دوست دانا را به منزل ببرید!
کتاب‌های رمان، کتاب داستان‌ها، کتاب‌های علمی و تخیلی، کتاب‌هایی که معلومات عمومی ما را بالا می‌برند، کتاب‌های دینی – مذهبی، کتب معنوی و... همه و همه راه‌هایی برای رشد دادن، آگاه کردن و تبدیل کردن ما به انسان‌های دانا ترند. کتاب‌ها می‌توانند ما را به سفرهای دور و نزدیک ببرند یا ساعاتی ما را از هیاهوی زندگی به آرامش و رویا فرو برند. متاسفانه این روزها کتاب خواندن، خصوصا در بین نسل جوان و کم سن و سال‌تر‌ها، کم و کمتر شده و این وظیفه والدین و سپس مربیان است که کاری کنند تا کودکان و نوجوانان، با مطالعه بیشتر، راه‌های نوینی در آگاهی و معرفت خود باز کنند. برای این که کودک و نوجوان شما به مطالعه علاقمند شود راه‌هایی وجود دارد.
در این جا به تعدادی از این راه‌ها اشاره خواهیم کرد:
روش اول: خودتان حتما باید کتاب بخوانید
اگر می‌خواهید فرزندتان کتاب بخواند، حتما باید در منزل کتاب داشته باشید و خودتان هم کتاب بخوانید، لازم است تلویزیون را خاموش کنید و به مطالعه مشغول شوید. این صحنه‌ای است که هر کودکی را نسبت به کتاب خواندن کنجکاو و مشتاق خواهد کرد.
روش دوم: درباره مطالب کتاب با فرزندانتان گفتگو کنید
معمولا کودکان با هدف سرگرمی کتاب می‌خوانند و متوجه نیستند که می‌توان از کتاب، مطالب و اطلاعات ارزشمندی آموخت. شما باید درباره مطالب کتاب با آنها گفتگو کنید. مطالب جالبی را که خوانده‌اید بازگو کنید و از آنها بپرسید در کتابی که مطالعه کرده‌اند چه مطلب جالبی وجود دارد.
روش سوم: با صدای بلند برای آنها کتاب بخوانید
کمی بعد از تولد، تا پیش دبستانی و حتی دبستان برای فرزندانتان با صدای بلند کتاب بخوانید. با این کار به آنها نشان می‌دهید که کتاب خواندن کار مهمی است. همچنین با این کار دایره لغت و قدرت تشخیص فرزندانتان را ارتقا می‌دهید.
روش چهارم: روزنامه را خانوادگی بخوانید
هم بگذارید فرزندتان شما را در حال مطالعه روزنامه ببیند و هم صفحات روزنامه‌هایی را که مخصوص کودکان است برای آنها بخوانید. همچنین از فرزندان بزرگتر بخواهید آن چه را که در روزنامه خوانده‌اند برایتان بازگو کنند. می‌توانید روزنامه را با صدای بلند بخوانید. یا اگر آرام می‌خوانید برخی قسمت‌ها را با صدای بلند بخوانید.
روش پنجم: قصه خوانی با مادربزرگ و پدر بزرگ
گاهی از پدر بزرگ، مادربزرگ‌ها بخواهید که برای کودکانتان قصه بخوانند. این کار خصوصا در تعطیلات، سفر و مهمانی می‌تواند انجام شود. اگر کودکتان فقط به کتاب خواندن شما عادت دارد کتاب جدیدی که کودکانتان موضوعش را نمی‌دانند به والدین‌تان بدهید تا برای آنها بخوانند.
روش ششم: کتاب خواندن بچه‌های بزرگتر برای کوچک‌ترها
به بچه‌های بزرگتر خانواده یا اقوام یاد بدهید که برای کودکان کوچکتر کتاب بخوانند. این مهارتی است که هم به سود فرزند بزرگتر و هم به نفع کوچک‌ترها است. دایره لغت و معلومات را بالا می‌برد و بطور خودکار، فن برقراری ارتباط را به بچه‌های بزرگتر آموزش می‌دهد.
روش هفتم: با هم خواندن
وقتی کودک شما یاد گرفت کتاب بخواند باز هم همچنان کتاب خواندن را برای او ادامه بدهید. منتها می‌توانید این کار را با کمک هم انجام بدهید و خواندن کتاب را تقسیم کنید. یک خط یک خط یا نیم صفحه نیم صفحه با هم بخوانید.
روش هشتم: مبادله کتاب
به کودکان خود و اقوام یاد بدهید که گاهی کتاب‌هایشان را با هم مبادله کنند. منتها اصول پاکیزه و سالم نگاهداشتن کتاب را هم به آنها بیاموزید. بگذارید کودکان از کتاب داستان‌های هم استفاده کنند و درباره آنها با هم حرف بزنند.
روش نهم: اجرای تئاتر
به کودکان فامیل یاد بدهید که قسمت‌های جالب کتاب داستان‌ها را با هم اجرا کنند. یعنی مانند بازیگران، کتاب را تبدیل به تئاتر کنند و هر کدام نقشی را بر عهده گرفته و بازی کنند. در تبدیل داستان به بازی، به آنها کمک کنید و اگر لازم باشد لباس‌های متناسب برایشان تهیه کنید.
روش دهم: پیشنهاد کتاب
به فرزندانتان کتاب‌های مورد علاقه خود را پیشنهاد بدهید. با این کار هم آنها را به خواندن تشویق میکنید و هم به آنها نشان می‌دهید که دوست دارید درباره علاقه‌هایتان با آنها صحبت کنید. همین کار باعث می‌شود شما به فرزندانتان نزدیک‌تر شوید و بتوانید صمیمانه‌تر از سلیقه خود حرف بزنید. همانطور که ملاحظه میکنید روش‌های زیادی برای علاقه‌مند کردن کودکان و نوجوانان به مطالعه وجود دارد. در یکی از کتاب‌های موجود در بازار پنجاه روش برای علاقه‌مند کردن فرزندانمان به مطالعه توصیه شده است.
نکته مهم
و اما نکته مهم در مورد کتاب این است که به کودکانمان نحوه انتخاب درست کتاب را هم آموزش بدهیم. چون همان طور که مطالعه بسیار خوب است، کتاب‌هایی هم هستند که مطالعه آنها خطرساز است. ما باید بتوانیم به کودکان و نوجوانان یاد بدهیم که کتاب‌های خوب را مطالعه کنند نه هر کتابی که به دستشان می‌رسد. همچنین کتاب باید متناسب با سن و نیاز کودک یا نوجوان باشد. خوشبختانه برچسب‌های مربوط به سن و سال مخاطب، که امروزه داخل جلد کتب کودک و نوجوان چاپ می‌شود، ما را از نظر تناسب سنی کتاب با کودک و نوجوان یاری می‌دهند اما این مولفه برای انتخاب یک کتاب کافی نیست. کتاب باید آگاهی فرزند ما را بیشتر کند، نباید بدآموزی داشته باشد، بهتر است روان و قابل درک برای فرزند ما باشد. همچنین بهتر است با فرهنگ ما متناسب باشد و بتواند آنچه را که کودک ما باید بداند در قالبی جذاب به او یاد بدهد. نویسنده کتاب باید معتبر باشد. همین طور مترجم کتاب باید مهارت ترجمه را به نحو صحیح آن، داشته و اجرا کرده باشد. به فرزندانمان یاد بدهیم که قبل از انتخاب کتاب با متخصص، مربی یا فردی صاحب‌نظر مشورت کنند و موضوع مورد نظر را بگویند تا مشورت دهنده بتواند بهترین کتاب را در آن زمینه به آنها معرفی کند. سعی کنیم با جستجو و مشورت، نویسندگان و کتاب‌های معتبر برای سن فرزند خود را بیابیم و در هنگام خرید کتاب شانسی و تصادفی عمل نکنیم.
موفق باشید.
