زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

توانبخشی مشكلات مغزی در نوزادان

همان طور كه می‌دانید تعداد سلول‌های سیستم عصبی مركزی نوزاد تازه متولد شده حدودا به اندازه تعداد سلول‌های سیستم مغزی بالغین می‌باشد. بعد از تولد  وزن مغز 4 تا 5  برابر افزایش می‌یابد، كه البته این افزایش به چند عامل بستگی دارد كه مقدار كمی از این افزایش وزن، مربوط به افزایش سلول‌های مغز آن هم در مناطق بسیار محدود، (مثل مخچه، هیپوكاپ و نقاط محدود دیگری می‌باشد) و بقیه مربوط به افزایش تعداد ارتباطات مغزی (سیناپس‌ها) و افزایش طول آكسون و دندریت‌ها و افزایش غلاف ارتباطی بین سلول عصبی می‌باشد كه اصطلاحا میلیینیزاسیون می‌نامند. اعصاب مغزی نخاعی در موقع تولد شبیه به شاخه‌های كوتاه بی شاخ و برگ می‌باشند و در بدو تولد، به مرور به حدی این شاخه و برگ‌ها و رشته اصلی نورون برای ارتباط با نورون‌های دیگر یا منشا مورد نظر نورون (آكسون) افزایش می‌یابد كه در 24 ماهگی به صورت درختی نمایان می‌گردد كه با تمام درخت‌ های شبیه و مورد علاقه خود (هم به صورت طولی، عرضی و ارتفاع مرتبط می‌شود و به وسیله شاخه‌های فراوان ایجاد شده). و در همین راستا آكسون نورون هم بر حسب موقعیت آن غلاف‌سازی می‌شود تا برحسب احتیاج نورون بر سرعت سیگنال خود بیفزاید چون هر چه سیگنال‌های داده شده در محیط خارج وسیع‌تر، كاراتر و هدفمندتر باشد این بازسازی نورون بهتر انجام خواهدشد. كلیه این افزایش‌ها وابسته به سیگنال رسیده از بیرون خواهد بود كه به آن External stimulation می‌نامند.

با این مقدمه اگر در نوزادان طبیعی بدانیم كه چگونه به صورت علمی سیگنال برسانیم و با نوزاد چگونه برخورد نماییم، خواهیم توانست روند بازسازی مغز او را نیز تسریع نماییم، كه در اثر تكامل و تسریع ساخت و ساز مغز روی هوش تكاملی او اثر مثبت دارد. در این صورت خواهیم توانست از عملكرد بالای مغزی برخوردار گردیم. بخصوص در مورد نوزادانی كه دارای مختصری مشكلات مختلف سیستم مغزی نخاعی می‌باشند، كه به آنها اصطلاحا Minimal BrainDamage می‌گوییم كه در این سن به خوبی قابل تشخیص است. متاسفانه در سن مدرسه این اشكالات چه از نظر كلینیكی و پاراكلینیكی تقریبا غیر قابل تشخیص می‌باشد و متاسفانه در آن سن، كار زیادی برای كودك كار نمی شود انجام داد و اگرهم بتوان كاری انجام داد بسیار كم و با هزینه بسیار زیاد و استرس از طرف والدین همراه می‌باشد.البته به شرطی كه همكاران متخصص اطفال دوره‌های تشخیصی زودرس را همراه با مبانی علوم تكاملی یا Neurdevelopment دیده باشند.

در شماره آینده در خصوص روش‌های تشخیص زرودرس مشكلات مغزی در نوزادان بیشتر بحث می‌كنیم.