زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تنبلی چشم در كودكان را جدی بگيريد

چشم یكی از بزرگ‌ترین نعمت‌هایی است كه ما انسان‌ها كمتر به آن توجه می‌كنیم. تنبلی چشم شایع‌ترین علت نابینایی یك چشمی در افراد زیر 20 سال و دومین علت كاهش بینایی در كودكان است. تنبلی درجات مختلفی دارد كه در نوع شدید آن كودك قادر به دیدن اشیاء بزرگ در فاصله یك متری نیست.

شیوع تنبلی

آمارها نشان می‌دهد كه شیوع تنبلی بین 2-4 درصد است یعنی از هر یكصد كودك 2 یا 4 نفر دچار تنبلی چشم یا كم‌بینایی می‌باشد. همیشه پیشگیری مؤثرتر از درمان می‌باشد. تنبلی چشم یا تشخیص به موقع قابل درمان است. در اكثر مواقع چشم مبتلا به تنبلی، سالم و طبیعی به نظر می‌رسد چون كودكان حتی با كاهش بینایی كارهای اولیه را انجام می‌دهند حتی اگر كاهش بینایی دو طرفه باشد به خاطر همین مسأله والدین متوجه كم‌بینایی كودك نمی‌شوند حتی پزشك هم بدون معاینه چشم قادر به تشخیص این‌گونه موارد تنبلی نیست.

معاینه چشم در كودكان به ظاهر سالم

هفته اول تولد، سال اول، سال سوم، سال پنجم و قبل از ورود به مدرسه

شایع‌ترین عوامل ایجادكننده تنبلی چشم

 عیب انكساری شامل دوربینی، آستیگمات و نزدیك‌بینی، چون در عیب‌های انكساری تصویر واضح و شفاف به مغز نمی‌رسد لذا تصویر برگشتی تار و باعث تنبلی چشم‌ها می‌شود.

 اشكالات مادرزادی در ساختمان چشم: مانند آب مروارید مادرزادی و یا ضربه‌ای، افتادگی پلك یك طرفه و در مواقع نادری افتادگی پلك دو طرفه، كدورت‌های قرنیه مركزی

 لوچی یا انحراف چشم بخصوص انحراف‌های یك طرفه

رشد و تكامل بینایی

رشد و تكامل بینایی از دوره جنینی تا سه سالگی رشد سریع و قابل توجه دارد و این رشد و تكامل بینایی تا 10 سالگی ادامه دارد. هرگاه در این دوران به خصوص در سه سال اول تكامل بینایی در مسیر بینایی مشكلی به وجود آید باعث تنبلی چشم می‌گردد.

زمان تشخیص تنبلی

زمان تشخیص تنبلی بستگی به علت تنبلی دارد. اگرعلت تنبلی آب مروارید مادرزادی باشد، بهترین زمان تشخیص و پیشگیری تنبلی هفته اول تولد می‌باشد، چون در بعضی مواقع آب مروارید علامت ظاهری ندارد و حتماً بایستی معاینه چشم انجام شود تا تشخیص داده شود. اگر آب مروارید بعد از دو ماهگی تشخیص داده شود و تحت عمل جراحی قرار گیرد چشم عمل شده دچار تنبلی شدید و یا نابینایی می‌شود. در بعضی مواقع تنبلی تا سه سالگی قابل درمان و در مواقعی دیگر تا سنین قبل از مدرسه و در مواقع نادر قبل از 10 سالگی قابل درمان می‌باشد. درمان تنبلی بستگی به سن، علت و شدت تنبلی دارد.

عوارض تنبلی چشم

 انحراف چشم در بعضی از مواقع به دنبال تنبلی اتفاق می‌افتد و در موارد دیگری انحراف خود باعث تنبلی می‌شود.

 نابینایی دائمی كه باعث مشكلات اقتصادی، روحی و روانی می‌شود.

 از بین رفتن دید سه بعدی.

 كاهش قدرت تمركز و قدرت تفكیك.

 افت تحصیل.

درمان تنبلی

بهترین راه درمان تنبلی برطرف كردن علت تنبلی است، اگر كودكی عیب انكساری دارد ابتدا تجویز عینك یا اگر آب مروارید دارد ابتدا عمل آب مروارید انجام شود سپس بستن چشم سالم. مدت زمان بستن بستگی به شدت تنبلی دارد كه توسط متخصصین توصیه می‌شود. در بعضی مواقع درمان ظرف مدت سه ماه بهبودی پیدا می‌كند. در مواقعی چندین دوره درمان تنبلی ادامه دارد و در مواقعی اگر درمان تنبلی دیر آغاز شده باشد  درمان تنبلی و بهبودی دید كامل نمی‌شود و كودك تا آخر عمر دچار تنبلی و یا كاهش بینایی می‌باشد.

در بعضی مواقع مدت درمان به چند سال می‌رسد كه در این موارد همكاری والدین و كودك از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از بستن چشم سالم استفاده از چشم تنبل برای كارهای دقیق و ظریف است تا زودتر نتیجه گرفته شود. راه‌های دیگری به غیر از بستن چشم برای كودكانی كه همكاری خوب ندارند توصیه می‌شود.

 استفاده از شیشه‌های مات برای چشم سالم كه به جای شیشه‌های شفاف در عینك توصیه نمی‌شود.

 استفاده از قطره سیكلو پلاژیك (قطره‌هایی كه تطابق چشم سالم را از بین می‌برد و باعث تاری دید نزدیك و در بعضی از مواقع باعث تاری دید دور و نزدیك می‌شود).

البته همیشه این قطره‌ها توصیه نمی‌شود. در 50 درصد موارد بعد از قطع درمان ناگهانی تنبلی قابل برگشت است، لذا توصیه می‌شود درمان به تدریج كم و سپس قطع گردد.