گام به گام با رشد كودك رفتارهای نوزاد در چهار سالگی
یكی از مهم‌ترین مسائلی كه والدین باید به آنها اهمیت دهند سلامت نوزاد و كودك است. كودكان، سرمایه‌های ارزشمندی هستند كه رشد و توسعه جامعه در گرو سلامت و توانمندی جسمی و روحی آنان است. به معنای دیگر، توجه به سلامتی كودكان در واقع سرمایه‌گذاری برای آینده روشن جوامع بشری محسوب می‌شود چرا كه كودك امروز در واقع سرمایه اصلی برای توسعه جامعه فرداست. از این‌رو و با توجه به اهمیت این موضوع در هر شماره از نشریه در مورد رفتارهای كودك در ماه‌های مختلف اشاره كرده‌ایم. در این شماره و در ادامه مطالب آمده قصد داریم در مورد رفتارهای نوزاد در چهار‌سالگی بحث كنیم. امیدواریم مفید و سودمند واقع شود.
وضع بدن و حركات كلی
در حالی‌كه مانند بزرگ‌ترها فقط یك پا روی پله است، به تنهایی از پله‌ها بالا و پایین می‌رود یا می‌دود. حركات خود را از جمله چرخش در گوشه‌ها و رد كردن موانع، دویدن و یا جلو و عقب كشیدن را به خوبی كنترل می‌كند. از نردبان و درخت بالا می‌رود. می‌تواند روی نوك پا بایستد، راه برود و بدود. با مهارت سه چرخه‌اش را می‌راند و می‌تواند پیچ‌های تند U شكل را به سادگی طی كند. می‌تواند روی پای برتر سه تا پنج ثانیه بایستد و روی آن لی لی كند. اشیاء روی زمین را با خم كردن كمر و كشیده نگهداشتن زانوها مرتب می‌كند یا برمی‌دارد. چهارزانو می‌نشیند. در بازی با توپ مهارت روزافزون نشان می‌دهد كه شامل انداختن،گرفتن، زمین زدن پیاپی، شوت كردن و زدن توپ با چوبدستی است.
بینایی و حركات ظریف
برج ده طبقه یا بیشتر می‌سازد و اگر بخواهد یا از او بخواهند چند پل سه طبقه می‌سازد. سه پلكان شش طبقه بعد از آموزش می‌سازد. باز كردن دست‌ها را تقلید می‌كند و انگشت شست را به نوبت روبروی هر انگشت در دست راست و چپ قرار می‌دهد. مداد را می‌گیرد و از آن با كنترل خوب همانند بزرگسالان استفاده می‌كند. ضربدر و حروف V، H، T و O (در فارسی ا، د، ر) را رونویسی می‌كند. در هنگام نقاشی، آدمكی با سر و تنه و معمولاً بازوها و انگشتان می‌كشد. در صورت درخواست یا به خودی خود خانه مشخصی را نقاشی می‌كند. قبل از اتمام تصاویر شروع به نامگذاری آنها می‌كند. تطبیق و نامگذاری چهار رنگ اصلی را به درستی انجام می‌دهد.
شنوایی و گفتار
گفتار از نظر دستور زبان درست و كاملاً قابل درك است. فقط تعداد كمی جایگزینی آوایی ناقص را نشان می‌دهد كه معمولاً شامل گروه‌های r-l-w-y، P- th- f -s یا گروه صوتی k-t (برای مثال در زبان فارسی ت به جای ک) است. دائماً سؤالاتی با «چرا»؟ «چه وقت»؟ «چه طور»؟ و معانی كلمات را می‌پرسد. به داستان‌های طولانی گوش می‌كند. خودش هم تلاش می‌كند داستان تعریف كند، بعضی اوقات واقعیات و رویا را قاطی می‌كند. طوطی‌وار تا بیست یا بیشتر می‌شمارد. شمارش اشیاء با صدای بلند و لمس مسئولانه هریک از آنها را به‌ترتیب تا چهار یا پنج شروع می‌كند. از شوخی و بازی با كلمات لذت می‌برد. چند ترانه كودكانه را بدرستی می‌خواند و یا تكرار می‌كند.
رفتار اجتماعی و بازی
با قاشق و چنگال با مهارت غذا می‌خورد. دست‌هایش را می‌شوید و خشك می‌كند. دندان‌هایش را مسواك می‌كند. به جز بند كفش، شال و دكمه‌های پشت، در بقیه موارد می‌تواند لباسش را در بیاورد و بپوشد. رفتار عمومی مستقل‌تری دارد و سخت خودرأی است. هنگامی كه با تمایلات و خواسته‌هایش مخالفت شود، به كلام گستاخانه با بزرگسالان و دعوا با همبازی‌هایش متوسل می‌شود. در رفتار و گفتارش حس شوخ طبعی را نشان می‌دهد. بازی‌های نمایشی تخیلی و خودآرایی خیلی مورد علاقه‌اش است. انجام بازی‌های زمینی بسیار پیچیده شده ولی از نظر ظاهر کمتر مرتب است. بیرون از خانه با هر وسیله در دسترس، ساختمان سازی می‌كند. به همراهی دیگر كودكان نیازمند است و همانند رفتارش با بزرگسالان با آنها متناوباً همكاری و درگیری دارد ولی نیاز به گفتگو با آنها را بیش از كتك كاری درك می‌كند و رعایت نوبت را همانند شراكت درك می‌كند. به خواهر یا برادر كوچك‌ترش توجه می‌كند و برای همبازی‌هایش در پریشانی‌ها احساس همدردی می‌كند. زمان گذشته، حال و آینده را درك می‌كند.
