد پرکالری به شكل مایع(نوشابه)، عامل مهمی در چاقی کودکان به شمار می‌آیند. همه ما می‌دانیم که نوشابه‌ها، به دلیل مقادیر زیاد قند و کالری و نداشتن خواص تغذیه‌ای برای کودکان مناسب نیستند. این نوشیدنی‌ها، علیرغم کالری بالا، باعث احساس سیری نمی‌شوند و در نتیجه مانعی برای دریافت کالری اضافه نیستند.
چاقی و پوسیدگی‌های دندانی از مضرات آنهاست. آب میوه‌ها هم به دلیل کالری بالا و فیبر کم باید محدود شوند. بهتر است به جای آبمیوه، نوشیدنی‌هایی نظیر آب، شیر، آبمیوهای کم کالری و آبمیوه‌های رقیق شده با آب به نسبت 50 به50 جایگزین شود.
ساعات معینی را برای خواب درنظر بگیرید
براساس پژوهش‌ها، کودکان چاق، نسبت به کودکان با وزن طبیعی کمتر می‌خوابند. آنها بیشتر وقت‌شان را صرف تماشای تلویزیون، خوردن تنقلات و بازی‌های رایانه‌ای می‌کنند و به علت زمان بیداری طولانی‌تر، بیشتر می‌خورند. شما باید ساعت خاموشی برای کودک‌تان در نظر بگیرید و در‌این مورد قاطع باشید (فراموش نكنید كه خواب کافی باعث خواهد شد کودک شما زرنگ تر باشد).
میوه و سبزیجات را فراموش نکنید
تمام فواید فیبر برای بزرگسالان، در مورد کودکان نیز صدق می‌کند. فیبر به دلیل حجیم بودن باعث احساس سیری می‌شود. بهتر است از میوه‌های کامل شروع کنید (از آبمیوه تا حد امکان کمتر استفاده کنید). همچنین به دنبال غلات با حداقل 3 گرم فیبر باشید.
سر سفره غذا بخورید
کودکان می‌توانند یک بسته چیپس را هنگام تماشای تلویزیون یا بازی‌های رایانه‌ای بخورند و دو ساعت بعد هم شام بخورند! آنها بی‌توجه به آنچه خورده‌اند این کالری‌های اضافی را دریافت می‌کنند. به کودکان خود یاد دهید که غذا خوردن فقط سر سفره آزاد است.
برای بازی‌های رایانه‌ای قانون بگذارید
برای بازی‌های رایانه‌ای و تماشای تلویزیون محدودیت زمانی قائل شوید. انجام این کار شاید در ابتدا سخت باشد و او در مقابل شما مقاومت کند؛ ولی اگر بر تصمیم خود پافشاری کنید، نتیجه خواهید گرفت. کودک‌تان را به جنب‌وجوش و ورزش تشویق کنید. حتی می‌توانید با یک موسیقی او را به نرمش و ورزش ترغیب کنید.
به کودکان خود در مورد انتخاب غذاهای سالم توضیح دهید
به جای گفتن واژه نه در برابر انتخاب‌های غذایی ناسالم آنها در فروشگاه‌ها و یا رستوران‌ها، در مورد انتخاب‌های صحیح غذایی توضیح دهید. کودکان بزرگ‌تر، توانایی درک مفهوم‌هایی نظیر کالری را دارند. آنها را تشویق كنید برچسب روی مواد غذایی را بخوانند و در مورد انتخاب آنها تصمیم بگیرند. آنها باید یاد بگیرند که چگونه می‌توانند با تغذیه سالم، از خودشان مراقبت کنند.
انتخاب‌های ناسالم را محدود كنید
شما باید بتوانید دریافت‌های غذایی کودک‌تان را كنترل كنید. اگر چیپس و شیرینی در منزل نداشته باشید، او امکان انتخاب چنین گزینه‌های ناسالم غذایی را نخواهد داشت.
كودكان را تشویق به ورزش كنید
فعالیتی را که کودک‌تان از آن لذت می‌برد، بیابید و او را تشویق به فعالیت‌های ورزشی از همان سنین کنید. به آنها یاد دهید که پیوسته و حتی تا بزرگسالی به ورزش نیاز دارند. این نکته را می‌توانید با ورزش منظم به کودک‌تان نشان دهید.
وعده‌های غذایی را در کنار هم و به صورت خانوادگی میل كنید
نتایج تحقیقات نیز لزوم این کار را نشان می‌دهند. کودکان در کنار خانواده، احتمالا میوه‌جات و سبزی‌های بیشتری می‌خورند و فرصت ملاحظه و پیروی از رفتارهای تغذیه‌ای سالم شما را خواهند داشت. همچنین ارتباط با خانواده، باعث کاهش استرس و بیان مشکلات کودک می‌شود و والدین می‌توانند او را راهنمایی کنند.
نتیجه‌گیری
نیازی به فریب دادن کودکان برای پذیرش عادات جدید نیست؛ کافی است آنها را از علت این تغییر عادات آگاه سازید. آنها می‌توانند و نهایتا درک خواهند کرد و مطمئنا در آینده، از شما قدردانی خواهند نمود. شما، بهترین معلم فرزندتان هستید، پس آموزش شیوه زندگی سالم به کودکان‌تان را از امروز شروع کنید.
