زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

ريفلاکس ادراری در كودكان

برگشت ادرار از مثانه به کلیه که به آن ریفلاکس ادراری نیز گفته می‌شود، بیماری شایع دوران کودکی است که در صورت بی‌توجهی و بروز عفونت‌های ادراری ناشی از آن، کلیه‌های فرد قادر به رشد طبیعی در سنین رشد نخواهند بود و در صورتی كه این روند ادامه یابد، در نهایت به نارسایی کلیه منجر می‌گردد.

عفونت‌های كلیه

ادرار تولیدشده در هر کلیه توسط لوله حالب مربوط به آن کلیه به مثانه وارد می‌شود و تا زمان تخلیه در مثانه می‌ماند. در واقع، لوله‌های حالب باعث انتقال ادرار از کلیه‌ها به مثانه می‌شوند. در حالت طبیعی، محل اتصال حالب به مثانه به صورت دریچه‌ای یکطرفه عمل می‌کند که تنها امکان عبور ادرار از بالا به پایین وجود دارد و ادرار داخل مثانه، اجازه برگشت به حالب‌ها و کلیه‌ها را نخواهد داشت. در حقیقت، این دریچه‌ها باعث حفاظت کلیه‌ها از ادرار داخل مثانه شده و گهگاه عفونی می‌شوند. وقتی این دریچه‌ها عملکرد صحیحی ندارند، امکان عفونت‌های کلیه بسیار زیاد می‌شود و چون برگشت ادرار اغلب در سنین کودکی و در دوره رشد کلیه‌ها اتفاق می‌افتد، عفونت‌های مکرر ناشی از ریفلاکس ادراری رشد طبیعی کلیه جلوگیری می‌كنند.

برگشت ادرار

ریفلاکس ادراری در حدود 10 درصد کودکان و در دختربچه‌ها بیشتر از پسربچه‌ها دیده می‌شود. در صورت ایجاد عفونت ادراری در کودک، پزشک بعد از درمان اولیه عفونت، از نظر برگشت ادرار بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد. روش مطمئن تشخیص ریفلاکس ادراری، عکس رنگی از مثانه یا VCUG است. عکس رنگی مثانه، وجود ریفلاکس ادراری و درجه آن را مشخص می‌کند. برحسب شدت برگشت ادرار به کلیه‌ها، پنج درجه ریفلاکس وجود دارد.

 درمان

درجات پایین تر ریفلاکس، ممكن است خود بخودی در حین رشد کودک بهبود یابند. در واقع، در اثر تکامل دریچه محل اتصال حالب به مثانه همزمان با رشد کودک، برگشت ادرار کمتر و کمتر شده و در نهایت متوقف می‌گردد. در این بیماران، مهم‌ترین اقدام، پیشگیری از ایجاد عفونت ادراری تا زمان بهبود تدریجی و خودبخود ریفلاکس است. میزان بسیار کمی داروی آنتی‌بیوتیک، هر شب به کودک داده می‌شود تا از ایجاد عفونت جلوگیری شود. هر شش ماه یکبار وضعیت برگشت ادرار با عکس رنگی مثانه چک می‌شود و این کار تا بهبودی کامل و توقف ریفلاکس  ادامه می‌یابد. بعد از اطمینان از عدم برگشت ادرار، آنتی‌بیوتیک قطع می‌شود. درجات بالای ریفلاکس امکان بهبود خودبخود ندارد و از همان ابتدا و قبل از آسیب دیدگی به کلیه‌ها، دریچه نارسای حالب به مثانه باید جراحی و اصلاح شود.