بهداشت دهان و دندان در كودكان
اهمیت دندان‌های سالم در تغذیه، تكلم و زیبایی بر هیچ كس پوشیده نیست. وجود دندان‌های سالم به خصوص در كودكان اهمیت دارد. چرا كه در غیر این صورت كودك ممكن است به این دلیل به سوءتغذیه مبتلا شود.
رویش دندان‌های شیری معمولاً از 6 ماهگی شروع می‌شود و تا حدود
5/2 سالگی همه‌ی 20 دندان شیری در می‌آید. اگر رویش دندان‌ها كمی زودتر یا دیرتر از 6 ماهگی شروع شود طبیعی است اما اگر تا حدود 14 ماهگی اولین دندان شیری در نیامده باشد باید به پزشك مراجعه نمود.
بهداشت دندان
قبل و به هنگام درآوردن دندان، علایمی نظیر آبریزش از دهان، گاز گرفتن و جویدن اشیا و گاه تغییر خلق و خوی كودك مشاهده می‌شود. از همان ابتدا كه طفل دندان در می‌آورد باید بهداشت آن را رعایت كرد. در ابتدا پس از هر بار شیر دادن، مادر باید دندان طفل را با یك قطعه گاز استریل تمیز كند و كمی آب به او بدهد. مسواك زدن دندان‌های كودك تا حدود 3 سالگی كه توان مسواك زدن را به دست خواهد آورد توسط والدین اجرا می‌شود و پس از آن تا چهارسالگی در هنگام مسواك زدن به او كمك می‌شود.
والدین باید از دادن شیرینی زیاد (به خصوص در شب)، شكلات‌های سفت و نوشابه‌های رنگی به كودكان خودداری كنند. دندان‌های شیری علاوه بر نقشی كه در جویدن غذا، تكلم درست و زیبایی صورت دارند دو نقش مهم دیگر نیز ایفا می‌كنند:
اول این كه در رشد طبیعی فك‌ها مؤثرند.
دوم این كه فضای لازم را برای رویش دندان‌های دایمی حفظ می‌كنند و به این ترتیب باعث می‌شوند كه دندان‌های دایمی راحت و منظم در بیایند.
اگر به هر علتی دندان‌های شیری به سرعت خراب شود و مجبور شویم آن‌ها را بكشیم یا برعكس، دندان‌های شیری بیشتر از مدت لازم در دهان بمانند رویش دندان‌های دایمی دچار اشكال می‌شود. مثلاً اگر دندان شیری كشیده شود به تدریج دندان‌های كنار آن به طرف جای خالی كج می‌شوند. به همین دلیل هنگام رویش دندان دایمی به سبب تنگی جا یا اصلاً در نمی‌آید یا كج در می‌آید. بنابراین، مراقبت از دندان‌های شیری و نگه‌داری از آن‌ها، تا زمان رویش دندان‌های دایمی اهمیت زیادی دارد.
دندان‌های شیری
از حدود 5/5 تا 12 سالگی به تدریج دندان‌های شیری لق می‌شوند و می‌افتند. رویش دندان دایمی، پس از افتادن هر دندان شیری، حدود
2 تا 6 ماه طول می‌كشد. تعداد كامل دندان‌های دایمی 32 عدد است. اگر از دندان‌های دایمی به درستی مراقبت شود برای تمام عمر انسان دوام می‌آورند و باقی می‌مانند.
نكته‌ی مهم:
اولین دندان دایمی دندان شماره 6 (اولین آسیای بزرگ) است كه در پشت آخرین دندان شیری در می‌آید. چون بیشتر مردم این نكته را نمی‌دانند آن را با دندان شیری اشتباه می‌گیرند و در نگه‌داری آن غفلت می‌ورزند. بنابراین وقتی رویش این دندان شروع شد والدین باید نگه‌داری آن را به كودكان خود یادآوری نمایند.
تغذیهی مناسب و موادی چون كلسیم، فسفر و ویتامین‌های A و D برای تشكیل و حفظ دندان‌ها مؤثر هستند.
تغذیهی كودك با بطری خصوصاً با آب قند و مواد شیرین باعث پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.
برای نگه‌داری و معاینه دندان‌های شیری و دایمی بهتر است كودكان حداقل سالی یكبار توسط دندانپزشك معاینه شوند.
