گام به گام با رشد و تكامل كودك 11تا 12ماهگی
حالا به تولد یكسالگی فرزند دلبندتان نزدیك میشوید. به زودی شاهد تغییرات شگفتانگیزی در او خواهید بود. او حالا دیگر كمكم به شخصیت منحصر به فرد خودش نزدیك میشود، عواطف و احساساتش رشد میكنند و روابطش با سایر افراد خانواده مستحكمتر میشود او سرشار از زندگی و انرژی است، پر از عشق است و از بودن در كنار شما لذت واقعی میبرد.
رشد فیزیكی
در این مرحله فرزند شما تلاش میكند كه به تنهایی بایستد و نخستین قدمها را بدون كمك شما بردارد. اما فراموش نكنید كه سرعت رشد فیزیكی كودك شما بستگی به رشد فردی او دارد و هیچگاه نباید او را با سایر كودكان مقایسه كنید.
نخستین گام
تقریباً تا انتهای این ماه او میتواند نخستین گام را بدون كمك شما بردارد و این مرحله رشد بسیار هیجانانگیز است. اگر بتواند بهطور كامل تعادلش را حفظ كند، راه رفتن را خیلی سریعتر یاد میگیرد. وقتی كه فرزندتان به این مرحله رسید، او را تشویق كنید راه برود و به سمت شما بیاید یا اینكه در فضای بین مبلها حركت كند و خود را به آنها برساند. در ابتدا، شاید یك یا دو قدم بردارد و به زمین بخورد. او را تشویق كنید كه دوباره تلاش كند و قدمهای بیشتری بردارد. او سعی میكند از بین مبلمان و وسایل خانه حركت كند؛ چرا كه از آنها به عنوان تكیهگاه استفاده میكند. این كار فرزند شما را آماده میكند تا راه رفتن را بهطور كامل بیاموزد. تقریبا تا 14 ماهگی این اتفاق خواهد افتاد؛ اما اگر تا 18 ماهگی هم طول كشید، نگران نشوید.
غذاخوردن بهطور مستقلتر
حالا فرزند شما كنترل بیشتری روی حركات دستهایش دارد و راحتتر همه چیز را در دست میگیرد. با كمك انگشتانش، لقمهای در دهان میگذارد و اینكار را به راحتی انجام میدهد. استفاده درست از قاشق هنوز برای او دشوار است، چرا كه برای اینكار باید بین چشمها و دستهایش هماهنگی بیشتری ایجاد نشود و كنترل بیشتری روی عضلاتش پیدا كند. اما او حالا میتواند دستش را بگرداند و غذا را به سمت دهان ببرد. باز هم او را تشویق كنید تا خودش غذا بخورد. حتی گاهی اوقات به اینكه كس دیگری به او غذا بدهد، اعتراض میكند. از طرفی هم هنوز برای استقلال كامل زود است؛ پس بهتر است همه چیز با نظارت شما اتفاق بیفتد.
پرت كردن
فرزند شما میخواهد كه انواع چیزهای مختلف را بشناسد و آنها را توصیف كند؛ ولی اینبار نه از طریق به دهان بردن، بلكه میخواهد این تجربه را از طریق پرت كردن اجسام به دست آورد. او با دستهایش بسیاری چیزها را میفهمد و تجربه میكند؛ به همین دلیل برخی از اجسام را برای مدت طولانیتر در دست نگه میدارد. او با پرت كردن اجسام احساس لذت زیادی میكند و اینكار را با خوشحالی انجام میدهد.
مهارتهای اجتماعی و عاطفی
به عنوان یكی از نزدیكترین افراد به فرزندتان، هنوز هم عشق او هستید. شما برای او در تمام دنیا از همه مهمترید و او بیش از هر چیزی به شما توجه دارد، اما در این مقطع سنی او به دیگران نیز توجه میكند. بهخصوص به سایر كودكان و خواهر و برادرش.او با سایر بچهها همبازی میشود و میخواهد خودش را به نحوی به دیگران معرفی كند؛ بهویژه اگر خواهر یا برادری در خانه نداشته باشد. در ضمن میخواهد بهطور همزمان به شما نیز نزدیك باشد و در كنار شما با سایر كودكان نوپا باشد. از او نباید انتظار داشته باشید كه بهطور كامل به دیگران نزدیك شود. او از بودن در كنار دیگران خوشحال میشود، ولی فكر میكند كه همه چیز دنیا به خودش تعلق دارد هنوز نمیتواند معنی قسمت كردن و با هم استفاده كردن را بفهمد.
مهارتهای زبانی و هوشی
فرزند شما خود را آماده میكند تا حرف زدن را شروع كند. او توانایی زیادی در تمركز كردن دارد و این توانایی به او كمك میكند تا اولین كلمات را بر زبان آورد. هر روز حافظه او بهتر از گذشته میشود و شما شاهد این رشد او خواهید بود.
آمادگی برای حرف زدن
اغلب كودكان خود را با تقلید از صداها برای حرف زدن آماده میكنند. آنها از صداهای مختلفی میتوانند استفاده كنند تا كمكم كنترل بیشتری روی زبان به دست آورند. آنها به زودی قادر خواهند بود لبها و دهان خود را به راحتی حركت دهند و تلاش میكنند چیزهایی را كه میشنوند، تقلید كنند. شاید شاهد كلمات و صداهای عجیب و غریب از جانب آنان باشید و این مسأله نیز كاملا طبیعی است.
تمركز و حافظه
توجه كنید، فرزند شما حتی به كوتاهترین قصهها كه برایش میگویید نیز گوش میدهد و به آنها دقت میكند؛ چرا كه حالا دیگر میتواند شما را بفهمد و به شما بیشتر توجه كند. حافظه نوزاد شما در حال رشد و پیشرفت است و كارهایی انجام میدهد كه نشان میدهد میداند قرار است به زودی چه اتفاقی بیفتد. یا شما چه كاری انجام دهید؛ مثلاً وقتی كه میخواهید او را به حمام ببرید، خیلی سریع شروع به چهار دستوپا حركت كردن میكند.
تقلید كردن
در این سن فرزند شما هنوز نمیداند كه چرا باید خوب باشد؛ فقط تقلید میكند. رفتارهای شما به او كمك میكند تا رفتارهای بهتری داشته باشد. اگر از دهان شما حرفهای خوب خارج شود، او نیز همان كلمات را میپذیرد و همانگونه حرف میزند.
اولین كلمات
برخی از كودكان در نخستین سال تولدشان میتوانند دو سه كلمه بگویند و حتی شاید فقط خودتان بتوانید این چند كلمه را تشخیص دهید. در چند هفته آینده تعداد این كلمات بسیار بیشتر خواهد شد.
وسایل بازی
اگر فعالیت فیزیكی كودك شما افزایش یافته است و بیشتر جنبوجوش میكند، احتمالاً از اسباببازیهایی كه میتوانند حركت كنند، لذت بیشتری میبرد؛ مثل قطارها و ماشینها و كلیه وسایلی كه چرخ دارند و حركت میكنند.
اسباببازیهای نرم
اسباببازیهای نرم با صورتهای جذاب میتوانند توجه فرزند شما را به خود جلب كنند. كتابهای موزیكال نیز برای آنها هیجانانگیز و لذتبخش هستند.
برخی فعالیتها برای رشد مهارتهای كودك
به فرزند خود كمك كنید تا درك بیشتری از اطرافش داشته باشد و بهخصوص اسامی اجسام را بیشتر یاد بگیرد و با كتابها و برخی آهنگها آشنا شود. او را تشویق كنید به هنگام شعر خواندن با دستهایش شما را همراهی كند.
او حالا دیگر میتواند كف دستهایش را باز نگه دارد و دست بزند. اگر اینگونه نیست، خودتان اینكار را برای او انجام دهید. اگر بتوانید همزمان از كلمات، حالات فیزیكی و موسیقی با هم استفاده كنید، به او كمك خواهید كرد تا اولین كلمات را سریعتر و راحتتر بر زبان آورد.
بازی بگیر و بده، بازی مناسبی برای فرزند شماست. به او چیزی جدیدی بدهید و از او بخواهید تا آن را به شما برگرداند. سپس او را تحسین و یا از او تشكر كنید.
اسباببازیهای نرم مثل عروسك خرسی به شما و او فرصت بیشتری برای بازی كردن میدهند و معمولاً تا چند سال اسباببازیهای مورد علاقه آنها میمانند. از او بخواهید كه قبل از خواب خرسیاش را ببوسد و به او شب بخیر بگوید.
كودك شما گوش كردن به موسیقیها و آهنگها را دوست دارد و یك كتاب را بارها و بارها ورق میزند. او از طریق تكرار كردن حافظهاش را بهبود میبخشد.
اگر فرزندتان شروع به راه رفتن كرده است، در ابتدا به او كمك كنید، ولی بعد سعی كنید او را به حال خودش بگذارید و بر او نظارت كامل داشته باشید، چرا كه او از اینكه مستقل راه برود، بسیار لذت میبرد.
در این دوران نیز حتماً اسباببازیهای مطمئن در دسترس او قرار دهید و وسایل خطرناك مثل دكمهها را از اطرافش جمع كنید.