زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

گام به گام با رشد و تكامل نوزاد 4تا 5ماهگی

خواننده گرامی، در شماره‌های گذشته مراحل رشد نوزاد از بدو تولد تا 4 ماهگی را مرحله به مرحله ارائه دادیم. در ادامه این مطلب رشد شیر خواران را از 4-5 ماهگی به تفصیل شرح می‌دهیم. شیرخوار شما حالا كنترل بیشتری روی حركاتش دارد. او از دست و پاهایش استفاده می‌كند و خود را به جهت‌های مختلف می‌چرخاند. غلت می‌خورد و از جلو به پشت می‌شود. از موقعیت جدیدش آگاهی بیشتری دارد. تغییراتی را كه در فضای پیرامونش به وجود می‌آید، تشخیص داده و بسیار راحت‌تر احساساتش را بروز می‌دهد. همچنین به اسباب‌بازی‌های جدیدش اشتیاق زیادی دارد.

حرف زدن با او

اگر چه معنی بسیاری از كلمات و حرف‌ها را نمی‌فهمد، اما از تون صداها می‌تواند مفاهیم را درك كند. او نسبت به تغییرات بسیار حساس است؛ به‌خصوص تغییر لحن كلام اطرافیان. وقتی كه در حال گریه كردن، كسی با لحنی آرام و با محبت با او حرف بزند، مدتی آرام می‌شود و دست از گریه كردن بر می‌دارد؛ اما كمی بعد دوباره گریه را از سر می‌گیرد. برای آنكه با معانی و مفاهیم جملات بیشتر آشنا شود، تماس چشم در چشم را با او بیشتر كنید. اجازه دهید به هنگام حرف زدن شما را تماشا كند. برخی كلمات اصلی را كه در آینده كاربرد بیشتری خواهند داشت، بیشتر به او آموزش دهید؛ مثلاً به او بیاموزید كه هرگاه احساس خطر كرد از كلمه «نه» استفاده كند.

رشد فیزیكی

كنترل عضلات بدن افزایش می‌یابد. او كم‌كم درك می‌كند كه می‌تواند با بدنش چه كارهایی انجام دهد اگر توجه كنید، در می‌یابید كه بسیار بهتر از گذشته اسباب‌بازی‌ها را در دستانش نگه می‌دارد. او می‌خواهد به‌طور مستقل روی زمین نشستن را تجربه كند. در این ماه سرش را با ثبات بیشتری نگه می‌دارد؛ به خصوص وقتی كه روبه‌رو را نگاه می‌كند و این یك مرحله از رشد نوزاد است. البته هنوز قادر نیست تعادل خود را در حالت نشسته حفظ كند؛ اما هر گاه كه در این حالت قرار می‌گیرد، خوشحال می‌شود؛ چرا كه می‌تواند تمام اطراف خود را تحت نظر داشته باشد و خود را به دیگران ملحق كند. هر گونه فعالیتی كه به او فرصتی دهد او را برای حركت چهار دست و پا آماده‌تر می‌كند. البته او نمی‌تواند برای مدت طولانی در یك حالت بماند و شما هم نباید عجله‌ای داشته باشید؛ زیرا هنوز عضلاتش قوی نشده‌اند و مهارت‌های فیزیكی‌اش با هم هماهنگ نیستند.

 مهارت‌های آموزشی

فرزند شما در حال افزایش ارتباطات خود به شكل غیر كلامی است. از جسمش كمك می‌گیرد تا چیزهای مورد علاقه‌اش را نشان دهد. اگر بخواهد كار دیگری انجام دهد، شما را با دست‌هایش كنار می‌كشد و به این ترتیب خود را به آنچه كه دوست دارد، می‌رساند. وقتی كه چیزی را نمی‌خواهد، سرش را بر می‌گرداند و به شما می‌فهماند كه نسبت به آن بی‌میل است.

حرف زدن با شما

توانایی برای ارتباط برقرار كردن با شما از طریق زبان بسیار پیچیده است. او به‌طور تعمدی تون صدایش را تغییر می‌دهد تا هیجان، اشتیاق، ناراحتی و خوشحالی‌اش را نشان دهد. سعی كنید چیزهایی را كه می‌خواهد، به صورت كلامی‌تر طلب كند. نوعی صداهای نامفهوم و نامشخص از خود در می‌آورد و معنی آنها این است كه «مرا از زمین بلند كن»، «می‌خواهم با شما بازی كنم».

 امنیت

با وجود آنكه ممكن است هر شخص دیگری او را خوشحال و آرام كند، ولی هنوز هم شما فرد مورد علاقه او هستید. وقتی كه شما را می‌بیند، دست‌هایش را باز می‌كند تا او را در آغوش بگیرید و وقتی كه اتاق را ترك می‌كنید، شروع به دست و پا زدن می‌كند تا به او توجه كنید. او در دستان شما احساس امنیت و آرامش می‌كند.

مهارت‌های تمركزی

فرزند شما حالا به معنای واقعی تمركز كردن را می‌داند و برخی اسباب‌بازی‌ها یا فعالیت‌هایی كه مورد علاقه‌اش هستند، او را برای مدت بیشتری مشغول نگه می‌دارد. او نه تنها می‌تواند اسباب‌بازی‌اش را در دست بگیرید، بلكه می‌تواند آن‌را امتحان و دستكاری كند. حتی آنها را به سمت دهان می‌برد تا چیزهای بیشتری را كشف كند. این بخش بسیار حساس است؛ زیرا به‌طور ذاتی چیزهای زیادی را به سمت دهان می‌برد تا به ماهیت‌شان پی ببرد. تمام چیزهای كوچك را از اطرافش بردارید؛ چرا كه احتمال دارد آنها را به سمت دهان بُرده و خفگی ایجاد شود.

برخی فعالیت‌ها برای بهبود و پرورش مهارت‌ها

فرزندتان برای ارتباط برقرار كردن با شما اشتیاق زیادی دارد. او سعی می‌كند توجه شما را جلب كند تا به شما بفهماند چه وقت دوست دارد با شما بازی كند. باید اسباب‌بازی‌هایش را در نزدیكی‌اش بگذارید و او را راهنمایی كنید كه چگونه با آنها بازی كند. با این‌‌كار اعتماد به نفس او را تقویت می‌كنید. قسمت بالا تنه بدن شیر‌خوار شما بسیار قوی‌تر شده است و به‌طور كامل سرش را كنترل می‌كند. خود را روی زمین قل می‌دهد. بهتر است با او بازی‌های زمینی كنید تا فرصتی داشته باشد مهارت‌های جدیدش را به شما نشان می‌دهد. آهنگ‌های متفاوتی برایش بخوانید و او را تشویق كنید از اعضای بدنش برای حركت كردن استفاده كنید. آهنگ‌ها و شعرهایی را برایش بخوانید كه به‌طور هم‌زمان دست‌هایتان را نیز حركت دهید. تماس چشمی را فراموش نكنید. می‌توانید دست‌ها یا پاهایش را در دست‌های خود بگیرید و هم‌زمان او را به حركت كردن تشویق كنید. نوزاد شما از بازی‌هایی كه با هیجان زیاد همراه هستند، لذت می‌برد؛ مثل عروسكی كه با فشار دادنش صدا تولید می‌كند. اسباب‌بازی‌ها باید قابلیت دستكاری كردن داشته باشند. اسباب‌بازی‌هایی كه تكان می‌خورند، مثل اسباب‌بازی‌های پلاستیكی با رنگ‌های زیبا، بسیار مناسبند. او با استفاده از مهارت‌های بینایی می‌تواند فاصله‌اش را با اشیا و وسایل حدس بزند. بعد سعی می‌كند خود را به آنها برساند و به دست‌شان بیاورد. او دوست دارد همه چیز را در دستانش نگاه دارد و انگشتانش را بمكد. هماهنگی چشم‌ها و دست‌ها در این ماه بیشتر می‌شود.

 رشد عاطفی و اجتماعی

در این مرحله، فرزند شما از اینكه بخشی از هر چیز باشد و به حساب آید، لذت می‌برد. او را تشویق كنید؛ به خصوص وقتی كه می‌خواهد با شما همكاری یا طلب كمك كند تا كاری را انجام دهد؛ حتی اگر آن كار برداشتن جغجغه باشد. همین كار هم كافی است تا به شما نشان دهد كه می‌داند شما او را به حساب می‌آورید. او هر چه بیشتر مورد توجه از جانب دیگران قرار بگیرد، در آینده رفتارهای بهتری خواهد داشت. چهره فرزند شما پر از توضیح و تغییر است. احساساتش، ترس‌هایش، هیجانات و ... همه در آن پیداست.

اجتماعی شدن

فرزند شما سعی می‌كند همه چیز را خودش با دست‌هایش امتحان و تمام اتفاقات پیرامونش را تماشا كند. او به رفتارهای اجتماعی اشتیاق بیشتری نشان می‌دهد. می‌خواهد در مكالمات اطرافیان شركت كند. وقتی كه به او نشان می‌دهید چگونه باید با اسباب‌بازی‌هایش بازی كند، با اشتیاق فراوانی به چهره شما خیره می‌شود. این رفتارها نشان می‌دهند كه او می‌خواهد عضوی از خانواده باشد. این‌كار به او كمك می‌كند تا مهارت‌های اجتماعی‌اش بهبود یابند. این مهارت‌های بسیار مهم به او یاد می‌دهند كه بداند دیگران چگونه فكر و احساس می‌كنند و چگونه باید مراقب آنها باشد.

 تغییرات سریع

فقط در عرض چند ثانیه، شیر‌خوار راحت و خندان شما شروع به گریه كردن می‌كند؛ اما كمی بازی و یا بازی كردن در حمام دوباره او را سر حال می‌كند و خنده را روی لب‌هایش می‌نشاند. به این تغییرات كوچك و سریع پاسخ دهید. به خاطر داشته باشید كه او هم نیاز به آرامش و استراحت دارد. حتی شاید بخواهد برای لحظاتی تنها باشد! با تشخیص نیازهای او می‌توانید اعتماد بیشتری را بین خودتان و او ایجاد كنید.