سالومه آرمین؛ متخصص تغذیه
غذای سالم، باعث رشد طبیعی نوزاد می‌گردد و خود زمینه‌ساز و پایه عادات غذایی سالم را می‌تواند در آینده شكل دهد و می‌تواند از چاقی و سایر مشكلات در آینده پیشگیری كند. نوزادان و نوپاها نیازهای تغذیه‌ای خاصی دارند.
از كجا شروع كنیم؟
به محض تصمیم شما و متخصص تغذیه یا اطفال برای شروع آموزش غذاهای جامد به كودكتان؛ با یك نوع ماده غذایی (ترجیحا غلات نوزاد همراه با پوره گوشت) شروع كنید و هر بار یك نوع را به كودك معرفی كنید. برای شروع غذای جدید، بین 2 تا 4 روز فاصله بگذارید. این امر به شناسایی حساسیت غذایی كمك می‌كند. در صورتی كه به یك واكنش به غذا مانند قرمزی پوست یا ناراحتی معده شك كردید، دادن آن غذا را متوقف و با متخصص تماس بگیرید.
كوچك فكر كنید
نوزادان معده كوچكی دارند و نیاز به تغذیه مكرر و كوچك دارند. با یك قاشق مرباخوری غذا شروع كنید و تدریجا با افزایش پذیرش كودك آن را زیاد كنید و مراقب باشید چه موقع او احساس سیری را نشان می‌دهد. توجه به این كه اشتهای كودك ممكن است از روزی به روز دیگر تغییر كند به منظور تطبیق اندازه هر وعده با آن مهم است.
تقویت مهارت‌های جدید غذاخوردن
به محض این كه كودك شما خوردن غذاهای جامد را شروع می‌كند، متوجه خواهید شد كه یادگیری همه انواع مهارت‌های جدید را نیز شروع خواهد كرد. حتی اگر فقط بتواند مقدار كمی از یك قاشق غذاخوری پر از غذا را بگیرد، در حال یادگیری این است كه غذا می‌تواند دارای طعم و بافت‌های بسیاری باشد.
وقتی كودك با قاشق غذا مواجه شود، دهان خود را برای گرفتن غذا باز خواهد نمود. ممكن است دریابید كه او با زبانش غذا را به سمت انتهای دهان می‌راند یا این كه هنگام خوردن برای كمك به یادگیری بلعیدن غذاهای جامد دستش را در دهانش قرار می‌دهد.
غذا خوردن با قاشق غذاخوری كمی باعث به هم ریختگی و به قول عامیانه‌تر كثیف كاری می‌شود! خصوصا وقتی او یاد می‌گیرد كه خودش غذا بخورد. اما باید صبر به خرج دهید و قبل از آن كه متوجه شوید، او ماهرانه قادر به خوردن غذا خواهد شد.
تلاش، تلاش و مجددا تلاش كنید!
چه مدت زمان طول خواهد كشید كه كودك شما به یك غذای جدید عادت كند؟ ممكن است بیشتر از آن چه فكر می‌كنید زمان ببرد. تحقیقات نشان داده است كه تماس‌های مكرر با غذا (گاهی اوقات بیشتر از 10 یا 15 مرتبه) برای پذیرش برخی غذاهای جدید لازم است.
نهایتا شما می‌خواهید كودكتان تا جایی كه ممكن است میوه و سبزیجات را بشناسد و دوست داشته باشد. چون اكنون هر چه غذاهای سالم‌تر را بخورد، در آینده احتمال انتخاب آن‌ها بیشتر خواهد بود.
شناسایی علائم سیری و گرسنگی نوزاد و كودك
نوزاد كوچك‌تر؛
من سیر هستم!
- مكیدن را متوقف می‌كند
- حتی ممكن است به خواب برود
من گرسنه هستم!
- گریه می‌كند و نق می‌زند
- دست و پا را تكان می‌دهد
- لبخند می‌زند و به شما نگاه می‌كند و حتی وقتی در حال غذا دادن به او هستید، غان و غون می‌كند.
كودك بزرگتر؛
من گرسنه هستم!
- دهان را باز كرده و به سمت قاشق برمی‌گردد
- ممكن است سعی كند غذا را به سمت دهانش بقاپد
- با حركات سر و دست نشان می‌دهد (ممكن است قاشق را با اشاره سر نشان داده یا با دست چنگ بزند)
من سیر هستم!
- سر را از قاشق باز می‌گرداند
- غذاهای آشنا را نمی‌پذیرد یا پس می‌زند
- حواسش پرت شده و بیشتر به اطراف توجه می‌كند
تلاش برای 5 وعده
متخصصین تغذیه 5 وعده یا بیشتر مصرف میوه و سبزی در روز را توصیه می‌كنند، این یك عادت غذایی سالم است كه می‌توانید از حالا به كودك خود یاد بدهید؛ اما هر وعده چقدر است؟ برای كودكان كوچك‌تر این مقدار می‌تواند چشیدن مقدار كمی معادل یك قاشق غذاخوری یا كمتر از یك نوع پوره میوه یا سبزی باشد.
برای كودكان بزرگتر، یك چهارم لیوان یا نصف یك كاسه (100 تا 170 گرم) پوره میوه و سبزی است. یك قانون كلی برای بچه‌های بزرگتر این است كه 2/5 كاسه غذای كودك در روز (یك و یك‌چهارم لیوان) تامین‌كننده توصیه 5 وعده در روز خواهد بود.
اینگونه به هدف 5 وعده در روز برسید
1- ترتیب معرفی میوه و سبزیجات اهمیتی ندارد. ممكن است بخواهید ابتدا برخی انواع مورد علاقه متداول را امتحان كنید (مانند موز و هویج).
2- طعم‌های جدید را همراه انواع مورد علاقه و آشنا معرفی كنید. ممكن است پیش از یادگیری پذیرش كودك چندین مرتبه تلاش لازم باشد.
3- به ترجیحات شخصی كودك خود احترام بگذارید. هیچ نوع میوه و سبزی به تنهایی باعث بهتر ساختن یا به هم خوردن رژیم غذایی كودك شما نخواهد شد.
4- راحتی رمز موفقیت است. غذاهای آماده كودك باید راحت، ایمن، قابل حمل و مغذی بوده و در اندازه وعده مناسب باشد.
5- روزانه رنگ‌های رنگین كمان را راهنمای خود قرار دهید. هر چه تنوع بیشتر، بهتر!
روزانه یك رنگین‌كمان بخورید*
* تمامی میوه و سبزیجات باید نرم، پخته، كوبیده یا پوره شده، بدون هسته، دانه و پوست باشند.
رنگ‌های رنگین‌كمان را تركیب كنید
به محض این كه كودك شما به خوردن غذاهای مختلف عادت نمود. یك راه آسان برای تنوع بخشیدن به برنامه غذایی او فكر كردن به رنگ است. غذاهای رنگارنگ (انواعی از میوه‌ها، سبزیجات و پوره گوشت یا غلات نوزاد) یك رژیم غذایی مغذی و مناسب را تامین خواهند نمود.
