کمک به کودکان اوتیسمی
والدین کودکان اوتیسمی راه‌های زیادی را می‌توانند برای کمک به فرزندشان به کارگیرند، اما در عین‌حال آنها باید خود نیز به گونه‌ای حمایت شوند. اگر شما از یک کودک اوتیسمی مراقبت میکنید، باید به خودتان نیز توجه کافی داشته باشید. این کار خودخواهی نیست، بلکه نوعی ضرورت است. تقویت روحی باعث می‌شود شما بهتر بتوانید به فرزندتان رسیدگی و نیازهای او را برطرف کنید. با استفاده از راهکارهای زیر می‌توان زندگی با یک کودک اوتیسمی را برای همه اعضای خانواده راحت‌تر کرد.
نکاتی در رابطه با کمک به کودکان اوتیسمی
ساختار و امنیت کافی برای آنها فراهم کنید
افزایش آگاهی در رابطه با اوتیسم و شرکت در جلسات درمان در بهبود فرزند شما بسیار موثر خواهد بود. علاوه بر این دو کار، نکات زیر نیز می‌تواند زندگی روزمره را برای شما و فرزندتان بسیار ساده کند.
استوار و پایدار باشید. برای کودکان اوتیسمی تطبیق چیزهایی که یاد گرفته اند با امور مختلف در زندگی روزمره کار دشواری است. برای مثال ممکن است فرزند شما در مدرسه برای انتقال برخی مفاهیم از زبان استفاده کند اما در خانه این کار را انجام ندهد. پیگیری و پایداری در آموزش و یادآوری برخی نکات به كودك می‌تواند تاثیرات آموزش‌هایی را که او در خارج از خانه دیده چند برابر کند. از شیوه‌های آموزشی و درمانی درمانگران فرزندتان آگاهی یابید. و سعی کنید همان شیوه‌‌ها را در خانه نیز پیاده کنید. همچنین این امکان را برای درمانگران فراهم کنید که جلسات درمانی خود را گاه در محیط‌هایی خارج از مرکز درمانی انجام دهند تا فرزند شما بفهمد نکاتی که آموزش می‌بیند در سایر محیط‌ها نیز باید اجرا شود. همچنین شما باید در تعامل با فرزندتان و در برخورد با برخی رفتارهای او از خود پایداری و ثابت قدم نشان دهید.
برنامه‌ریزی منظم داشته باشید. کودکان اوتیسمی‌اگر یک برنامه روتین و منظم داشته باشند، عملکرد بهتری دارند. این نکته نیز به میزان پیگیری و پشتكار شما بستگی دارد. یک برنامه منظم برای فرزندتان تهیه کنید. این برنامه باید شامل تمام کارهایی باشد که فرزندتان در طول روز انجام می‌دهد (شامل ساعات وعده‌های غذایی، ساعت مدرسه، ساعت بازی، ساعت خواب ...). سعی کنید تا می‌توانید به این برنامه پایبند باشید و تا جایی که می‌شود در آن تغییراتی ایجاد نکنید. اگر زمانی ناچار به ایجاد تغییر در برنامه شدید، حتما فرزندتان را از قبل برای این تغییر آماده کنید.
برای رفتارهای خوب، به فرزندتان پاداش بدهید. تقویت نکات مثبت کودکان اوتیسمی در بهبود رفتارهای آنان بسیار موثر است. پس سعی کنید رفتارهای فرزندتان را زیر نظر داشته باشید تا اگر رفتار خوبی از او سر زد، او را تشویق کنید؛ هنگام تشویق نیز به او بفهمانید که دقیقا برای کدام رفتار تشویقش میکنید. راه‌های دیگری نیز برای تشویق پیدا کنید؛ مثلا به او یک برچسب رنگی بدهید یا اجازه دهید با اسباب بازی مورد علاقه‌اش بازی کند.
یک منطقه امن و بدون خطر در خانه برای فرزندتان ایجاد کنید. بخشی از خانه را برای استراحت و بازی فرزندتان آماده کنید تا در آن محیط به دور از خطرات محیطی بوده و احساس امنیت کند. برای این‌کار شما باید بتوانید حدود و ثغوری واضح و قابل فهم برای او ایجاد کنید. همچنین اگر فعالیت زیادی در خانه دارد، لازم است این امنیت را به گونه‌ای در سایر قسمت‌های خانه نیز فراهم کنید.
با او از راه‌های غیر کلامی هم ارتباط برقرار کنید
ایجاد ارتباط با یک کودک اوتیسمی کار سختی است؛ اما لازم نیست برای ارتباط با او حتما از کلمات استفاده کنید. شما می‌توانید از طریق نگاه، تماس فیزیکی، تن صدا و حتی حالت بدن‌تان با او ارتباط برقرار کنید. كودك نیز با شما ارتباط برقرار می‌کند؛ حتی اگر با شما صحبت نمی‌کند. شما فقط باید نحوه برقراری این ارتباط را بفهمید.
به دنبال اشارات غیر کلامی باشید. اگر حواس‌تان باشد و دقت کنید، می‌توانید ایما و اشارات غیر کلامی فرزندتان را بفهمید و درک کنید. اگر یک کودک اوتیسمی‌از نظر شما عجیب رفتار می‌کند، شاید یکی از دلایلش این باشد که شما برخی پیام‌ها و اشارات او را درک نمی‌کنید. به صداهایی که ایجاد می‌کنند، حالات صورت و ژست‌های آنان توجه کنید. مثلا پرت کردن یک شی، راهی برای نشان دادن ناراحتی و جلب توجه است.
نیازهای نهفته در رفتارهای نابهنجار آنها را بشناسید. خیلی طبیعی است که اگر منظور کودکی درک نشود، آن کودک ناراحت می‌شود. این مسأله در مورد همه کودکان صدق می‌کند. فرقی نمی‌کند آن کودک اوتیسم داشته باشد یا نه. وقتی کودکان اوتیسمی رفتارهای
نا بهنجار از خود بروز می‌دهند، به این دلیل است که اطرافیان رفتارها و منظورهای آنان را درک نمی‌کنند. آنان سعی می‌کنند با رفتارهای نا بهنجار منظور خود را به شما برسانند.
با فرزندتان خوش بگذرانید. یک کودک اوتیسمی‌هم به هر حال یک کودک است. کودکان اوتیسمی و والدین آنها هر دو در کنار درمان، به تفریح و شادی نیز احتیاج دارند. یک برنامه تفریح هنگام سرحالی فرزندتان برای او ترتیب دهید.
سعی کنید کارهایی به همراه او انجام دهید که او را می‌خنداند و باعث شادی‌اش می‌شود. اگر این برنامه آموزشی و درمانی به نظر نرسد، از آن بیشتر لذت خواهد برد. این شادی و لذت فواید بی شماری برای او دارد. اینکه بتواند بدون استرس ساعاتی را با شما بگذراند، بر روابط دو جانبه شما تاثیر بسیار مثبتی می‌گذارد. بازی یکی از اجزای جدایی ناپذیر یادگیری برای کودکان است و نباید حالت خشک و جدی به خود بگیرد.
به حساسیت‌های خاص فرزندتان توجه کنید. بسیاری از کودکان اوتیسمی‌نسبت به برخی صداها، نورها، مزه‌ها و بوها حساس هستند. سعی کنید بفهمید چه صداها یا عواملی او را اذیت می‌کند و باعث بروز رفتارهای ناهنجار می‌شود.در عین حال برخی عوامل نیز تاثیر مثبت روی او می‌گذارد. سعی کنید آن عوامل را نیز بشناسید تا بهتر بتوانید از بروز برخی مشکلات جلوگیری کنید.
یک برنامه درمانی شخصی برای فرزندتان فراهم کنید
در حال حاضر برنامه‌های درمانی بسیاری برای کودکان اوتیسمی وجود دارد. این تنوع انتخاب را برای والدین سخت می‌کند. همچنین والدین ممکن است توصیه‌های گوناگونی از اطرافیان نیز بشوند. این توصیه‌ها نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه شرایط را سخت‌تر و پیچیده‌تر نیز می‌کند. هنگامی‌که برای فرزندتان برنامه‌ریزی میکنید، همواره به یاد داشته باشید که یک برنامه خاص برای همه کودکان تاثیر‌گذار نیست. هر کودک ویژگی‌های منحصر به فرد خود، با نقاط ضعف و قوت خاص خودش را دارد. برنامه درمانی فرزند شما باید با توجه به ویژگی‌ها و نیازهای خودش طراحی شود. شما بهتر از هر کس دیگری فرزندتان را می‌شناسید، پس باید مطمئن شوید که این برنامه پاسخگوی نیازهای او هست یا خیر. با طرح سوالات زیر، می‌توانید به این هدف دست پیدا کنید:
نقاط قوت فرزند من چیست؟
نقاط ضعف فرزند من چیست؟
کدام رفتارهای او بیشتر از بقیه مشکل ساز است؟
فرزند من دچار کمبود کدام توانایی‌هاست؟
فرزند من چگونه بهتر یاد می‌گیرد؟
فرزند من از چه کارهایی بیشتر لذت می‌برد و چگونه می‌توان از این کارها در آموزش او استفاده کرد؟
نهایتا به یاد داشته باشید هر برنامه‌ای که برای فرزندتان طراحی کنید، حضور و کمک شما برای موفقیت آن برنامه ضروری است. شما با همکاری با تیم درمانی می‌توانید موفقیت فرزندتان را به گونه‌ای تضمین کنید.
یک برنامه خوب درمانی باید شامل موارد زیر باشد:
تقویت نقاط قوت کودک
داشتن برنامه‌ریزی منظم و قابل پیش‌بینی
آموزش کارها و تکالیف به صورت جزء به جزء و تدریجی
درگیر کردن کودک در کارهایی که احتیاج به تمرکز و توجه دارد
تشویق کودک در صورت انجام کارهای خوب
انتخاب یک روش درمانی مناسب
تعداد روش‌ها و برنامه‌های درمانی اوتیسم به قدری زیاد و متنوع است که گاه انتخاب بهترین آنها سخت و گیج‌کننده به نظر می‌رسد. برخی روش‌های درمانی بیشتر بر کاهش مشکلات رفتاری و تقویت مهارت‌های ارتباطی تاکید دارند، در حالی که برخی دیگر تاکیدشان بر کاهش حساسیت‌های خاص این کودکان و رفع مشکلات عاطفی آنهاست. با وجود این تنوع زیاد شما باید علاوه بر اطلاعاتی که خودتان شخصا در این رابطه کسب میکنید، با یک متخصص نیز مشورت کنید. هدف یک برنامه درمانی باید پاسخگویی به همه نیازهای فرزند شما باشد. برای این منظور گاه لازم است از ترکیب چند روش درمانی مختلف استفاده کنید. روش‌های رایج درمانی اوتیسم عبارتند از: درمان‌رفتاری، درمان‌گفتاری، درمان از طریق بازی، درمان فیزیکی، درمان اشتغالی و درمانی غذایی.
به دنبال کمک و حمایت باشید
مراقبت از کودکی که دچار اختلال اوتیسم است، به انرژی و وقت زیادی نیاز دارد. ممکن است گاهی شما احساس خستگی، استرس، و ناامیدی کنید. حتی انجام وظایف پدری یا مادری و بزرگ کردن یک کودک سالم کار ساده‌ای نیست؛ حال اگر این کودک دچار اختلال اوتیسم نیز باشد، این سختی چند برابر می‌شود. شما برای اینکه بتوانید به وظایف خود به خوبی رسیدگی کنید، باید از خودتان خوب مراقبت کنید. سعی نکنید همه کارها را خودتان انجام دهید. به دنبال کمک و حمایت باشید. می‌توانید این کمک را از سایر اعضای خانواده یا از برخی گروهای خاص درمانی بگیرید. همچنین توجه داشته باشید که گاه ممکن است خودتان نیاز به مشاوره با یک مشاور داشته باشید. از مشاوره پرهیز نکنید. بسیار طبیعی است که فردی با شرایط مشابه شما گاه احساس کند نیاز به همراهی و راهنمایی خاص یک متخصص دارد. با این کار، نه تنها به خودتان، بلکه به فرزند و سایر اعضای خانواده نیز کمک میکنید.
راهنمای والدین کودکان اوتیسمی
اگر شما به تازگی متوجه شده اید که فرزندتان دچار اختلال اوتیسم است (یا ممکن است دچار این اختلال باشد)، احتمالا نگران آینده و پیامدهای آن هستید. هیچ پدر و مادری دوست ندارند فرزندشان را در حالتی غیر از سلامت و خوشحالی ببینند. تشخیص اختلال اوتیسم در کودک می‌تواند برای والدین وحشتناک باشد. ممکن است آنها ندانند چگونه باید به فرزندشان کمک کنند و توصیه‌های گوناگون آنها را گیج و سردرگم کند. شاید هم از برخی بشنوند که اوتیسم یک مشکل است و هیچ راهی برای بهبود آن وجود ندارد. درست است که اوتیسم اختلالی نیست که خیلی زود و راحت از بین برود، اما راه‌های بسیاری برای بهبود شرایط کودکان اوتیسمی‌و آموزش به آنها وجود دارد. این امکانات را می‌توان در محیط خانه و مدرسه برای آنها فراهم کرد. با عشق و حمایت شما و اطرافیان، فرزندتان می‌تواند آموزش ببیند، رشد کند و شکوفا شود.
منتظر تشخیص نباشید
به عنوان پدر یا مادر کودکی که دچار اوتیسم یا سایر اختلالات رشدی است، باید به محض اینکه علائمی‌در فرزندتان مشاهده کردید، اقدامات لازم را برای بهبود او انجام دهید. به محض اینکه به چیزی شک کردید، فرزندتان را به یک متخصص نشان دهید. صبر نکنید تا ببینید بهبود پیدا می‌کند یا نه. حتی منتظر یک تشخیص رسمی‌نیز نمانید. اقدامات درمانی در رابطه با کودکان اوتیسمی‌هر چه زودتر صورت گیرد، احتمال بهبود و درمان آنها نیز افزایش می‌یابد. درمان بموقع موثرترین راه در تسریع رشد کودکان اوتیسمی‌و کاهش علائم اوتیسم است.
نکاتی برای والدین کودکان اوتیسمی
اطلاعات‌تان را درباره اوتیسم افزایش دهید. هر چه اطلاعات شما در رابطه با اختلال اوتیسم بیشتر باشد، بیشتر و بهتر می‌توانید اقدامات لازم برای بهبود فرزندتان را انجام دهید. اطلاعاتی در رابطه با روش‌های درمان کسب کنید، سوالات‌تان را از متخصصان بپرسید و سعی کنید در تمام جلسات درمانی شرکت کنید.
حالات مختلف فرزندتان را خوب بشناسید. بدانید که چه چیزی باعث بدخلقی او می‌شود و چه چیزی رفتارهای مثبت را در او افزایش می‌دهد.چه چیزی برای فرزندتان استرس ایجاد و چه چیزی او را آرام می‌کند؟ اگر فرزندتان را خوب درک کنید، می‌توانید موقعیت‌های تنش زا را برای او کاهش دهید.
رفتارهای فرزندتان را هر چند اذیت کننده، بپذیرید. به جای اینکه مدام او را با سایر کودکان مقایسه و نقاط ضعفش را شناسایی کنید، سعی کنید او را همانطور که هست بپذیرید. از رفتارهای فرزندتان لذت ببرید و موفقیت‌های کوچک او را جشن بگیرید. اینکه احساس کند بدون قید و شرط دوست داشته خواهد شد در بهبود او تاثیر بسیار مثبتی خواهد داشت.
خسته نشوید. پیش‌بینی آینده کودکان اوتیسمی امری تقریبا غیرممکن است؛ پس سعی نکنید آینده فرزندتان را برای خود ترسیم کنید و برای آن ناراحت شوید. کودکان اوتیسمی نیز مانند سایر کودکان سال‌ها وقت دارند که رشد کنند و برای خود آینده‌ای مناسب بسازند.
