بيش فعالي فقط بيماري كودكان نيست ، لطفا توجه كن!
فقط كودكان به اختلال بیشفعالی یا كمبود توجه و تمركز ADHD دچار نمیشوند، بلكه بزرگترها هم ممكن است درگیر آن شوند. حتی ممكن است خود شما نیز یكی از همین افراد باشید.
خانه شما معمولاً بسیار شلوغ و درهم است و شما به سختی به یاد میآورید كه وسایلتان را كجا گذاشتهاید. اغلب اوقات به قرارها نمیرسید همیشه در حال فعالیت و جنبوجوشید، ولی نتیجهای هم عایدتان نمیشود. احساس بیقراری میكنید و به سختی میتوانید یكجا بنشینید و در حال حركت نباشید. آیا این موارد برایتان آشنا هستند؟ اگر اینگونه است، پس احتمالاً شما هم یكی از 8 میلیون بزرگسال مبتلا به اختلال ADHD هستید.
افراد بسیاری به هنگام ساماندهی امور و كارهایشان دچار مشكل میشوند و به سختی میتوانند روی یك كار تمركز كنند و وقتیكه این وضعیت بسیار شدید میشود، روی توانایی و عملكرد آنها و انجام امور خانه اثر میگذارد. افراد بزرگسال مبتلا به ADHD معمولاً خیلی سریع كار خود را از دست میدهند، در زندگی مشترك خود بیشتر دچار شكست و طلاق میشوند و بسیاری موارد دیگر . . .
معمولاً ADHD در دوران كودكی خود را نشان میدهد، ولی از آنجاییكه در سالهای گذشته این اختلال بهموقع تشخیص داده نمیشد، كودكان مبتلا به ADHD به بزرگسالان مبتلا به این اختلال تبدیل میشوند. بخشهای خاصی از مغز به اندازه كافی دپامین و نور پینفرین دریافت نمیكنند و همین مسأله باعث بروز مشكل عدم تمركز و توجه و كنترل میشود. اختلال ADHD بسیار تحت تأثیر وراثت است و ژنهای مختلف زیادی به ADHD مربوط هستند. اغلب كودكان مبتلا به ADHD (بیشفعالی كه در دوران بلوغ كاهش مییابد) در بزرگسالی نیز علائم این اختلال را در رفتارهایشان بروز میدهند. برخی شرایط خاص مثل جابجایی، تغییر شغل، بچهدار شدن و . . . میتواند شرایط را بدتر كند.
اگر در به پایان رساندن پروژه و برنامههایتان موفق نیستید، اگر قرار ملاقاتها را فراموش میكنید و اگر به هنگام حرف زدن با دیگران به سختی میتوانید روی حرفها تمركز كنید، بهتر است بیخیال نباشید و هر چه سریعتر به پزشك مراجعه كنید. گاهی اوقات اختلال ADHD در بزرگسالی برخی علائم ظریف و ریز دیگر دارد.
بروز برخی مسائل و مشكلات اجتماعی
اگر دچار ADHD هستید، بیشتر از دیگران میان حرف مردم میپرید و در مكالمات كلام آنها را قطع میكنید تا خودتان چیزی بگویید؛ همان چیزی كه در آن لحظه به یكباره به ذهنتان خطور كرده است. اغلب مردم گاهی اوقات اینكار را میكنند و حرفهای طرف مقابلشان را قطع میكنند؛ اما اگر ADHD دچار باشید، این اتفاق به كرات میافتد، تا جائیكه حتی روی روابطتان با دیگران نیز اثر میگذارد و دیگران را آزرده میسازید.
هیچگاه هیچ كاری را سر وقت انجام نمیدهید
شاید بارها دچار این مسأله شدهاید كه قبل به پایان رساندن كاری، كار جدیدی را شروع میكنید. شما میتوانید فقط روی یك كار تمركز كنید ADHD مغز را تحتالشعاع قرار میدهد و انگیزه كافی برای اتمام كار را از شما میگیرد.
درمان واقعی بیش فعالی
برای درمان بزرگسالان و حتی كودكان نیاز به دارو و روشهای درمانی – رفتاری است. این دو روش در كنار هم نتیجه بهتری میدهند. درمان كاملاً به شدت مشكل بستگی دارد. چقدر ADHD در شما شدت یافته یا اینكه آیا به افسردگی و نگرانی نیز مبتلا هستید یا خیر؟ مهمترین بخش درمان این است كه بتوانیم افكار مثبت را جایگزین افكار منفی خود كنیم. مثلاً به جای اینكه بگوییم: «هرگز نمیتوانم اینكار را تمام كنم» بگوییم: «من میتوانم» برای درمان ADHD داروهای متفاوتی وجود دارد. برخی محركها مثل ریتالین و آدرال روی انتقال دهنده عصبی در مغز اثر میگذارد. احتمال آنكه در مرحله نخست درمان به بهبودی برسید، 65درصد است داروهایی كه برای درمان ADHD مورد استفاده قرار میگیرند، همگی یك نقطه ضعف دارند و آن اینكه باعث آشفتگی و تحریكات عصبی میشوند، ولی به هر حال مطمئن هستند و خطر خاصی برای مصرف كننده ندارند؛ تا جائیكه حتی برای كودكان نیز مورد استفاده قرار میگیرند. اگر دچار فشارخون بالا و یا مشكلات و بیماریهای قلبی هستید حتماً در این رابطه با پزشك مشورت كنید.
ارتباط بین بیشفعالی و رژیم غذایی
نمیتوان بهطور یقین گفت كه خوردن برخی غذاها باعث بروز ADHD میشود، اما طبق پژوهشها، برخی كودكان با تغییر برنامه غذایی پیشرفت بسیاری در بهبود این اختلال داشتهاند. گروهی از پژوهشگران خوردن برخی مواد غذایی خاص را در این كودكان محدود نمودهاند و به نتایج خوبی دست یافتهاند.
اجزا و تركیبات مشكلساز شامل رنگهای مصنوعی غذاها، مواد نگهدارنده، لبنیات، كاكائو، گندم، جو، مركبات، گوشتهای فرآوری شده، تخممرغ، حبوبات، سویا، ذرت و روغن ذرت است. اگر مصرف دارو و روشهای درمانی تحتنظر پزشك متخصص بیفایده بود. این مواد را از برنامه غذایی خود به مدت دو هفته قطع كرده، سپس هر كدام را به صورت دورهای (یك هفتهای) وارد برنامه غذایی خود كنید. مثلاً مركبات را وارد كنید و در هفته دوم به جای مركبات از سویا استفاده كنید تا متوجه تغییرات ناشی از آنها در خودتان بشوید. اگر این مواد غذایی و تركیبات تأثیرات عمیقی روی شما دارند، باید آنها را از برنامه غذایی خود حذف كرده و مواد مغذی و ویتامین موردنیاز بدنتان را از طریق دیگری دریافت كنید. این مسأله در مورد كودكان اهمیت بیشتری دارد. از سال 2007-2003 تعداد كودكان مبتلا به ADHD، 22درصد افزایش یافته است، اما در عینحال متخصصان و دانشمندان نیز پیشرفتهای بیشتری در مورد تشخیص بیماری از روی علائم و نشانههای آن به دست آوردهاند. البته علیرغم این پیشرفتها، هنوز كودكان بسیاری به این وضعیت دچارند و بیماریشان تشخیص داده نشده است.
مخصوصاً در مورد دخترها بیشتر اشتباه میشود. آنها ممكن است به مشكل عدم تمركز كافی دچار شوند، ولی از آنجائیكه بیش از حد، پرجنبوجوش و فعال نیستند، بیماری آنها به راحتی تشخیص داده نمیشود. گاهی اوقات برخی پزشكان نیز دچار اشتباه میشوند و ممكن است سایر مشكلات و یا حتی یك وضعیت بسیار طبیعی و معمولی را به اختلال ADHD ربط دهند. این مسأله از نگرانیهای اصلی والدین است، چرا كه میترسند تشخیص پزشك اشتباه بوده باشد. پزشك معالج با پرسیدن سؤالات بسیار و طی ساعتها معاینه پی به این نكته میبرد.