خشونت در زمين بازی!
در كشور آلمان تمام بازی‌های ویدئویی خشن ممنوع و برای كسانی كه اقدام به فروش بازی‌های ویدئویی خشن به افراد كم سن و سال و زیر سن قانونی كنند حداقل مجازات چهار سال زندانی در نظر گرفته شده است. آقای جورداند آندردنور كه برای پسرانش محدودیت زمانی قائل شده و بیش از 30 دقیقه به آنها اجازه نمی‌دهد با پلی‌استیشن بازی كنند، معتقد است وقتی پسران 8 و 10 ساله او بیش از این زمان بازی می‌كنند رفتار آنها تهاجمی می‌شود و با یكدیگر به شدت دعوا می‌كنند. او اظهار می‌كند كه فرزندانش هیچ نوع بازی كامپیوتری خشنی انجام نمی‌دهند، ولی همین بازی‌های بسیار ساده مسابقات رانندگی و یا تیراندازی نیز خشونت را در آنها ترویج می‌دهد.
دكتر كریگ اندرسون، استاد روانشناسی دانشگاه ایالتی آیووا و نویسنده كتاب «اثر بازی‌های خشن بر روی كودكان و نوجوانان» معتقد است حتی اگر بازی‌های كامپیوتری شخصیت‌های آرام و به دور از هر نوع خشونت داشته باشند و موسیقی آنها نیز موسیقی شاد باشد، 40 درصد خشونت را در كودكان ترویج می‌دهند.
وی می‌گوید: وقتی شما فیلم‌های خشونت‌آمیز تماشا می‌كنید یا بازی‌های خشن انجام می‌دهید، در گوشه‌ای از افكار شما نقش خواهد بست و زمانی كه شرایط رفتار خشونت‌آمیز مهیا شود، به‌طور ناخودآگاه آن قسمت از مغز فعال خواهد شد و امكان اینكه یك عمل وحشیانه مرتكب شوید، بسیار زیاد خواهد بود و به محض یك وضعیت تحریك آمیز، این تفكرات تهاجمی از ذهن‌تان عبور خواهد كرد. حتی یك تحریك خفیف نیز می‌تواند به انفجار انبار باروت مغز منتهی و به آن موقعیت پاسخ پرخاشگرانه داده شود.
همه ما می‌دانیم تكرار هر نوع تصمیم‌گیری و یا تفكر آن روش‌ها را تقویت خواهد كرد. وقتی تصمیم دارید به كسی تلفن بزنید، شماره او را چندین بار با خود تكرار و سپس شماره گیری می‌كنید و پس از چند ساعت آن را فراموش خواهید كرد؛ اما اگر هر روز این كار تكرار شود، به مرور شماره ملكه ذهن شما می‌شود و بعد از یكی دو هفته، در حافظه بلندمدت شما ثبت خواهد شد. در مورد آموزش رفتار خشونت‌آمیز و ثبت آن در حافظه نیز همین اتفاق می‌افتد و تكرار تصور و تفكرات خشونت‌آمیز منجر به یادگیری خشونت و تكرار مشاهده رفتار خشونت‌آمیز موجب تغییر رفتار شخصیت فرد می‌شود. كودكی كه هر روز فیلم‌های پرخشونت مشاهده می‌كند و بازی‌های ویدئویی خشن انجام می‌دهد، در شرایط خطرناكی قرار می‌گیرد.
علائم خطر
اگر فرزند شما در مدرسه با سایر همكلاسی‌هایش مشكل دارد و دعوا می‌كند و نمی‌تواند ارتباط برقرار كند و یا اگر با معلم خود درگیر است، بهتر است كمی بیشتر به او توجه كنید؛ زیرا تمامی اینها نشانه رفتارهای خشونت‌آمیز است و آسیب‌های زیادی به او وارد می‌شود. اگر هر یك از این رفتارها را در كودك‌تان مشاهده كردید، استفاده از رسانه‌های خشن را محدود كنید. البته این كار كمی دشوار است و تا حد زیادی به سن كودك بستگی دارد. مثلاً وابستگی یك پسر هفت ساله به بازی‌های كامپیوتری را نسبت به یك پسر پانزده ساله خیلی راحت‌تر می‌توان كنترل كرد. همسالان و دوستان نیز در سنین نوجوانی بسیار تاثرگذار هستند. در این مورد خانواده‌ها موظفند كودك را از مضرات رسانه‌های خشونت‌آمیز، آگاه و با كنترل آنها مشكل را حل كنند. دكتر اندرسون می‌گوید: من خودم یكی از طرفداران بازی‌های كامپیوتری هستم و فكر می‌كنم گاهاً از برخی از این بازی‌ها می‌توان به‌عنوان یك ابزار كمك آموزشی استفاده كرد. البته آنچه كه كودك آموزش می‌بیند، محتوای بازی است؛ یعنی بازی‌های خشونت‌آمیز، خشونت را آموزش می‌دهند.
بازی‌های كامپیوتری حتی می‌توانند مهارت‌های فضایی فرد و هماهنگی میان دست و چشم را در كودكان افزایش دهند؛ فقط كافی است زمان استفاده از آنها كنترل شود. هر كودكی مجاز است روزانه 15 - 20 دقیقه بازی‌های كامپیوتری انجام دهد؛ ولی متاسفانه امروزه كودكان بیش از 40 - 50 ساعت در هفته مشغول این بازی‌ها هستند كه تقریباً بیشتر از ساعاتی است كه در مدرسه سپری می‌كنند. در این موارد والدین باید از بازی كودك با دوستانش جلوگیری كنند و ضمن تعامل بیشتر با كودكان خود، آنها را تشویق به بازی‌هایی مثل بیس‌بال، والیبال و ... كرده و خود نیز در این بازی‌ها، كودك را همراهی كند. دكتر اندرسون معتقد است در مورد كودكی كه نشانه و عوامل خطرسازی ندارد و فقط روزی یك ساعت بازی كامپیوتری می‌كند، جای هیچ نگرانی نیست.
نظارت و كنترل در بازی
البته نظارت و كنترل را نباید نادیده گرفت. اشكال افراطی خشونت، مانند تیراندازی در مدارس و یا دعوا و نزاع هم‌كلاسی‌ها با یكدیگر، تنها زمانی رخ می‌دهد كه عوامل خطر متعددی وجود داشته باشد. پژوهش‌های چندین ساله بر روی رفتار خشونت‌آمیز كودكان نشان می‌دهد كودكی كه با همكلاسان خود رفتار خشونت‌آمیز دارد، لزوماً به یك بزهكار تبدیل نمی‌شود، ولی تمامی این رفتارها نوعی نشان و یك عامل خطر هستند و اگر چه این كودك برای نشان دادن خشونت از اسلحه استفاده نمی‌كند، ولی ممكن است با سنگ، چوب و یا چاقو، آسیب‌های جدی‌تری به همكلاسی‌های خود برساند. بنابراین نباید این نوع رفتار را نادیده گرفت و از آن سرسری رد شد.
مسئولیت والدین
خانواده‌ها باید ورود هر یك از این سیستم‌ها را به خانه محدود كنند و این تنها به یك بازی فوتبال ویدئویی محدود نمی‌شود. خانواده باید از ورود هر نوع فناوری كه خشونت را ترویج می‌دهد، به خانه جلوگیری كنند. اگر نمی‌خواهید فرزند خشنی داشته باشید، باید بسیار حساس باشید و ورود هر نوع خشونت را به خانه محدود كنید. به جای اینكه به كودك خود بگویید نمی‌توانی به موسیقی گوش دهی و یا حق نداری بازی‌های خشن انجام دهی، با او صحبت كنید و بگویید، تو نمی‌توانی در محیط آرام خانه به این موسیقی گوش بدهی یا فلان بازی را انجام دهی و یا می‌توانی هر كانال تلویزیونی را با كنترل والدین مشاهده كنی، ولی نمی‌توانی كانال‌هایی كه خشونت را ترویج می‌دهند، تماشا كنی.
ایجاد قانون خاص
شما باید برای كودك خود در خانه استانداردی در نظر بگیرید و قانونی وضع كنید و كودكان را موظف كنید از آن پیروی كنند. اما اصلاً تعجب نكنید اگر متوجه شدید كه كودك شما در بیرون از منزل به موسیقی خشن گوش می‌دهد و فیلم‌های خشونت‌آمیز می‌بیند. نگران نباشید برای این موضوع نیز چاره‌ای وجود دارد. همیشه كودكان به چیزی جذب می‌شوند كه از آن منع می‌شوند و این موضوعی است كه والدین باید آن را درك كنند. كودكان نمی‌دانند وقتی از چیزی منع می‌شوند، آن چیز مضر است.
مثلاً همه ما می‌دانیم كه سرعت بیش از 80 كیلومتر در بزرگراه‌ها ممنوع است، ولی متوجه نیستیم كه چون امكان تصادف و آسیب وجود دارد، این قانون وضع شده است. كودكان می‌دانند كه انجام برخی از كارهای خاص برای آنها ممنوع است، ولی نمی‌دانند چگونه انجام آن كار به سلامت فكری و یا جسمی‌شان آسیب می‌رساند و از آنجا كه منطق جاذبه‌ای برای آنها ندارد، اغلب موارد توضیح منطقی شما نیز توجیه‌شان نخواهد كرد. به همین دلیل ابتدا باید به‌طور قطعی و محكم انجام آن كار را در منزل محدود و به تدریج دامنه را گسترده‌تر كنید و آن را به خارج از خانه نیز گسترش دهید. زمانی كه انجام آن كار در خانه به صفر رسید و به یك قانون تبدیل شد، وقت آن رسیده است كه به تدریج انجام آن را در خارج از منزل نیز محدود كنید تا به صفر برسد. هیچ بهانه‌ای را برای سوء استفاده آنها نپذیرید و قبل از اینكه كودك شما آسیب ببیند، رفتار او را كنترل كنید.
مراجعه به روانپزشك
اگر فرزندی دارید كه با شما و یا خواهر و برادرش رفتار خشونت‌آمیزی دارد، از همین امروز هوشیار باشید و با كنترل صحیح و مراجعه به یك روانپزشك مشكل را برطرف كنید. هیچ كودكی حق آسیب رساندن به سایر اعضای خانواده را ندارد و حتی به لحاظ قانونی نیز می‌تواند مورد پیگیری قرار گیرد. وقتی كه شما ورود هر گونه خشونت را به خانواده‌تان محدود كنید، فرزندتان یاد خواهد گرفت كه خانه و خانواده جایی برای بروز خشونت نیست و به تدریج ساختار اصلی آن را درك خواهند كرد. به آنها یاد دهید كه دنیای واقعیت و توهم و خیال فیلم‌ها از یكدیگر جدا است. این رفتار به تدریج به خارج از خانه نیز گسترش می‌یابد و آنها درك می‌كنند كه خشونت روش نامناسب حل مسائل است.
دقت در خرید بازی
دكتر اندرسون به پدر و مادرها توصیه می‌كند. علاوه بر خودداری از خرید بازی‌های خشونت‌آمیز برای كودك، با آنها در مورد روش‌های مسالمت آمیز حل مشكلات و اختلافات صحبت و یادآوری كنند كه حل مسائل با روش‌های خشونت‌آمیز اصلاً صحیح نیست و تقریباً همیشه راه‌حل مناسب‌تر و غیر خشونت‌آمیز نیز وجود دارد. هر چقدر كودكان بیشتر در معرض خشونت قرار بگیرند، به افراد خشن‌تری تبدیل خواهند شد. اما امروزه خشونت مشكل اساسی خانواده‌ها نیست، بلكه تكنولوژی كه خشونت را به همراه خود به ارمغان می‌آورد، به مشكل بزرگ خانواده‌ها تبدیل شده است. در روزگاران قدیم اگر والدین متوجه می‌شدند كه همین چند كانال محدود تلویزیون نیز در حال پخش برنامه‌های خشن است، به سرعت تلویزیون را خاموش می‌كند و اگر متوجه شدند كه رادیو در حال پخش موسیقی است كه بار منفی دارد، آن را نیز خاموش و یك موسیقی آرامش بخش در خانه پخش می‌كردند؛ ولی امروزه با پیشرفت تكنولوژی، سیستم‌های رواج دهنده خشونت در خانه‌ها نیز تغییر كرده و چند برابر شده است. در اكثر خانه‌ها ماهواره‌ها با بیش از 200 كانال وجود دارد و با ورود ماهواره‌ها و رادیو‌های ماهواره‌ای بدون هیچ محدودیتی خشونت وارد خانه‌ها می‌شود و مدیریت تمامی این تغییرات برای والدین كمی دشوار است. تمامی این امكانات غیر از ورود بازی‌های كامپیوتری خشن و پلی‌استیشن‌ها و اینترنت به منازل است و به همین علت حساسیت بچه‌ها به شنیدن اصوات و تماشای تصاویر وحشگیری كمتر شده است و هر چقدر بیشتر در معرض آن قرار بگیرند، حساسیت آنها كمتر خواهد شد. چالش امروزه والدین ایجاد تفاوت و جذابیت میان آن چیزی است كه در داخل خانه و بیرون اتفاق می‌افتد.
