نیکی پاک‌بین؛ کارشناس ارشد بیولوژی
آیا تابه‌حال برایتان اتفاق افتاده که کودک شما شب‌ها از درد پاهای خود در سنین رشد از خواب بیدار شود و احساس ناراحتی کند؟
در سنین رشد برخی از این دردها را مربوط به رشد کودکان می‌دانند، اما بهتر است با نظرات دانشمندان و پزشکان در این رابطه آشنا شویم.
دردهای دوران رشد مربوط به گرفتگی‌های عضلانی در هر دو پا است که برخی از کودکان در دوران پیش‌دبستانی یا قبل از نوجوانی به آن دچار می‌شوند.
این دردها معمولا شب‌ها رخ می‌دهند و ممکن است باعث بیدار شدن آنها از خواب شود.
درد پاها در حدود سن سه تا چهار سالگی در دوران کودکی شروع می‌شوند و مجددا در حدود سنین هشت تا دوازده سالگی رخ می‌دهند، زمانی که نزدیک سنین نوجوانی بچه‌ها است.
علل دردهای سنین رشد در بچه‌ها
به گفته محققان با وجود اینکه این دردها در سنین رشد رخ می‌دهند، شواهدی مبنی بر وجود یک جهش رشدی در آن محدوده سنی به دست نیامده است، بلکه می‌توانند به علت فعالیت‌های زیاد کودکان و جست و خیز و بازی‌های زیادتر آنها در دوران رشد باشند که بر روی ماهیچه‌ها اثر می‌گذارد، مثلا پس از یک روز پر ورزش و جست و خیز کودکان در این سنین احساس درد در ماهیچه پاهای خود می‌کنند.
علائم دردهای دوران رشد
علائم درد در کودکان متفاوت می‌باشد. بچه‌ها اغلب هر روز دچار پا درد نیستند. همچنین برخی از بچه‌ها احساس درد بیشتری دارند و برخی دیگر، پا درد‌های‌شان شدت ندارد.
این دردها همیشگی نیستند، بلکه مدتی حس می‌شوند و مدتی کاملا ناپدید می‌گردند و پس از گذشت زمانی دیگر دوباره باز می‌گردند.
در بعضی‌ها ممکن است چند ماهی حس شوند و در عده‌ای دیگر از بچه‌ها چندین سال، به‌طوری‌که مدتی هستند و مدتی نیستند، همراه‌شان باشند.
دردها معمولا در پایان عصر و اوایل شب قبل از صرف شام و در زمان خواب شروع می‌شوند و اکثرا کودکان را از خواب شبانه هم بیدار می‌کنند.
اگر کودک شما صبح که از خواب بیدار می‌شود، هیچ گله و شکایتی از درد پاهایش نمی‌کند، گمان نکنید شب قبل شما را گول زده است، بلکه این دردها دقیقا به همین شکل هستند؛ صبح‌ها ناپدید می‌شوند و شب‌ها برمی‌گردند.
تاثیری هم روی فعالیت یا بازی کودکان ندارند. فقط شب‌ها به‌سراغ او می‌آیند و احساس ناخوشایندی به کودک می‌دهند.
جلوی ساق پا، پشت ران پا و پشت زانوها محل احساس درد هستند
بر اساس تحقیقات، مطالعات صورت گرفته چنین گمان می‌زنند که کودکانی که احساس دردهای رشد دارند معمولا کودکانی حساس‌تر از دیگر بچه‌ها نسبت به درد هستند و دچار دردهایی دیگر مانند سردرد و دردهای شکمی نیز می‌شوند.
دردهای رشد را چگونه تشخیص دهید؟
یک پزشک به‌راحتی می‌تواند با پرسیدن سوال‌هایی در مورد چگونگی دردهای کودک، پی به علل آن ببرد، بنابراین تشخیص اینکه این گونه دردها از علائم دوران رشد هستند یا خیر، بستگی به توضیح صحیح شما از حالات فرزندتان دارد.
پس آنها را جدی بگیرید تا اگر موضوع دردها بیماری خاصی است، پزشک آن را به درستی تشخیص دهد.
درمان دردهای دوران رشد کودکان
درمان این دردها به میزان شدت آنها بستگی دارد. گاهی اوقات با انجام کارهایی مانند:
* ماساژ ساق پاهایش
* کشیدن ماهیچه ساق پا و حالت شل و سفت کردن ماهیچه
* گرم کردن پاها با یک حوله گرم
کودک احساس بهتری پیدا می کند. اگر با این کارها تغییری در وضعیت فرزندتان پیدا نشد، حتما با پزشک او مشورت نمایید.
برای آگاهی بیشتر و بهتر دقت داشته باشید درد دوران رشد در ماهیچه‌های هر دو پا ظاهر می‌شود و نه فقط در یکی از پاها.
علائم، در ماهیچه‌ها هستند نه در مفاصل و همراه با تب یا هر گونه حالت غیر طبیعی دیگری در بچه‌ها نیستند.
بنابراین هشیار باشید که در صورت بروز هرگونه از علائم زیر همراه با درد پاها بلافاصله پزشک کودک خود را مطلع نمایید.
جراحت، تب، کاهش اشتها، بروز جوش، مشکل در راه رفتن، ضعف، کاهش وزن، خستگی، اشکال در بلع غذا و ... .
