زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

در سال اول عمر، کودک به وزنی حدود سه برابر وزن موقع تولد می‌‌رسد، به عنوان مثال یک نوزاد 3 کیلوگرمی به وزنی در حدود ده کیلوگرم می‌‌رسد. در سال دوم عمر دیگر چنین رشد سریعی وجود ندارد و وزن کودک فقط حدود 5/2 کیلوگرم اضافه می‌‌شود.

در سال‌‌های سوم، چهارم و پنجم عمر، افزایش وزن و قد نسبتأ ثابت بوده و سالیانه حدود 2 کیلوگرم افزایش در وزن و6 تا8 سانتیمتر افزایش در قد وجود دارد.

وضعیت ثابت رشد در سنین مدرسه نیز ادامه دارد و سالیانه 3 تا 3/5 کیلوگرم به وزن و در حدود 6 سانتیمتر به قد اضافه می‌‌شود تا اینکه در حوالی سن بلوغ یک دوره جهش رشد وجود دارد که افزایش در قد و وزن به میزان چشمگیری وجود دارد، این جهش رشد در دخترها تقریبأ دو سال زودتر از پسرها است.

بهترین معیارهایی که برای اندازه گیری رشد کودکان به کار می‌‌روند عبارتند از: دور سر، وزن و قد که واضح است در صورتی که اختلال در رشد دور سر پیش آید عوارض بدتری را به دنبال خواهد داشت.

در سوء تغذیه ابتدا وزن و سپس قد و بعد دور سر تحت تأثیر قرار می‌‌گیرند. البته در همه این موارد باید توجه داشت که با یک بار اندازه‌گیری نمی‌توان قضاوت مناسبی کرد چون آنچه که مهم است، سرعت رشد است نه قدر مطلق آن.

وزن: توزین وزن کودکان به ویژه در سال اول زندگی حائز اهمیت است. با توجه به اینکه هم افزایش و هم کاهش وزن در سال اول عمر می‌‌تواند عوارضی در همه طول زندگی به جا گذارد، توصیه می‌‌شود اندازه‌گیری وزن در سال اول به طور ماهیانه انجام گیرد.

نوزاد در بدو تولد مقداری ورم دارد که مدت زمانی طول می‌‌کشد تا از بین برود. این مدت حدود 7-5 روز است بنابراین نوزاد پس از 10 روز به وزن اولیه خود می‌‌رسد که نباید موجب نگرانی خانواده شود.

برای بررسی مناسب بودن چگونگی افزایش وزن، منحنی‌‌های ویژه‌ای تهیه شده‌اند که به طور دقیق نشان می‌‌دهند وزن کودک در حال حاضر در چه حدی است و بعلاوه مشخص می‌‌سازند که سیر افزایش وزن در طول زمان به چه صورتی بوده تا هر وقت این روند کاهش یا افزایش غیر طبیعی پیدا کرد، کودک مورد بررسی قرار گیرد.

قد: قد نوزاد رسیده در زمان تولد حدود 50 سانتیمتر است.

در سال اول تولد 25 سانتیمتر به قد افزوده می‌‌شود و در سال‌‌های بعدی این میزان به ترتیب نصف می‌‌شود یعنی در سال دوم 12/5 سانتیمتر و در سال سوم 6/25 سانتیمتر و... به قد افزوده می‌‌شود. تا کودک به مرحله بلوغ برسد.

به طور تقریبی می‌‌توان گفت قد نهایی هر فرد دو برابر قد دو سالگی اوست.

دور سر: اندازه‌گیری دور سر از بدو تولد تا سه سالگی اهمیت دارد و حداکثر افزایش آن قبل از بسته شدن ملاج‌‌های شیرخوار می‌‌باشد. در یک سال اول عمر 12 سانتیمتر به دور سر افزوده می‌‌شود و در پایان سال اول مغز تقریبأ دو سوم وزن مغز بزرگسال می‌‌باشد.

در طی سال دوم فقط دو سانتیمتر به دور سر اضافه می‌‌شود و در نهایت در سن 12 سالگی اندازه دور سر کامل می‌‌شود و به حد بالغین می‌‌رسد.

منحنی رشد: پایش رشد براساس اندازه‌گیری دوره‌ای اندازه‌‌های بدن و ثبت در نمودارهای رشد انجام می‌‌شود. در هر بار توزین، وزن باید در برگه نمودار رشد نشانه‌گذاری شود.

با نشانه‌گذاری وزن كودك در برابر سن او به طور ماهانه، منحنی رشدكودك یعنی وزن به ازای سن به دست می‌‌آید. در برگه پایش رشد، نمودار وزن به ازای سن رسم خواهد شد و قد كودك در نظر گرفته نمی‌شود زیرا وزن برای شناخت رشد، وسیله حساس‌تری است.

هرگونه انحراف وزن از وضع طبیعی را به آسانی می‌‌توان با مقایسه منحنی وزن كودك با منحنی استاندارد، شناسائی كرد. كودك ممكن است وزن از دست بدهد ولی از قد او چیزی كم نمی‌شود.

 منحنی رشد طبیعی باید به موازات یکی از خطوط منحنی رشد در فاصله بین پایین‌ترین تا بالاترین خط منحنی پیش برود. البته منحنی رشد نوسانات جزئی دارد ولی افزایش یا کاهش ناگهانی آن غیرطبیعی تلقی شده و نیاز به بررسی دارد.

برای خواندن بخش اول -آنچه باید درباره رشد کودکان یک تا سه سال بدانید- اینجا کلیک کنید.