مهندس مسعود خبازی؛ کارشناس مسؤول اداره استاندارد و تحقیقات صنعتی کاشان
تغذیه کودک موضوع مهمی در کشور‌های جهان سوم و همچنین کشور‌های غربی است، زیرا تغذیه کودکان وابسته به دیگران می‌باشد. تغذیه کودکان از زمانی که از شیر گرفته می‌شوند تا دوران دبستان بسیار حائز اهمیت است. عادات غذایی در این مرحله از زندگی شکل گرفته و کمتر تحت کنترل والدین هستند.
اغلب مادران در خارج از منزل به کاری اشتغال داشته و کودکان نو پای آنها در یک مرکز مراقبت از کودکان یا مرکز نگهداری از کودکان پیش دبستانی غذا صرف می‌کنند، بنابراین شناخت نکات مهم در خصوص تغذیه کودکان بالاخص در این مراکز و کاربردی نمودن آنها می‌تواند نقش اساسی در سلامت کودکان و جامعه داشته باشد.
این مقاله به اختصار به بیان الزامات تغذیه‌ای در مراکز پیش دبستانی (برگرفته از استاندارد ملی ایران به شماره 8905) می‌پردازد که امید است با رعایت آنها گامی در جهت ارتقای سلامت کودکان و نونهالان در این مراکز برداشته شود.
الزامات تغذیه‌ای در مراکز مهد کودک شامل موارد زیر می‌باشد
هر مهد کودک باید دارای کارشناس تغذیه که در صورت امکان بصورت تمام وقت در مهد کودک حضور دارد باشد که وظیفه ایشان بطور اعم عبارت از تنظیم برنامه‌غذایی هفتگی یا ماهیانه، پایش مداوم وضعیت رشد کودکان، مشاوره تغذیه با کودکان مبتلا به سوء‌تغذیه، تنظیم برنامه سالیانه جهت آموزش مادران، مربیان و کودکان و همچنین نظارت دقیق بر مواد اولیه، شرایط نگهداری آنها و طبخ و سرو غذا می‌باشد.
میزان متوسط انرژی و مقادیر مجاز روزانه پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی باید با نسبت مناسب از گروه‌های غذایی در وعده‌های غذای اصلی و میان وعده‌ها توزیع شود.
نسبت انرژی ارائه شده در وعده‌های صبحانه، میان وعده صبح، ناهار، عصرانه و شام باید به ترتیب 20، 5، 35، 10و 30 درصد کل نیاز‌های روزانه باشد.
آموزش‌های لازم جهت آشنایی مادران با نحوه صحیح تغذیه کودکان، باید در جلسات متناوب به صورت فردی توسط کارشناس تغذیه ارائه شود.
به منظور ارتقاء وضعیت تغذیه کودکان و همچنین ارتقاء الگوی غذایی، لازم است در تمام میان وعده‌های روزانه حداقل یک فنجان شیر به کودکان بالای یک سال داده شود.
نحوه طبخ غذا باید مطابق با دستورالعمل تغذیه در مراکز عمومی‌طبخ و توزیع غذا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد.
کلیه کودکان تحت پوشش مهدهای کودک باید دارای شناسنامه سلامت بوده و وزن و قد آنان هر سه ماه یکبار توسط کارشناس مسئول تغذیه تعیین و در شناسنامه مربوطه درج شود.
کلیه کودکانی که بر اساس شاخص‌های ترکیبی وزن و قد مبتلا به یکی از انواع سوء تغذیه (کوتاه قدی، کم وزنی و چاقی) و یا اختلال رشد هستند، باید توسط کارشناس تغذیه مورد مشاوره قرارگیرند.
کلیه مهدهای کودک موظف به برگزاری جلسات آموزشی ویژه مادران و مربیان مهد کودک در خصوص تغذیه کودکان زیر 6 سال برای حداقل یک بار در ابتدای دوره آموزشی مطابق مجموعه آموزشی مورد تائید وزارت بهداشت می‌باشند.
محیط داخلی مهدکودک باید حاوی پیام‌های تغذیه‌ای تصویری در خصوص بهداشت تغذیه، تغذیه صحیح، نقش شیر و لبنیات و... در سلامتی و تاثیرات منفی تنقلات بی‌ارزش بر رشد و سلامتی و امثال آن باشد.
کلیه مهدهای کودک موظف به ارائه برنامه آموزش تغذیه (به صورت شعر، سرود، کتب یا بازی‌های رایانه‌ای، واحد کار و ...) به کودکان براساس متون و مجموعه‌های آموزشی مورد تایید کارشناس تغذیه هستند.
