زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

مشكلات خواب در كودكان

مقدمه:

آرزوی هر پدر و مادری آن است كه فرزندشان راحت به خواب رفته، خواب شیرین داشته و صبح بشاش و خندان از خواب برخیزد و هنگامی كه این سیکل به هر دلیل به هم می‌خورد، در حقیقت خواب شیرین از پدر و مادر نیز سلب خواهد شد. در شروع سال تحصیلی، بسیاری از والدین با این مشکل مواجه شده و دچار دست پاچگی و نگرانی می‌گردند. اگرچه در پاره ای از موارد، خود والدین در به وجود آمدن آن نقش دارند. البته موضوع بی خوابی و بدخوابی کودکان به زمان دبستان محدود نمی گردد، بلکه والدین باید از اولین روزهای زندگی طفل، با طرح و ساعات طبیعی خواب وی آشنا گردند تا در این تشخیص اشتباهی رخ ندهد.

علائم اختلال:

طرح خواب کودکان در سنین مختلف، متفاوت است و اکثر اوقات، والدین به دلیل ناآشنایی با این طرح، کودک خود را دچار بی خوابی اطلاق می‌نمایند.

طرح خواب کودکان در زمان نوزادی کاملا با اطفال بزرگتر متفاوت است و یک نوزاد اکثر اوقات روز را در خواب به سر می‌برد. گاهی اوقات مادر با نادیده انگاشتن چرت زدن‌های نوزاد در طول روز، این را جزء خواب وی به حساب نیاورده و او را بی خواب و بدخواب تصور می‌نماید.

گاهی اوقات، دلیل بی قراری و بدخوابی و گریستن‌های نوزاد، ناآشنایی مادر با طرز صحیح شیر دادن و حفظ نظافت جسمانی می‌باشد که با رفع این مشکلات، خواب وی منظم خواهد شد. طبیعی است که یک نوزاد چندین بار در طی شب از خواب برخاسته و گریه کند و با شیر خوردن آرام شود و به خواب رود.

در طی دوران شیرخوارگی، هرچه به یک سالگی نزدیکتر شویم تعداد برخاستن‌های طفل از خواب شبانه کمتر می‌شود. در حدود سنین مدرسه، طرح خواب کودک به بزرگترها شبیه تر می‌گردد، با این تفاوت که آن‌ها به ساعات خواب بیشتری نیاز دارند.

مسائل ایجادکننده مشکل در خواب کودکان چیست؟

یکی از این مسائل حل نشدن استرس‌های روزانه آنان می‌باشد که با همراه بردن این مشکلات به رختخواب، دچار کابوس یا وحشت شبانه خواهند شد.

اختلافات بین والدین، وجود بیماری افسردگی در کودک، بیماری‌های جسمانی از جمله بیماری‌های تیروئیدی و نیز برخی اختلالات خونی، ممکن است در کودک، ایجاد اختلال خواب نمایند.

روش‌های پیشگیری از اختلال و درمان‌های اولیه و در دسترس کدامند؟

کودک دبستانی را باید در اواسط شب وادار به خوابیدن نموده و اجازه ندهیم همراه بزرگترها تا آخرین ساعات شب به دیدن تلویزیون بپردازد، زیرا در غیر این صورت به زندگی تحصیلی او لطمه شدیدی وارد خواهد شد.

بزرگترها و خصوصا مادر باید سعی نمایند تا ساعات قبل از خواب طفل با آرامش بیشتری توأم گردد. برای مثال، مادر می‌تواند قبل از خواب به طفل کمک نماید تا مشکلات روزانه را (که مثلا در مدرسه برای وی پیش آمده است) برای او شرح داده و سپس با بیان راه حل‌های مناسب، در جهت رفع این مشکلات برآید. یکی از طرق برطرف کردن بی‌خوابی اطفال، ممانعت آنان از دیدن برنامه‌های مهیج تلویزیون در آخر شب و نیز یک حمام گرم و سریع قبل از خواب می‌باشد. همچنین باید ترس از تاریکی، دزد، جادوگر و سایر مسائلی که به طور طبیعی موضوعات ترس کودکان را تشکیل می‌دهند، برای طفل حلاجی نمود تا این‌گونه ترس‌ها مانع به خواب رفتن طفل نگردند. گاهی طفل از دیدن درخت‌های تنومندی که جلوی پنجره اطاق خواب وی قرار گرفته‌اند، دچار توهم شده، آن‌ها را همانند اشباح می‌بیند و از به خواب رفتن دچار وحشت می‌گردد که باید با قراردادن بستر وی در سوی دیگر اطاق، مسئله را حل نمود.

کودک درخواست نماید که چراغ خواب پرنوری در اطاقش روشن باشد، باید خواسته‌اش را برآورده نمود.

اگر کودک، نیمه شب به اطاق پدر و مادر آمده و بخواهد در کنار آن‌ها استراحت کند، باید او را آرام نمود و پس از خوابیدن، به آرامی به اطاقش برگرداند.

گاهی اوقات کودک در اوایل یا اواسط شب با فریاد زدن از خواب می‌پرد و وقتی به سراغش می‌رویم او را به شدت مضطرب می‌یابیم که باید پس از بغل کردن و آرام ساختن وی، دوباره سعی در خواباندن او نماییم.

در چه صورت باید به پزشک مراجعه نمود؟

در برخی موارد، این اختلالات خواب، کابوس شبانه یا وحشت شبانه را تشکیل می‌دهند که ممکن است به طور موقت نیاز به تجویز داروهایی خاص داشته باشند.

هرگز سعی نکنید در مورد کودکان آشفته و بی خواب از خود درمانی استفاده کنید، زیرا بسیاری از داروهای آرام بخش و خواب آور در کودکان تولید اختلال رشد و اشتها و بسیاری عوارض دیگر نموده و به علاوه اگر اختلال خواب نشانی از یک بیماری زیربنایی جدی اعم از جسمی یا روانی بوده باشد، موجب مخفی ماندن آن و عواقب خطرناک تری خواهد شد.

به طور خلاصه در بسیاری از موارد که والدین فرزند خود را بی‌خواب تصور می‌نمایند واقعیت چنین نبوده و نیز بسیاری از این موارد با رعایت موازین ساده فوق قابل پیشگیری و رفع خواهند بود.