زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحريريه كودك سالم

اگر كودك شما مدتی است كه تغییر رفتار داده و مدام سر ناسازگاری دارد، حتماً این جمله‌ها را از دوستان و خانواده خود بارها و بارها شنیده‌اید كه: «خودتان فرزندتان را لوس كرده‌اید» یا «شما همه چیز را تحت كنترل ندارید.» مردم معمولاً یا بدون قصد قبلی و یا از سر كنجكاوی در اینگونه مواقع اظهارنظر می‌كنند و در رابطه با مشكلات رفتاری فرزندتان حتماً نصیحتی دارند.

اما گذشته از این حرف‌ها و اظهارنظرها در مورد نوجوانی كه به اختلال مخالفت و ناسازگاری دچار است چه رفتاری باید پیشه كرد و یا چگونه می‌توان این اختلال را در آنها تشخیص داد، كج‌خلقی، اوقات‌تلخی و كم‌ظرفیتی ممكن است در همه كودكان دیده شود؛ مخصوصاً كودكان 7-2 ساله كودكان هرچه را می‌خواهند باید به دست آورند.

وقتی كه می‌گویند می‌خواهم، تحمل شنیدن حرف نه را ندارند. وقتی كه به آنها نه می‌گوییم و یا هرگونه مخالفت دیگری با آنها می‌كنیم، ناامیدی را با ناسازگاری نشان می‌دهند. این حالت بخشی از كودكی آنهاست.

برخی از والدین در این باره می‌گویند: «ما می‌دانستیم كه پسرمان از دو سالگی رفتار متفاوتی داشت. او به همه چیز واكنش شدیدتری نشان داد، در حالی كه سایر هم‌سن و سال‌های او چنین واكنش‌های شدیدی را نشان نمی‌دهند.

او واقعاً عصبانی و پرخاشگر و این اتفاق تقریباً هر روز چند بار تكرار می‌شود. رفتارهای عجیب و غریب كودكان ممكن است با جیغ زدن و پرت كردن و یا سرپیچی از قوانینی كه شما برای خانه وضع كرده‌اید، همراه باشد. در اینگونه موارد بهتر است از متخصصان اطفال كمك بگیرید.

آنها به شما خواهند گفت كه آیا این رفتارها در این سنین عادی است یا غیر عادی.

در مواقعی كه كودك‌تان دچار اختلال مخالفت و ناسازگاری می‌شود، این موارد را به خاطر بسپارید.

اصلاً نترسید

ممكن است بروز رفتارهای عجیب و تند كودك به هنگام مخالفت با شما باعث هراس شما شود و با خود بگویید كه چرا این اتفاق افتاد؟

آیا من كار اشتباهی انجام داده‌ام؟ اگر این رفتارش به زودی عوض نشود، چه آینده‌ای خواهد داشت؟ در واقع شما قبل از آنكه موقعیت و شرایط را كاملا درك كنید،شروع به تصور شانزده‌سالگی كودك‌تان می‌كنید؛ حتی اگر او دو ساله باشد! او سعی می‌كند به شما نشان دهد كه می‌‌تواند محدودیت‌های شما را از میان بردارد.

حتی اگر عملاً برای‌تان دشوار باشد، باز هم سعی كنید موقعیت او را در آینده پیش خودتان تجسم نكنید و خود و فرزندتان را سرزنش نكنید در غیر این صورت احساسات بر شما غلبه می‌كنند و نمی‌توانید رفتار درستی در برابر كودك داشته باشید و اوضاع را هر چه زودتر تحت كنترل درآورید.

باید در لحظه زندگی كنید و بر روی رفتارهایی كه او در حال حاضر از خود بروز می‌دهد تمركز داشته باشید.

بیش از اندازه به موضوع نپردازید 

دانستن اینكه كودك‌تان به اختلال مخالفت و ناسازگاری دچار است چه كمكی به شما می‌كند با تشخیص این وضعیت متوجه می‌شوید كه رفتارهای معمول و مناسب در مورد كودك شما جواب نمی‌دهد و شما باید با شخصیت فرزندتان بیشتر آشنا شوید و بفهمید چرا چنین رفتارهایی از او سر می‌زند ولی وقتی كه در مورد علائم و نشانه‌های این اختلال بیش از اندازه وسواس به خرج می‌دهید، ممكن است در ارزیابی‌های‌تان دچار خطا شوید.

در چنین مواقعی از هرگونه زیاده‌روی و كنكاش بپرهیزید و از همان ابتدا به متخصص مراجعه كنید. وظیفه شما این است كه به كودك خود كمك كنید تا محدودیت‌ها و قوانین خانه را بشناسد و همانند شما از آنها پیروی كند.

به عواقب رفتارهای كودك‌‌تان در كوتاه مدت اهمیت دهید

كودكانی كه به این اختلال دچار هستند، در برابر احساسات قوی، واكنش‌های منفی از خود بروز می‌دهند. آرامش خود را حفظ كنید و فكر كنید كه چه واكنشی می‌تواند احساسات شدید او را در این مواقع كاهش دهد.

فهرستی از رفتارهای كودك خود تهیه كنید و بعد به عواقب اجتماعی و طبیعیی آنها فكر كنید مثلا اگر كودك‌تان برای رفتن به رختخواب و سروقت خوابیدن با شما مخالفت می‌كند، شما می‌دانید كه روز بعد خسته و كوفته خواهد بود و در طول روز پرانرژی و پر نشاط نیست این یك نتیجه طبیعی است.

در واقع این یك درس زندگی است برخی از والدین حتی با اینكه می‌دانند در صورت سروقت نخوابیدن فرزندشان، فردا كسل و خسته خواهد بود، باز هم هیچ مقاومتی نمی‌كنند. یك فهرست دیگر از نتایج رفتارهای كودك‌تان تهیه و نتایج رفتاری او را در یك زمان مشخص تعیین كنید (چند دقیقه، چند ثانیه و چند روز).

این كار به شما كمك می‌كند تا رفتار او را به نتیجه كارش گره بزنید. (اگر اسباب‌بازی‌ات را پرت كنی، برای مدتی آن را نخواهی داشت).

در مورد رفتارها و نتایج‌ آنها به طور شفاف با كودك خود حرف بزنید، حتی اگر كودك شما كم‌سن وسال باشد. وقتی كه او آرام است، در مورد نتایجی كه ناشی از رفتارهایش هستند با او صحبت كنید.

تا بداند شما چه انتظاری از او دارید. مسؤولیت پدر و مادرها، سخت‌ترین مسؤولیت است. گاهی اوقات رابطه خوب و خوشایندی با فرزندتان دارید و گاه رابطه شما به جنگ و نزاع می‌كشد.

كودكی كه مدام در برابر تمام واكنش‌های والدین خود سركشی می‌كند، یعنی اینكه عملكرد پدر و مادرش در رابطه با او كارساز نیست.

شما به كودك خود می‌آموزید كه با بروز رفتارهای غیر قابل قبول و نامناسب باید انتظار نتایج ناراحت كننده را داشته باشد و این درس بزرگ زندگی است كودكان مخالف و ناسازگار همه چیز را به سخت‌ترین روش ممكن انجام می‌دهند.

زندگی مثل دوی ماراتن است با دنبال كردن این مراحل، می‌توانید به كودك خود نشان دهید كه به درستی مسیرش را در زندگی پیدا كند. در دنیای كنونی با وجود اطلاعات بسیار در زمینه مسؤولیت و نقش والدین در خانواده، باید به‌طور جدی‌تری كارهای اصلی‌مان را دنبال كنیم.

نیازی نیست خود را درگیر انواع چراها كنیم و گیج و سردرگم شویم. ما باید به كودكان نظم و قانون را یاد بدهیم تا اینكه آنقدر بزرگ شوند و بتوانند خودشان محدودیت‌ها را تشخیص دهند.

به این موقعیت به چشم یك فرصت نگاه كنید

زندگی پر از محدودیت‌ها است، موانع، عمل و عكس‌المعل‌ها مرتباً برای والدین و كودكان پیش می‌آیند.

وقتی كه كودك شما كم‌سن‌وسال است، به برخی رفتارهای خشن متمایل می‌شود و در واقع بهترین فرصت برای یاد دادن درس‌های مربوط به محدودیت‌ها به او پیش می‌آید.

این درس‌هایی زندگی ابتدا در خانه شروع می‌شوند. به عنوان والدین كودك، شما اولین پایگاه قدرت او هستید. وقتی كه به رفتارهای او پاسخ می‌دهید در واقع به او می‌گویید: «راه درست این است اگر در این مسیر حركت كنی، این اتفاق برایت می‌افتد و اگر غیر از این باشد، شما از نخستین دوران كودكی و نوجوانی او را آماده می‌كنید تا موانع را بشناسد و او را آماده می‌كنید به اینكه چه انتظاری از او دارید.

بعد از شما او پایگاه قدرت را در میان معلمان مدرسه، مربیان، رئیس و... می‌یابد. وقتی كه در دوران كودكی با چارچوب قوانین آشنا می‌شود، در بزرگسالی تلاش نمی‌كند با قوانین بجنگد و با سایرین سر ناسازگاری داشته باشد.